اسلام آباد - ایرنا - نخست وزیران پاكستان و هند كه برای شركت در اجلاس سران سازمان همكاری شانگهای به روسیه سفر كرده اند، امروز جمعه در حاشیه این اجلاس كه در شهر اوفا درحال برگزاری است، در دیداری دوجانبه به گفت و گو پرداختند.

این نخستین دیدار محمد نواز شریف و نارندرا مودی از اردیبهشت ما سال گذشته است. بهار سال گذشته كه نارندرا مودی پس از پیروزی در انتخابات هند، سكان هدایت این كشور را بدست گرفت، برای مراسم تحلیف خود، از همتای پاكستانی اش هم دعوت كرد و نواز شریف نیز ضمن قبول این دعوت، پس از شركت در مراسم تحلیف مودی، با وی دیدار كرد.

در آن دیدار كه در هلی نو برگزار شد، دو طرف تمایل خود را برای كنار گذاشتن چند دهه اختلاف میان دو كشور و از سرگیری روابط عادی و دوستانه میان دو همسایه اعلام كردند.

اما تنها چند ماه بعد از آن دیدار، تیراندازی های مرزی از سوی مرزبانان دو طرف در خط كنترل مرزی پرمناقشه در منطقه كشمیر، بار دیگر حتی بیشتر از سال های گذشته تشدید شد و این بار، به اوج خود رسید.

همچنین دو كشور توافق كرده بودند كه مذاكراتی در سطح قائم مقام های وزارت خارجه دو طرف برای حل و فصل تنش ها و اختلافات انجام شود اما چند روز قبل از آنكه این مذاكرات در شهریور ماه سال گذشته آغاز شود، دولت نارندرا مودی به صورت یكجانبه و در اعتراض به اقدامی از سوی سفارت پاكستان در دهلی نو، این مذاكرات را لغو كرد.

سفارت پاكستان در دهلی نو چند روز پیش از آنكه مذاكرات میان قائم مقام های وزارت خارجه دو كشور آغاز شود، از رهبران جدایی طلب مناطق جامو و كشمیر تحت كنترل هند برای انجام مشورت هایی قبل از برگزاری مذاكرات، دعوت كرد كه این اقدام نارضایتی شدید دولت هند را به همراه داشت.

پس این گام رو به عقب در تحولات مربوط به روابط دو كشور، آتشباری ها و تیراندازی ها میان مرزبانان دوطرف در منطقه كشمیر شدت گرفت بطوری كه در مدت كمتر از یك ماه، نزدیك به 30 نفر از مرزنشینان منطقه كشمیر در جریان این آتشباری ها كشته شدند. بیشتر این قربانی ها مربوط به طرف پاكستان بود.

پس از بازگشت آرامش نسبی به مرزهای كشمیر، جی شنكر قائم مقام وزارت خارجه هند در اسفند ماه گذشته برای از سرگیری روند مذاكرات، به اسلام آباد سفر كرد و گفت و گوهایی در پایتخت پاكستان انجام شد اما گویا چندان موثر واقع نشد و این گفت و گو ها بعد از سفر این مقام هندی به اسلام آباد، دیگر تدوام نیافت.

رجز خوانی ها و مطرح شدن تهدیدهای مكرر از سوی دو طرف، باعث شد تا عملا دیگر حرفی از ادامه این گفت و گوها به میان نیاید. در طول یك سال گذشته، تقریبا هفته ای نبوده است كه خبری درباره مطرح شدن حرف های تنش زا از سوی مقامات این دو همسایه منتشر نشده باشد، حرف ها و اظهار نظرهایی كه همیشه با واكنش شدیدتر طرف مقابل همراه است و راه را برای هرگونه بهبود روابط، به مسیری دشوار و پرپیچ و خم تبدیل كرده است.

در طول ماه های گذشته، چندین تماس تلفنی میان نواز شریف و نارندرا مودی به مناسبت های مختلف انجام شده است. آخرین تماس، پیش از ماه رمضان از سوی مودی گرفته شد و وی فرا رسیدن این ماه را به دولت و مردم پاكستان تبریك گرفت. پیش از آن نیز نواز شریف هنگام رخداد زلزله نپال و هند با مودی تماس گرفته بود تا مراتب تسلیت و تاسف خود را از كشته شدن دهها نفر از مردم هند در این زلزله اعلام كند.

در این تماس های تلفنی، نخست وزیران دو كشور همواره از تمایل خود برای عادی سازی روابط و كنارگذاشتن اختلاف سخن گفته اند اما اختلافات میان دو همسایه كه از سال 1947 تا كنون، یعنی از زمان استقلال پاكستان تا بحال ادامه داشته، عمیق تر و گسترده تر از آن است كه بتوان با چند تماس تلفنی یا چند دیدار دوجانبه آن را حل و فصل كرد.

حل اختلافات دیرینه دو همسایه اتمی بر مسایل گوناگون از جمله مسایل مرزی در منطقه كشمیر، علاوه بر مذاكره و گفت و گو، به تفاهم حقیقی و اراده سیاسی قوی میان رهبران و دولت های دو كشور نیاز دارد ضمن اینكه باید كارهای فراوانی در زمینه متقاعد كردن مردم دو كشور كه كینه های زیادی از دولت های مقابل به دل دارند، صورت گیرد.

آساق**1723