فاجعه پلاستیكی

زمانی كه پلاستیك وارد عرصه مصرف خانوار شد شاید كمتر كسی فكر می كرد روزی تبدیل به یكی از معضلات بزرگ محیط زیست شود.

كارشناسان برای جلوگیری از گسترش فاجعه پلاستیكی راه های مقابله با آن را جستجو كردند و در نهایت تنها راه حل را بازیافت مجدد پلاستیك ها یافتند اما در نهایت پس از چندین مرتبه استفاده از آن باید دفع شود و چه جایی جز طبیعت می توان برای دفع پلاستیك یافت.

اما همین كیسه های زباله كه به نوعی از بازیافت زباله های پلاستیكی تولید می شوند، دیگر قابل بازیافت نبوده و به ناچار برای دفع آنها باید در خاك دفن شوند.

روزانه حجم بسیار زیاد از كیسه های پلاستیكی یا نایلونی دور ریخته می شوند كه با توجه به حجم بسیار و دفع آنها در طبیعت عنقریب فاجعه زیست محیطی به بار خواهد آورد.

مدیركل توسعه پایدارواقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست چندی پیش در مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: الگوی مصرف در ایران بسیار تغییر كرده و درنهایت باعث افزایش تولید زباله شده است به طوری كه روزانه در مجموع بیش از یك میلیون تن اعم از زباله عادی، پزشكی، كشاورزی و صنعتی در كشور تولید می شود.

زهرا جواهریان افزود: روزی می رسد كه دیگر جایی برای دفع زباله در كشور نخواهیم داشت، در حالی كه بسیار آسان و با صرفه جویی و پرهیز از اسراف می توانیم زباله كمتری تولید كنیم.

وی با بیان اینكه روزانه چهار میلیون كیسه زباله دور ریخته می شود، افزود: پلاستیك جذب نمی شود و چند قرن در طبیعت می ماند، از سوی دیگر ما یك منبع حیاتی و ارزشمند به اسم نفت را به پلاستیك تبدیل می كنیم و آن را دور می ریزیم.

وی گفت: پلاستیك ها درصورتی كه به عنوان زباله دفن شوند، به علت تجزیه آهسته در محل دفن موجب تشكیل شیرابه و نفوذ آن به سطوح آبهای زیرزمینی می شوند كه این شیرابه دارای تركیبات زیان آور برای محیط زیست است.

جواهریان اظهار كرد: هنگامی كه كیسه های پلاستیكی به عنوان زباله دورریخته می شوند، آلودگی محیط زیست را به همراه دارند، سپس به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانه ها و كانال های آب می گردند در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه ها شده و در بسیاری موارد به علت ساكن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می یابد.

وی بیان كرد: كیسه های پلاستیكی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و مرگ چندین گونه از جانوران آبزی و نیز پرندگان دریایی بر اثر خوردن این كیسه ها را به دنبال دارد.

وی افزود: كیسه های بلعیده شده حتی پس از مرگ جانوران و تجزیه آنها نیز سالم باقی می مانند، بنابراین دوباره پراكنده شده و اثرات زیان بار خود را بر طبیعت می گذارند.

جواهریان ادامه داد: در مرحله اول باید كمتر زباله تولید كنیم، اجناس باكیفیت مطلوب بخریم تا كمتر به زباله تبدیل شوند، در مرحله دوم باید زباله را تفكیك كنیم و به دیگران یاد بدهیم این كار را از مبدا تولید زباله انجام دهند.

شهرداری متولی جمع آوری و دفع زباله است، از این رو به سراغ مسوول سازمان مدیریت پسماند شهرداری رفتیم تا نظر وی را در مورد چگونگی دفع زباله های پلاستیكی در مشهد جویا شویم.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد نیز گفت: روزانه 178 تن زباله خشك در این شهر تولید می شود كه چهار درصد از این مقدار را پلاستیك های زباله تشكیل می دهند.

علی نجفی افزود: تفكیك پسماندها به دو دسته تر و خشك در مبدا تولید، از آلودگی ناشی از مخلوط شدن و فعل و انفعالات شیمیایی و تولید شیرابه پیشگیری می كند و تبدیل مواد به محصولات جدید و قابل استفاده را در بردارد.

وی بیان كرد: پسماندهای خشك به ویژه كاغذ، مقوا، پلاستیك، فلزات و شیشه از ارزش اقتصادی و زیست محیطی برخوردار بوده و در صورت تفكیك، در واحدها و كارخانـجات بازیافت به محصـولاتی با كاربردهای مشابه و یا جدید تبدیل می شوند تا از اتلاف منابع و سرمایه های ملی جلوگیری به عمل آید.

وی اظهار كرد: تفكیك كامل زباله های تر از زباله های خشك نیز بهبود كیفیت و خلوص كود كمپوست را در پی دارد، همچنین بازیافت و استفاده مجدد از مواد موجب جلوگیری از دفن زباله و آلودگی زمین و آب های سطحی می شود.

وی گفت: تمام زباله های پلاستیكی كه از سطح شهر جمع آوری می شود به كارخانه بازیافت پلاستیك انتقال داده می شوند تا بازیافت شوند.

وی با بیان اینكه هر نوع ماده پلاستیكی كه با زباله تر همراه نشده باشد، قابل بازیافت برای چندین مرتبه است، گفت: بخش عمده ای از زباله های پلاستیكی در این كارخانه بازیافت و تبدیل به كیسه زباله می شود و بخش دیگری از آن در قالب مزایده به پیمانكاران واگذار می گردد تا در شركتهای مجاز آنها را به وسایل پلاستیكی دیگر تبدیل كنند.

وی اظهار كرد: پلاستیك های زباله بازیافتی كه دوباره از سطح شهر جمع می شوند دیگر قابلیت بازیافت ندارند و بناچار در طبیعت دفن می شوند.

نجفی ادامه داد: پلاستیكها از نفت كه منبعی غیر قابل تجدید هستند، تهیه می شوند ولی به علت غیر قابل تجزیه بودن، از زباله های پایدار و آلوده كننده محیط زیست به شمار می روند.

وی با بیان اینكه كیسه های نایلونی به طور متوسط 300 تا 500 سال در طبیعت باقی می مانند، افزود: 30 درصد از پلاستیكهای تولید شده در بسته بندی به كار می روند بنابراین با جلوگیری از بسته بندیهای زائد می توان به مقدار زیاد از حجم زباله ها كاست.

وی بیان كرد: استفاده از بسته بندی های قابل بازگشت یا ساك های پارچه ای به هنگام خرید از راههای موثر برای كاهش میزان ورود زباله ها به طبیعت است.

7489 / 6053