طرح سوال و تذكر بهارستانی ها، تنها چند روز پس از اخذ رای اعتماد وزرای دولت یازدهم آغاز شد و هر چه از آن زمان می گذشت، تعدد سوالات بیشتر و بیشتر می شد؛ این روند اكنون به جایی رسیده كه تا سی و یكم اردیبهشت ماه، 9 هزار و 191 سوال و تذكر از طرف مجلس مطرح شده است.
نمایندگان مجلس در این مدت، 6 هزار و 200 تذكر به وزرا و یك هزار و 23 تذكر نیز به رییس جمهوری داده اند.
با توجه به این كه امسال، آخرین سال عمر مجلس نهم است، به طور طبیعی نمایندگان سعی می كنند در باقی مانده عمر خدمتشان درخواست های حوزه انتخابیه خود را بیش از پیش پیگیری كنند و به این دلیل شاهد هستیم كه در این ایام حجم مراجعات، مكاتبات، سوالات، تذكرها و حتی كارت های زرد و استیضاح ها افزایش پیدا كرده است.
این در حالی است كه بیش از 130 طرح و 93 لایحه در حوزه های مختلف در نوبت كار مجلس قرار دارد.
در آستانه دو سالگی عمر دولت یازدهم و همچنین به بهانه پنجمین نشست مشترك دولت و مجلس - كه قرار است امشب (یكشنبه شب) به میزبانی دولت در سالن اجلاس سران برگزار شود - نگاهی به روابط مجلس نهم و دولت یازدهم می اندازیم؛ مجلس و دولتی كه اگر چه در برخی مسایل از جمله طرح تحول سلامت و هدفمندی یارانه ها با یكدیگر همصدا بودند، اما در بسیاری از دیگر مسایل، برای یكدیگر ساز مخالف می زدند.
** یازده كارت زرد و یك استیضاح
روحانی در بیست و یكم مردادماه سال 92 و در مراسم معرفی وزرای پیشنهادی خود، كابینه ای از اصولگرایان، میانه روها و اصلاح طلبان را به مجلس معرفی كرد كه از آن بین، وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش، علوم و ورزش نتوانستند رای اعتماد نمایندگان مجلس را جلب كنند.
در آن زمان برخی معتقد بودند كه این مجلس به وزرای پیشنهادی برخی وزارتخانه های دیگر، از جمله نفت و صنعت رای اعتماد نخواهد داد؛ اتفاقی كه در اوایل كار دولت یازدهم رخ نداد و بعدها هم بخاطر عملكرد مثبت تیم اقتصادی دولت، از دستور كار مجلس خارج شد.
با این حال، مجلس نهم تاكنون یازده بار به وزرای دولت یازدهم كارت زرد نشان داده و یكی از وزرا را استیضاح كرده است؛ هر چند در آیین نامه داخلی مجلس اصطلاحی تحت عنوان كارت زرد وجود ندارد، اما این اصطلاحی است كه بین نمایندگان مجلس و وزرا رایج شده و به قانع نشدن نمایندگان مجلس از توضیحات وزیر در حین بررسی سوال در صحن و رای به وارد بودن سوال نماینده سوالكننده اطلاق می شود؛ البته، كارت زرد به خودی خود نمیتواند عاملی برای استیضاح وزیر باشد.
تاكنون هفت وزیر (علی طیبنیا، علی جنتی، علی اصغر فانی، عبدالرضا رحمانیفضلی، محمدرضا نعمتزاده، علی ربیعی و محمود واعظی) در دولت یازدهم از مجلس كارت زرد دریافت كرده اند كه از بین آنان رضا فرجیدانا در بیست و نهم مردادماه استیضاح شد و همچنین محمدرضا نعمتزاده، علیاصغر فانی، علی طیبنیا و علی جنتی، دو بار از مجلس كارت زرد گرفتهاند.
بنابر این، مجلسی ها تاكنون یازده كارت زرد داده و به استیضاح یك وزیر نیز رای مثبت داده اند و قرار است چهارشنبه هفته جاری جلسه استیضاح علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش را برگزار كنند.
**بورسیه ها بزرگترین چالش دو ساله مجلس و دولت
اوج اختلافات دولت یازدهم و مجلس نهم را باید پیگیری ماجرای بورسیههای غیرقانونی از سوی رضا فرجیدانا وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری عنوان كرد كه در نهایت پاشنه آشیل او شد و به استیضاح وزیر انجامید.
روحانی كه در زمان برگزاری جلسه استیضاح وزیر علوم به منظور انجام هفتمین سفر استانی خود عازم اردبیل شده بود، بعد از شنیدن خبر افتادن وزیر علوم، گفت: دولت به رای مجلس شورای اسلامی در خصوص استیضاح وزیر علوم احترام می گذارد اما به نمایندگان مجلس اعلام میكنم در دنیای پرآشوب امروز هر چقدر وحدت و اتحاد سه قوه بیشتر باشد، دشمنان ما ناراحت و دوستان ما در جهان خوشحال تر خواهند شد.
رییس جمهوری با تاكید بر اینكه همه ما نمایندگان ملت هستیم و نباید این گونه امور بین قوا فاصله بیندازند، گفت: اگر سه قوه بخواهند مچ گیری كنند كارمردم بر زمین می ماند، باید خواست ما بر خواست عمومی مردم منطبق باش؛ دولت و مجلس باید كاری كنند تا مردم از اقداماتشان احساس جناحی عمل كردن نداشته باشند.
رییس جمهوری همان روز، طی حكمی محمد علی نجفی را به عنوان سرپرست وزارت علوم تعیین كرد.
** نشست های مشترك دولت و مجلس
نخستین نشست مشترك دولت یازدهم و مجلس نهم، در مهر ماه سال 1392 به میزبانی دولت و در نهاد ریاست جهوری برگزار شد؛ این نشست در شرایطی برگزار شد كه تنها دو ماه از عمر دولت نوپای روحانی می گذشت و با توجه چینش مجلسی ها و دولتی ها و همچنین همراهی نسبی بهارستانی ها در روز رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، قالب رابطه دولت و مجلس در حال شكل گیری بود.
در آن زمان، با اعلام مواضع تندی كه توسط برخی نمایندگان مجلس شده بود، به نظر می رسید دولت در نخستین گام خود یعنی اخذ رای اعتماد برای وزارت پیشنهادی با چالش مواجه شود اما در پایان چهارمین روز از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی، تیم اقتصادی دولت توانستند بیشترین آرای موافق نمایندگان را از آن خود كنند و در آن میان، محمد علی نجفی، جعفر میلی منفرد و مسعود سلطانی فر برای وزارتخانههای آموزش و پرورش، علوم و تحقیقات، و ورزش و جوانان نتوانستند از مجلس رای اعتماد بگیرند.
نخستین نشست مشترك دولت و مجلس البته تحت تاثیر موضوعی دیگر نیز قرار گرفت و آن، حضور روحانی در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل و رضایت از مواضع وی بود؛ آنچنان كه علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در نخستین نشست دولت و مجلس ضمن تقدیر و تشكر از مواضع روحانی در سفر به نیویورك گفت: رییس جمهوری با سخنان خود در نیویورك خیلی خوب از منافع ملی ایران دفاع و صیانت كردند.
اصلاح بودجه 92، تعامل دولت و مجلس برای تنظیم لایحه بودجه 93، موضوع انرژی هسته ای، محكوم كردن حركت های افراطی و تكفیری ها در عرصه بین المللی و همچنین محكوم كردن تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران از دیگر مباحث مطرح شده از سوی رییس مجلس در این نشست بود.
روحانی نیز در این نشست، در خصوص مسایل گوناگون كشور از جمله طرحها و برنامههای اقتصادی دولت برای تامین كالاهای اساسی و رفع مشكلات معیشتی مردم، هدفمندی یارانه ها، دیپلماسی عمومی و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران در تعامل با دیگر كشورها و گزارشی از سفر هیات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران به مقر سازمان ملل متحد و قرقیزستان سخنرانی كرد.
دومین نشست دولت و مجلس به بهمن ماه سال 92 بر می گردد كه دولتی ها با حضور در صحن مجلس، میزبان بهارستانی ها شدند؛ در شرایطی كه دولت برای نخستین بار لایحه بودجه را در زمان قانونی تقدیم مجلس كرده بود و مجلسی ها نیز كلیات بودجه را به تصویب رسانده و در حال بررسی و تصویب نهایی لایحه بودجه بودند؛ در آن زمان بنای كابینه یازدهم تعامل با مجلس بود و مجلسی ها نیز در آن راستا سنگ تمام گذاشته و با مجریان كشور راه تعامل در پیش گرفتند به گونه ای كه این امر در بررسی لایحه بودجه و مسایل اقتصادی به خوبی نمایان بود.
در سومین نشست دولت و مجلس، علی لاریجانی رییس و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تیرماه 1393 در نهاد ریاست جمهوری با حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی و اعضای كابینه دولت یازدهم دیدار و در ضیافت افطار شركت كردند؛ تحرك بیشتر دولت در موضوعات فرهنگی، قدردانی از دولت در كنترل نرخ تورم، انتقاد از افزایش قیمت خودرو ،اجرای صحیح قانون هدفمندی یارانه و درخواست بر نظارت و تنظیم بازار كالای كشاورزی از مهمترین نقطه نظرات نمایندگان مجلس شورای اسلامی بود كه در سومین نشست مشترك دولت و مجلس مطرح شد.
دید و بازدیدهای دولتی ها و مجلسی ها در قالب نشست های مشترك به چهارمین دور خود رسید و این بار، در مهرماه 1393 دولتی ها در صحن مجلس شورای اسلامی میهمان بهارستانی ها بودند؛ در آن زمان، هنوز پرونده بورسیه ها در اوج اخبار قرار داشت و یك وزیر از كابینه استیضاح شده بود و چالش هایی میان دولت و برخی نمایندگان مجلس به وجود آمده بود.
روحانی در آن دیدار به برخی ادعاها پاسخ داد و گفت: آمار اعلامی از سوی دولت باید مورد توجه همه باشد، اختلاف و تفاوت نظر درباره مسایل طبیعی است اما همه باید از حركت كشور به سمت شكوفایی خوشحال باشند و نباید برخی به گونه ای عمل كنند كه مردم گمان كنند آنها از پیشرفت كشور خوشحال نیستند.
پنجمین نشست مشترك دولت و مجلس، در بیست و سوم فروردین ماه سال جاری به میزبانی دولت در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد؛ مباحث مرتبط بامذاكرات هسته ای، مهمترین محور این نشست بود؛ در آن زمان مخالفان دولت در مجلس بر مذاكرات هسته ای متمركز شده بودند و با تشكیك در جامعه، استنباط های متفاوتی از روند مذاكرات را مطرح می كردند.
روحانی البته در آن جلسه به برخی نگرانی های دلواپسان پاسخ داد و گفت: اینگونه نخواهد بود كه در یك توافق، یك طرف قضیه به تعهدات خود عمل كند و طرف دیگر از مسئولیت خود شانه خالی كند؛ ما نباید قدرت خود را دست كم بگیریم؛ دیپلماتها، حقوقدانان و سیاستمداران ما ورزیده هستند و اینگونه نیست كه طرف مذاكره بتواند بر ما چیره شود؛ طرف مقابل امروز به خوبی میداند كه این دولت و ملت اهل تسلیم نیستند؛ آنچه از روز اول به مذاكرهكنندگان و به مردم گفتم این بود كه باید به فكر بازی برد – برد باشیم، زیرا تلاش برای بازی برد – باخت به نتیجه نخواهد رسید.
روابط برخی بهارستانی ها با پاستورنشینان اكنون در مداری قرار گرفته است كه اگر چه همكاری هایی در موضوعاتی نظیر مباحث اقتصادی وجود دارد، اما به لحاظ سیاسی پر تنش است؛ هر روز بر تعداد سوالات و كارت های زرد آنها افزوده می شود؛ در هفته جاری مراسم استیضاح علی اصغر فانی را برگزار می كنند و هنوز رسیدگی استیضاح یك وزیر تمام نشده، پای یك استیضاح دیگر را امضا می كنند.
سیام(5)**9189**1553
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۴:۱۱
تهران - ایرنا - امشب ششمین نشست مشترك دولت و مجلس درحالی برگزار می شود كه تا پایان اردیبهشت ماه سال جاری، نمایندگان مجلس در مقابل دولتی كه هنوز دو سال از عمر آن نمی گذرد، یك هزار و 959 سوال و هفت هزار و 232 تذكر مطرح كرده اند.