این تلاش ها به سه دهه اصلاحات پس از 1978 میلادی باز می گردد كه معمار آن «دنگ شیائو پینگ» رهبر وقت چین بود.
البته به دلیل آنكه چین از سایه تاثیرات منفی انقلاب فرهنگی درآمده بود از آن به بعد بیشتر بر اصلاحات اقتصادی و اجرای سیاست درهای باز متمركز شد و رشد اقتصادی در حدود 10 تا 12 درصد را در مدت سه دهه تجربه كرد.
این روند تا زمانی كه اقتصاد چین به بزرگترین اقتصاد در حال رشد جهان و حالا كه به دومین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شده، ادامه یافت. با این پشتوانه چنین به نظر می رسد كه زمان برای تبدیل «یوان» به یك ارز جهانی فرا رسیده است.
در تازه ترین تلاش ها، چین بانك سرمایه گذاری توسعه آسیا را با سرمایه 100 میلیارد دلار راه اندازی كرد. بانكی كه می تواند برای تبدیل «یوان» به قدرت ارزی جهان كمك بزرگی باشد.
بسیاری كشورهای آسیایی كه از این بانك وام می گیرند با مشوق های چین احتمالا بدشان نمی آید با «یوان» كار كنند به خصوص آنكه طرف حساب تجاری آنها نیز چین است.
افزون بر این، چین در حال بستن قراردادهای تجاری بزرگی با كشورهای آسیایی و از جمله آفریقایی است كه در جریان آن تبادلات تجاری با ارز یوان انجام می شود.
در كنار اینها مدت ها است كشورهای آسیای مركزی با چین تبادلات یوانی دارد.
در آسیای جنوب شرقی كارهای آزمایشی برای تجارت با یوان انجام شده است و برخی از استان های چین با اعضای «آ.سه.آن» مراودات تجاری خود را با واحد پول چین انجام می دهند.
چین برای اینكه بتواند یوان را به قدرت ارزی جهان تبدیل كند فشارهای زیادی را متحمل شد.
زمانی در سال 2005 میلادی هر دلار با 9 یوان مبادله می شد، اما اكنون این رقم به هر دلار برابر شش یوان تسعیر می شود به این معنا كه ارزش یوان بالا رفته است.
بالا رفتن ارزش یوان به این شكل شاید خیلی خبر خوبی برای مردم چین نباشد، زیرا این بدان معناست كه كالاهای چینی گرانتر از قبل تولید می شود و صادرات آنها سخت تر می شود، اما هر كشوری برای اینكه بتواند ارز بین المللی داشته باشد، باید ارزش آن را ارتقا داده و هم سطح با قدرت های ارزی دیگر جهان كند.
ارزش هر یورو در برابر یوان چین كه تا دو سال قبل 11 یوان بود اكنون به هر یورو در برابر حدود هفت یوان رسیده است.
با این حساب چین توانسته است بدون آنكه ارز ملی خود را انحصاری كند، ارزش آن را در برابر سبدهای ارزی مهم جهان چون «دلار» و «یوان» بالا ببرد.
بالا بردن ارزش یوان به قدری چشمگیر بود كه حتی صندوق بین المللی پول این روند را به نوعی تلویحی مورد تقدیر قرار داد و دستكم از انتقادهای خود از چین دست كشید.
صندوق بین المللی پول در یكی از تازه ترین گزارش های خود آورده است: چین دیگر یك انحصارگر ارزی نیست.
این صندوق می افزاید: این كشور ارزش یوان را سال ها در برابر دلار ثابت نگه می داشت، اما اكنون آنقدر این ارزش را بالا برده است كه دیگر جای ارتقا دادن ندارد.
با این حساب ساختارهای مالی جهان به تدریج پذیرفته اند كه نمی توان قدرت اقتصادی چین را بدون قدرت ارزی آن در نظر گرفت و خواه ناخواه یوان به تدریج جایگاه بین المللی پیدا كرده و مشتریان بیشتری خواهد داشت.
در بیانیه صندوق بین المللی پول آمده است: جای تقدیر از چین وجود دارد. این كشور آنقدر ارزش یوان را بالا برده است كه دیگر جایی برای تسعیر این ارز وجود ندارد.
آمار نشان می دهد كه فقط در سال 2014 میلادی به تنهایی ارزش یوان در برابر دلار آمریكا پنج دهم درصد بالا رفته است.
تلاش چین بر این محور استوار است كه یوان بتواند به یك ارز مهم در سبدهای ارزی و همچنین در بانك های مركزی كشورهای دیگر تبدیل شده و ذخیره جهانی بانكی محسوب شود.
به نظر می رسد كه زمان محدود شدن قدرت دولت برای ارزشگذاری بر یوان و آزادگذاشتن این ارز فرا رسیده است و طبیعی است كه در سه سال آینده دولت چین نرخ شناور ارزی یوان را هم دنبال كند.
البته اقتصاد چین رشدی در حدود هفت درصد را برای سال جاری میلادی هدفگذاری كرده است كه بسیاری بر این باورند در سال 2015 میلادی رشد اقتصادی چین زیر هفت درصد و معادل شش ممیز هشت درصد خواهد بود.
شاید همین تغییرات اقتصادی و سیاستگذاری های جدید اصلاحاتی چین موجب شد تا هم رشد اقتصادی كاهش یابد و هم بازار سهام این كشور سقوط كند.
البته یكی از اصلی ترین اهداف چین كنترل رشد بی رویه اقتصادی است كه تورم سنگینی را متوجه كشور كرده است.
این تورم افسارگسیخته در صورتی كه رشد اقتصادی بی رویه ادامه یابد وجود خواهد داشت، مگر اینكه چین نرخ رشد را تحت كنترل بگیرد كاری كه دولت از سال جاری میلادی برای كاستن از نرخ تورم و كنترل اوضاع اقتصادی كشور آغاز كرده است.
به هر صورت كار چین برای تبدیل یوان به سبد ارزی جهانی آسان نیست. بزرگترین مانع این كشور آمریكا است.
از هم اكنون وزارت خزانه داری آمریكا اعلام كرده است كه هنوز وقت آنكه یوان به یك ارز مهم تبدیل شود فرا نرسیده است و آمریكا نمی تواند این را قبول كند.
اما این نظر با آنچه صندوق بین المللی می گوید فرق دارد. این صندوق خلاف آمریكا می گوید كه چین تعمدا نرخ ارز را مانند گذشته كنترل نمی كند.
مسوولان صندوق بین المللی پول اعتراف كرده اند كه در حال گفت و گوهایی با چین برای گنجانده یوان در سبد ارزی صندوق بین المللی پول هستند و خیلی هم نسبت به این موضوع اشتیاق نشان داده اند.
در واقع بیانیه اخیر صندوق برای تقدیر از چین در خصوص بالا بردن ارزش یوان نشان دهنده آمادگی این ساختار برای تبدیل كردن یوان به یك سبد ارزی مهم در جهان در كنار ارزهای دیگری چون «یورو»، «پوند» و «دلار» است.
از سوی دیگر آمریكا كه با نزدیك به دو هزار میلیارد دلار بدهی به چین بزرگترین بدهكار به این كشور است، بعید است بتواند جلوی این روند را در مصاف با چین بگیرد.
بسیاری بر این باورند كه امروز چراغ اقتصاد آمریكا و بسیاری كشورهای دیگر به دلیل زنده بودن اقتصاد چین روشن است و اگر كسی قدرت مقابله با این اقتصاد را داشته باشد باید آمادگی زندگی در تاریكی را داشته باشد.
آساق*1597**1545
تاریخ انتشار: ۲۰ تیر ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۷
پكن - ایرنا - چین سالها برای تبدیل «یوان» واحد پول ملی خود كه «رن مین بی» نیز نامیده می شود به یك ارز بین المللی و قابل رقابت با ارزهای مطرح جهان از جمله «دلار» و «یورو» تلاش می كند.