زنگ خطر افزایش نسبت زنان سیگاری به مردان

طبق آخرین آمار 12.91 درصد زنان سیگاری بطور میانگین روزانه 13.10 نخ سیگار ، دود می كنند .

در این آمار باید این مطلب را در نظر داشت كه به علت مقبول نبودن استعمال دخانیات توسط زنان در جامعه گزارش استعمال دخانیات در زنان كمتر از میزان واقعی آن است.

هرچند تعداد زنان مصرف كننده روزانه مواد دخانی در كل كشور زیاد نیست اما افزایش نسبت زنان سیگاری به مردان ، نگران كننده است.

همچنین باید توجه داشت كه مصرف سیگار در زنان به دلیل ویژگی های بیولوژیكی و عاطفی زنان، تاثیرات مخرب تری روی سلامت آنان خواهد داشت و به گفته متخصصان، عوارض استعمال دخانیات در زنان به مراتب شدیدتر از مردان است.



**چرا زنان سراغ سیگار می روند؟

تغییر نقش زنان در جامعه ، تغییرات زیادی در سبك زندگی خانواده ها به وجود آورده است و شاید این تغییر نقش آنان را به سمت تجربه یك عادت به اصطلاح مردانه ،‌ سوق داده است.

صنایع دخانی نیز در این بین نقش زیادی در جذب مشتریان زن داشته اند؛ این صنایع با تولید سیگارهای نازك ، معطر و پر زرق و برق به اصطلاح سیگارهای شیك و زنانه، بازارهای خود را توسعه داده اند درحالیكه بررسی‌ها و مطالعات نشان داده كه عوارض سیگارهای لایت سبك از دیگر انواع سیگار بیشتر است.

صنایع دخانی تبلیغ كرده اند كه سیگار كشیدن ، یك عادت مردانه مرتبط با شادی، تناسب اندام، ثروت، قدرت است درحالیكه ارمغان سیگار كشیدن در واقعیت مرگ زودرس و مشكلات جنسی می باشد.

البته مشكلات خانوادگی ، فراموش كردن مشكلات و اضطراب ،‌ اثر لاغر كنندگی، بیكاری، تنهایی از دیگر دلایل گرایش زنان به سیگار به شمار می رود.

مردان بیشتر از سر عادت یا به منظور افزایش حس خوب سیگار می كشند درحالیكه زنان و دختران اغلب هنگام داشتن احساسات منفی سیگار می كشند.



**تاثیر متفاوت سیگار كشیدن روی سلامت زنان و مردان

بیماری های قلبی و عروقی ، سكته مغزی، بیماری های قفسه سینه و ریه، سرطان دهان، حلق ، حنجره، مری ، لوزالمعده، مثانه ، كلیه ، خون، پستان و دهانه رحم از جمله عوارض استعمال دخانیات به شمار می روند اما شواهد روزافزونی نشان می دهند كه ابتلا به این بیماری ها، رابطه معناداری با جنسیت دارند.

حتی اگر زنان نسبت به مردان، كمتر در معرض دود سیگار باشند اما بیشتر از مردان بیمار می شوند؛ بطورمثال زنان در سطوح تماس پایین تری با دود سیگار به سرطان ریه مبتلا می شوند و این سرطان در زنان سیگاری شایع تر از مردان سیگار است كه می تواند ناشی از رفتارهای جنسیتی مانند پك های عمیق تر زنان یا محصولات مختص جنس خاص یعنی سیگار لایت یا سبك باشد.

سرطان گردن رحم، پوكی استخوان، افزایش مرگ و میر ناشی از سرطان پستان از دیگر عوارض كشیدن سیگار در زنان به شمار می رود.

زنان سیگاری باردار نیز مبتلا به عوارض متعددی از جمله مرگ ناگهانی نوزاد و مشكلات حین زایمان دچار می شوند.



**آمارهای زنان سیگاری در ایران و جهان

به طور معمول همه گیری استعمال دخانیات، ابتدا بین مردان و طبقات بالای اجتماعی آغاز می شود و سپس به سمت گروه های زنان و طبقات پایین تر اجتماعی، سوق پیدا می كند.

با این وجود در اغلب نقاط جهان، شیوع استعمال دخانیات بین مردان به قله اوج خود رسیده و در حال كاهش است درحالیكه سیگار كشیدن در زنان روند رو به رشدی دارد.

یافته های فعلی از مطالعه جهانی وضعیت استعمال دخانیات در نوجوانان 13 تا 15 ساله به عنوان بزرگ ترین مطالعه صورت پذیرفته بین نوجوانان جهان نشان داده است كه در بسیاری از كشورهای دنیا، دختران نوجوان به اندازه پسران نوجوان سیگار می كشند.

این موضوع شاخصی است از افزایش همه گیری استعمال دخانیات بین زنان در جهان كه در قرن 21 به قله اوج خود خواهد رسید.

پیش بینی می شود نسبت شیوع 12 درصد استعمال دخانایت در زنان تا سال 2025 به 20 درصد برسد.



**من كه سیگار نمی كشم

بسیاری از دختران و زنان ، خیالشان راحت است كه سیگار نمی كشند و از عوارض آن در امان هستند درحالیكه غافل هستند كه چه خطر بزرگی بطور بسیار بی سر و صدا و خزنده ای ، سلامت آنان را تهدید می كند.

خطری كه برخلاف سیگار قبح آن شكسته شده و خانواده ها حتی یكدیگر را به استعمال آن تشویق می كنند و آن خطر چیزی نیست جز قلیان.

قلیانی كه به گفته معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ، هر وعده مصرف آن معادل استعمال 200 نخ سیگار است.

علی اكبر سیاری می گوید: صنایع دخانی با استفاده از ترفندها، قلیان را میان خانواده ها آورده اند كه بسیار خطرناك تر از سیگار است.

قلیانی كه به راحتی در پارك ها ، كافی شاپ ها و رستوران ها به مردم عرضه می شوند و حتی گاهی مكانی را فقط به عرضه قلیان اختصاص می دهند.

با ورود تنباكوی میوه ای نیز تعداد مصرف كنندگان قلیان به چند برابر افزایش یافته ، درحالیكه اخیرا گزارشاتی به وزارت بهداشت رسیده كه این تنباكوها حاوی مواد مخدر و محرك و شیشه بوده اند و موجب مسمومیت هایی نیز شده اند.

از دیگر عوارض مصرف قلیان كه در سیگار دیده نمی شود ، افزایش احمال انتقال بیماری های واگیر و مسیری مانند تبخال، هپاتیت و سل است كه به دلیل استفاده اشتراكی از دهانی قلیان مشاهده می شود و حتی در صورت عوض كردن سر لوله قلیان، مواد باقی مانده در شلنگ آن می تواند انتقال دهنده این بیماری ها باشد.

از سوی دیگر احتمال آلوده بودن توتون و تنباكوی مورد استفاده در قلیان به انواع قارچ ها و میكروب ها است.

متاسفانه استعمال قلیان در زنان، رشد فزاینده تری نسبت به مردان دارد؛ طبق آخرین مطالعات وزارت بهداشت، شیوع مصرف مواد دخانی شامل سیگار و قلیان در سال 82 در پسران 16 درصد بود كه در سال 86 به 31.5 درصد رسیده و در دختران از 8.7 درصد به 20 برابر افزایش یافته است.

در منطقه مدیترانه شرقی كه ایران نیز جزو آن است ، شیوع استعمال قلیان به نحو چشمگیر افزایش یافته و این افزایش به ویژه بین نوجوانان دختر و پسر و نیز زنان روند نگران كننده تر است.

به هرحال با توجه به اینكه زنان مسوولیت های خاصی مانند تربیت فرزندان دارند و با توجه به اینكه نقش های اجتماعی، ویژگی های شخصیتی، نگرش ها، رفتارها، ارزش ها، قدرت نسبی و نفوذ خانوادگی زنان و مردان متفاوت است، بنابراین رشد فزاینده استعمال دخانیات بین زنان ، زنگ خطری است كه مسوولان باید برای آن چاره ای بیاندیشند هرچند كه تصمیم فردی در این بین نقش موثری دارد.

گزارش از سادات حسینی خواه

اجتمام(5)**9185 ** 1418