به گزارش ایرنا، شبهای نوزدهم، بیست و یكم و بیست و سوم ماه مبارك رمضان به لیالی قدر مشهور است،در تفسیر نمونه آمده است كه شب قدر، به این جهت قدر نامیده شده كه جمیع مقدرات بندگان در تمام سال، در آن شب تعیین می شود، ارزاق و سرآمد عمرها و امور دیگر در آن لیله مباركه تفریق و تبیین می شود.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان آورده است: ظاهر آن است كه مراد از قدر، تقدیر و اندازه گیری است كه خداوند در آن شب حوادث یك سال از قبیل حیات، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت را مقدر می سازد.
در روایات آمده است كه در شب قدر آنگاه كه ملائكه فرود می آیند به محضر امام و حجت آن عصر شرفیاب شده و برنامه سال آینده (تا شب قدر بعد) را خدمت ایشان تقدیم می دارند؛در این باره امیرمومنان(ع) به ابن عبّاس فرمودند :شب قدر در هر سال هست، در آن شب، برنامه سال، فرود ميآید و پس از پیامبر خدا(ص)، كسانی هستند كه آن برنامه برعهده آنهاست.
ابن عبّاس گفت: آنان كیانند؟ و امیر مۆمنان(ع) فرمود: من و یازده نفر از نسل من، پیشوایاني مُحدَّث كه از عالم غیب با آنان سخن گفته ميشود.
همچنین در این باره در كتاب بصائر الدرجات، سعید بن یسار نقل می كند: پیش معلّي بن خُنَیس بودم كه فرستاده امام صادق(ع) آمدند، به اوگفتم: از امام درباره شب قدر سوال كن. وقتی برگشت، به او گفتم: پرسیدي؟
گفت: آري؛ آنچه را خواستم و آنچه را نميخواستم، به من خبر داد. فرمود: خداوند در آن شب، مقدّرات آن سال را حتمي ميكند. سپس آن را [توسط ملائكه] به سوي زمین فرو می‌آورد.
پرسیدم: نزد چه كسي؟ فرمود: به كسي كه ميبیني (یعنی خدمت خود حضرت به عنوان امام آن عصر)
شب قدر دارای نعمات بسیاری برای مردم است در این شب خداوند قرآن برنامه جاودانه الهی برای زندگی انسان ها را نازل كرد، از امتیازات مهم شب قدر، نازل شدن قرآن به عنوان نسخه شفابخش و كامل ترین قانون برای اداره زندگی بشر است.
خداوند در قرآن مجید از شب قدر به بزرگی یاد كرده و سوره‌ای نیز به نام سوره قدر نازل فرموده است همچنین در سوره های دیگر از جمله دخان در باره این شب سخن گفته است.
خداوند در سوره مباركه قدر می فرماید: ما قرآن را در شب قدر نازل كردیم ، در این باره ابن عباس می گوید: خداوند قرآن را به طور یك جا از لوح محفوظ به سوی آسمان دنیا در شب قدر نازل كرد و سپس جبرئیل آن را در طول بیست و سه سال به تدریج نازل می نمود.
در روایات اهل بیت(ع) به عظمت شب قدر بسیار اشاره شده است چنان كه امام صادق(ع) در این رابطه می فرمایند: گرامی ترین ماه، ماه خداست كه ماه رمضان است و قلب رمضان، شب قدر است.
انس بن مالك از پیامبر (ص) نقل كرده كه فرمودند: ماه مبارك به شما رو آورده است و در این ماه شبی است كه برتر از هزار ماه است و هر كس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از بركات شب قدر، مگر كسی كه خویشتن را محروم كرده است.
از امام باقر (ع) نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است: اگر خداوند كارهای مومنان را چند برابر نكند به سرحد كمال نمی رسند، اما از راه لطف كارهای نیكوی آنها را چند برابر می‌فرماید تا كاستی هایشان جبران شود.
همچنین در جای دیگری از امام باقر(ع) در تفسیر لیله القدر خیر من الف شهر آمده است: رفتار شایسته ای مانند نماز، زكات و انواع كارهای نیك دیگر در شب قدر بهتر است از انجام این كارها، در هزار ماهی كه شب قدر در آن وجود ندارد. اگر خداوند اجر و پاداش عمل بندگان خود را افزایش نمی داد، هرگز عمل یك شب به عمل هزار ماه نمی رسید. ولی خداوند نیكی های بندگان خود را چند برابر كرده است.
شب قدر دارای فضیلت های بسیاری است كه نباید از آن غافل شد ،عبادت و احیای آن معادل بیش از هزار ماه است، خیرات و بركات الهی در آن شب نازل میشود، گناهان بخشوده می شود، رحمت خاص خدا شامل حال بندگان میگردد و فرشتگان و روح در آن شب نازل میگردند لذا باید از آن بهره مند شد.
درباره بخشایش گناهان در وسایل الشیعه از پیامبر اكرم(ص) نقل شده است كه می فرمودند: كسی كه در شب قدر به پاخیزد و آن شب را از روی ایمان و محاسبه و اخلاص بیدار باشد،گناهان گذشته اش بخشوده می شود.
همچنین در كنز العمال، از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: هركس كه از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات محروم و بی نصیب شده است و محروم نمی ماند از بركات و خیرات شب قدر، مگر كسی كه با اعمال خویش خود را محروم كرده باشد.
در روایات مختلفی به اعمال شب قدر اشاره شده است در شب قدر به خواندن دعاهایی از جمله 'جوش كبیر'، 'دعای افتتاح' و 'ابوحمزه ثمالی' سفارش شده تا انسان با قرائت این دعاها به عشق بازی با معبود خویش بپردازد و تنها از او یاری بجوید و با توكل و امید به رحمت بی كران پروردگار، دلش را از غیر او تهی سازد.
در شب های قدر اعمال و عبادات بر دو نوع است: یكي اعمالي كه در هر سه شب باید انجام داد و دیگر اعمالي كه مخصوص به هر یك از شبهاي قدر است از جمله غسل كردن، نماز خواندن، خواندن زیارتنامه حضرت سید الشهدا(ع)، قرآن و ادعیه خواندن و احیا.
*شب قدر شب اراده و اختیار است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینكه شب قدر شب اراده و اختیار است گفت: خداوند به انسان اختیار داده است تا با اراده خویش برای آینده تصمیم بگیرد از این رو در شب قدر می تواند با دعا و برنامه ریزی برای زندگی خود تقدیرالهی را مقدر سازد.
حجت الاسلام و المسلمین محسن غرویان افزود: طبق روایات در شب قدر، سرنوشت افراد برای سال بعد رقم می خورد و این تقدیر حكیمانه هم در انسان هیچ گونه اجبار و سلب اختیاری به وجود نمی آورد.
وی ادامه داد: از این رو انسان باید در این شب با نگرشی به زندگی خویش به دنبال جبران نقاط ضعف و رفع رذایل اخلاقی و اجتماعی خویش بگردد و با توبه كردن در مسیر اطاعت و بندگی خداوند حركت كند.
استاد حوزه علمیه، با بیان اینكه شب قدر در ماه مبارك رمضان اوج بندگی است گفت: در این شب مردم با راز و نیاز به درگاه خداوند متعال دست نیاز و سعادت مندی را بلند می كنند و با جلا دادن روح و جان خویش آن را آماده پذیرایی از رحمت ها و الطاف الهی می كنند.
وی افزود: در شب های قدر درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده می شود و ملائك به سوی زمینیان می آیند تا به ثبت اعمال مردم بپردازند؛ شبی كه در آن طبق روایات دینی و آیات قرآنی ثواب اعمال آن چندین برابر می شود از این رو باید از این فرصت بهره مند شد و با شناخت این شب ها و اعمال در مسیر بندگی الهی قدم برداشت.
*تقدیر عملی و برنامه روزانه بشریت در شب قدر مقدر می شود
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینكه تقدیر عملی و برنامه روزانه بشریت در شب قدر مقدر می شود گفت: در این شب اعمال مردم بر آنها عرضه می شود و برنامه زندگی آنها از جمله حوادث، خیر و شادی ها و سایر موارد تنظیم می شود.
حجت الاسلام و المسلمین ابوالحسن نواب افزود: هر چه را كه انسان در این شب از خداوند بخواهد به او می دهد و حاجت او را برآورده می سازد و برای یك سال او برنامه ای را كه برای آن خود را آماده ساخته است مقدر می سازد.
وی با اشاره به اینكه شب قدر شب نزول قرآن است گفت: اگر ما مسلمانان بدانیم كه اصل اسلام بر 2 اساس كتاب قرآن و سنت مبتنی است و با تبعیت از آن به زندگی خویش سر و سامان دهیم به سعادت دنیوی و اخروی دست خواهیم یافت.
وی افزود: دستورالعمل زندگی بشریت در كتاب جامع و كاملی از جمله قرآن در شب قدر بر ما نازل شده است چراكه قرآن برنامه سعادت و راهنمای مسیر بندگی انسان ها است و چگونگی حركت كردن در شاهراه عبودیت را به انسانها می آموزد و با بیان موانع و مشكلات نسبت به آنها هشدار داده است.
*احیای شب های قدر، بیداری چشم دل است
عضو هیات رییسه مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم با اشاره به اینكه احیای شب های قدر، بیداری چشم دل است گفت: شب قدر یكی از لیالی مهم در اسلام است كه نزول قرآن بر قلب پیامبر است و همه اولیای الهی و علما این شب را احیا كرده اند ضمن اینكه به بیداری چشم در این شب نباید اكتفا كرد و به بیداری چشم دل و عقل باید پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمین سید جلال رضوی افزود:در این شب باید با طهارت باطنی و ظاهری و پاكی روح و جان برای بندگی به درگاه خداوند اعلام آمادگی كرد و با زدودن رذایل اخلاقی از درون خویش به سمت عبودیت رهسپار شد.
وی با بیان اینكه باید در این شب بر آیات قرآن تدبر كرد گفت: سبك زندگی اسلامی با اقتباس از قرآن و سیره معصومان است از این رو باید با نگرش و تامل در آیات قرآن از آن بهره مند شویم.
رضوی افزود: شب قدر كه در آن قرآن نازل شده، مبدا تمام خیرات و بركات و سرچشمه نیكی ها و خوبی ها است. شبی است كه مقدرات جهان بشریت با نزول قرآن در آن استحكام می پذیرد و مشخص می شود.
عضو هیات رییسه مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم افزود: در این شب باید
برای تعجیل در فرج امام زمان(عج) دعا كرد تا با ظهور عدالت مندانه خویش به خونخواهی اهل بیت(ع) و عدالت گستری در جهان بپردازد و جهان را از تاریكی به نور رحمت و الهی روشن سازد.ك/4
/8138/ 6133/1358
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۳۹۴ - ۱۰:۲۹
قم – ایرنا – شب قدر شبی است كه در آن تقدیر انسان رقم می خورد و آنچه را كه بر ایشان خیر و صلاح است با دعا از معبود طلب می شود و ملائكه به دستور خداوند مقدرات بندگان را رقم می زنند.