افغانستان و پاكستان؛ دوستی موقت، دشمنی پایدار

بر اساس این گزارش، «شكیب مستغنی» سخنگوی وزارت خارجه به درگیری نیروهای نظامی افغان و پاكستان در منطقه انگور اده شهرستان برمل از توابع استان پكتیكا اشاره كرده و گفته است: در صورتی كه از تكرار چنین مواردی در آینده جلوگیری نشود، به تلاش های هر دو كشور در جهت بهبود و گسترش روابط همزیستی و همسایگی مسالمت آمیز آسیب خواهد رساند.

نیروهای مرزی افغانستان روز چهارشنبه هفته گذشته، در منطقه انگور اده با نیروهای پاكستانی پس از آن درگیر شدند كه به گفته پلیس مرزی افغانستان، پاكستان قصد داشت در قلمرو افغانستان تاسیسات نظامی ایجاد كند.

این درگیری به كشته شدن 8 مرزبان پاكستانی و دست كم یك مرزبان افغان منجر شد.

برخی رسانه‌های پاكستانی همچنین گفته‌اند كه در نتیجه درگیری میان نیروهای افغانستان و پاكستان، 3 نفر از سربازان پاكستانی كشته شده اند؛ اما شماری دیگر از رسانه‌های پاكستانی گفته اند كه ارتش این كشور تنها زخمی شدن 3 سرباز را در این رویداد تایید می‌كند.

وزارت كشور افغانستان نیز در واكنش رسمی اعلام كرده است: در این درگیری یك سرباز افغان و 8 سرباز پاكستانی كشته شده اند؛ اما در اعلامیه وزارت خارجه پاكستان آمده كه 2 سرباز این كشور زخمی شده اند.

یك روز پس از این رویداد، سید ابرار حسین سفیر پاكستان در كابل به وزارت خارجه احضار شد و حكمت خلیل كرزای معاون سیاسی این وزارتخانه مراتب نگرانی و هشدار كابل از تلاش اسلام آباد برای ساخت تاسیسات نظامی در انگور اده را به اطلاع وی رساند.

حكمت خلیل كرزای این عمل را خلاف اصول حقوق بین‌الملل خوانده و نگرانی جدی و اعتراض شدید دولت افغانستان را به سفیر پاكستان اعلام كرد.

حكومت افغانستان از پاكستان خواسته كه برای جلوگیری و توقف این حركات فورا اقدام كند.

كرزای تصریح كرده است: تكرار این گونه تحركات نیروهای پاكستانی، به تلاش‌های دو طرف برای بهبود و گسترش روابط و ایجاد فضای همزیستی و همسایگی مسالمت‌آمیز میان دو كشور آسیب خواهد رساند.

این نخستین بار نیست كه مرزبانان دو كشور باهم درگیر می شوند. در سال 93 نیز بر اثر تبادل آتش مرزی، یك سرباز افغان كشته شد كه این رویداد با واكنش تند مردم افغانستان روبه رو شد.

بر اساس این گزارش، در بیشتر این گونه درگیری ها، افغانستان، سربازان پاكستانی را آغازگر جنگ معرفی كرده است. مقام های افغان می گویند كه مرزبانان پاكستانی در برخی مناطق وارد خاك افغانستان شده اند.

به گزارش رسانه ها، پاكستان مرز خود در منطقه انگور اده با شهرستان برمل واقع در استان پكتیكا افغانستان را مسدود كرده است.

رسانه های پاكستانی از قول مقام های سرحدی و بزرگان قبایلی این كشور گزارش داده اند كه در حال حاضر هرگونه رفت و آمد در این مرز ممنوع و هزاران مسافر در دو سوی مرز، متوقف شده اند.

گفته می شود كه این محدودیت در تلافی كشته شدن مرزبان پاكستانی در درگیری با سربازان افغان، وضع شده است.

همچنین در سال های گذشته شماری از مقام های امنیتی افغانستان از حملات موشكی پاكستان به خاك این كشور سخن گفته اند كه معمولا پاكستان آن را رد می كند.

اما حملات تازه پاكستان و كشته شدن سرباز مرزی افغانستان از آغاز حكومت وحدت ملی در این كشور، اولین مورد تنش مرزی بین طرفین است.

با آغاز حكومت وحدت ملی؛ اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان تلاش‌های زیادی را برای بهبود روابط این كشور با پاكستان انجام داده است.

این نخستین رویارویی مستقیم و مرگبار مرزبانان دو كشور و در پی آن، بروز تنش های شدید سیاسی میان دو طرف، پس از روی كار آمدن حكومت وحدت ملی در كابل است؛ حكومتی كه به گفته كارشناسان از همان ابتدا بنا را بر توسعه همكاری های همه جانبه حتی نظامی و امنیتی با پاكستان گذاشته است.

سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در این باره می گوید:به منظور رسیدن به راه حل با دوام برای این رویداد مشخص و مشكلاتی كه هر از چندگاه پیش بین دو طرف به وجود می آید، جمهوری اسلامی افغانستان و پاكستان، در نشست های منظم دو جانبه در سطح نظامی و هم در گفت و گوهای سیاسی، به این مسایل توجه نشان دهند.»

این تاكید به رغم تنش هایی كه در روابط دو كشور به وجود آمده، از نظر تحلیلگران، نشانگر آن است كه دولت افغانستان همچنان به تلاش خود برای جلب نظر پاكستان برای پی ریزی یك دوستی درازمدت، ادامه می دهد و به نتایج آن امیدوار است؛ تلاشی كه اگر نتیجه دهد، معنای آن جایگزینی دوستی پایدار بر دشمنی پایدار میان دو كشور خواهد بود؛ اما صاحب نظران می پرسند كه آیا چنین زمینه ای اصولا میان دو كشور پس از یك تاریخ دشمنی پایدار، شكل خواهد گرفت؟

پاسخ صاحب نظران به این پرسش در حال حاضر این است كه تردید بر یقین و اعتماد غلبه دارد و به نظر می رسد دلیل این امر نیز كاملا روشن است: تغییر وضعیتی كه ده ها سال جریان داشته، یك شبه امكان پذیر نیست.

افغانستان همچنین روز پنجشنبه گذشته، یك كارمند كنسولگری پاكستان در قندهار را دستگیر كرد. جزییات دستگیری این دیپلمات پاكستانی مشخص نیست، اما بر اساس گزارش ها، این دیپلمات پاكستانی بعدا به سفارت پاكستان در كابل تحویل داده شد.

پاكستان به دنبال این رویداد، در اقدامی مشابه، سفیر افغانستان در اسلام آباد را به وزارت خارجه پاكستان احضار و از وی در مورد بازداشت این دیپلمات توضیح خواست.

وزارت خارجه پاكستان با انتشار بیانیه ای بازداشت كارمند كنسولگری این كشور در قندهار را به شدت محكوم كرده و گفته است كه با این كارمند كنسولگری، بدرفتاری شده است.

به هر تقدیر، رویدادهای اخیر، می تواند نشانه ای ناخوشایند و حتی آغاز یك موج تازه تنش بین كابل و اسلام آباد در دوران حكومت وحدت ملی افغانستان باشد.

رهبران دو كشور پیش از این بارها اعلام كردند كه فصل جدیدی در روابط دو كشور شكل گرفته و شرایط برای همكاری های سیاسی، نظامی، اقتصادی و حتی امنیتی، بیشتر از هر زمان دیگری فراهم شده است.

آساق **1610 **1010