قطب چهارم صنعت ایران و راهبردهای اقتصاد پساتحریم

استان مركزی به عنوان دومین قطب صنایع مادر تخصصی و چهارمین قطب صنعت كشور به عنوان یكی از كانون های برجسته در راهبردهای اقتصاد پسا تحریم مطرح است و این روزها خود را برای رویارویی با فرصت طلایی پیش آمده اقتصادی برای ترمیم آسیب ها و زخم های ناشی از تحریم و باروری ظرفیت های راكد آماده می كند.

سایه سنگین تحریم‌های ظالمانه غرب بر سر اقتصاد كشور، چالش های فراوانی را پیش روی تصمیم سازان و فعالان اقتصادی و صنعتی قرار دادكه جبران شرایط پیش آماده، برنامه و نظارت موثر را می طلبد.

مشكل در شریان های حیاتی اقتصادی و بانكداری تا ركود بی سابقه صنایع و واحدهای تولیدی كوچك و متوسط دستاورد نامیمون تحریم های ناحق دولت های غربی بر كشورمان بود كه با وجود كاهش میزان تولیدات داخلی و ارزش افزوده اقتصادی، آثار زیانباری را بر پیكره صنعت و تولید وارد آورد و استان مركزی با جایگاه حساس در عرصه صنعت و كشاورزی نیز شرایط متاثر از تحریم را تجربه كرد.

كارشناسان و تصمیم سازان عرصه صنعتی استان مركزی معتقدند كه رونق تولید و افزایش نرخ شاخص های ارزش افزوده در صورت لغو تحریم های ظالمانه با وجود آثار مثبت و سازنده در عرصه ارزش آفرینی اقتصادی، بدون استراتژی مشخص در دوران پساتحریم میسر نخواهد بود.

آنان معتقدند: دولت و بخش خصوصی باید با تعامل فراگیر و افزایش راهكارهای جذب مشاركت سرمایه گذاران خارجی ضمن كاهش نرخ تورم، بالندگی اقتصادی را رقم بزنند.

رییس خانه صنعت و معدن استان مركزی می گوید: تحریم های ظالمانه در چند سال اخیر، شریان های اقتصادی و نبض تولید و صنعت استان مركزی را ناكارآمد كرد و بسیاری از واحدهای كوچك و متوسط صنعتی را به ورطه ركود كشاند.

منوچهر توسطی بیان كرد: بر اساس ارزیابی های انجام شده بیش از شش هزار و 200 واحد صنعتی كشور به واسطه اثرگذاری شرایط تحریم تعطیل و یا با ركود نسبی مواجه شدند.

وی توضیح داد: وضعیت تولید و صنعت استان مركزی به واسطه افزایش بهای تمام شده كالا، كاهش نرخ اشتغال، معقوقات بانكی، كم شدن صادرات با ركود بی سابقه اقتصادی مواجه شد كه در شرایط كنونی نیازمند ساماندهی و انسجام بخشی دوباره است.

توسطی اظهار كرد: مدیریت كارآمد و استفاده از تجربیات صاحب نظران عرصه اقتصاد در دوران پساتحریم باید منجر به ترسیم افق روشنی برای ادامه حیات اقتصادی و صنعتی استان مركزی شود و در صورت تحقق نیافتن این مهم، شرایط صنعت با دوران قبل از تحریم تفاوت چندانی نخواهد كرد.

وی اضافه كرد: یكی از مهمترین دلایل ایجاد ركود صنعتی و ناكارآمدی بخش تولید، اجرای نادرست طرح تحول اقتصادی توسط دولت گذشته بود كه سبب شد تا بسیاری از واحدهای كوچك و متوسط عرصه صنعتی به ورطه ركود و زیان دهی كشیده شوند.

توسطی بیان كرد: انسجام بخشی در روابط سیاسی و دیپلماتیك، تسهیل در پروتكل های تجاری و اقتصادی، افزایش نرخ صادرات غیر نفتی، تبیین سازو كارهای گمركی به ویژه بازنگری در قوانین مربوط به معافیت ها از جمله برنامه هایی است كه باید در چشم انداز صنعتی و اقتصادی پساتحریم در استان مركزی مد نظر قرار گیرد.

رییس خانه صنعت و معدن استان مركزی معتقد است: كشورهای 1+5 هم اینك پشت دروازه بازار كشور به انتظار نسشته اند كه در صورت نبود برنامه مشخص و استراتژی بلند مدت، رونق اقتصادی و افزایش نرخ اشتغال و تولید كشور باز هم با مخاطره همراه خواهد بود.

توسطی اضافه كرد: استفاده از خطوط اعتباری فاینانس ( تامین منابع مالی برای اجرای طرح های تولیدی با استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی) و ریفاینانس ( خطوط اعتباری كوتاه مدت بین بانكی كه حداكثر یك ساله است و برای گشایش اعتبارات اسنادی بابت واردات كالا استفاده می شود) در استان مركزی بار دیگر می تواند توان صنعتی و اقتصادی استان مركزی را احیا كند.

وی افزود: شركت های بزرگ صنعتی و مادرتخصصی در حوزه های نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع ریلی در استان مركزی باید با رایزنی با سرمایه گذاران خارجی و ورود دانش و فناوری نوین در دوران پساتحریم برنامه منسجم داشته باشند.

توسطی اظهار كرد: استان مركزی سال هاست كه با مقوله صادرات بیگانه شده و برند سازی و حضور نمایندگان و فعالان تولید و صنعت در بازارهای جهانی با كندی مواجه شده است.

رییس خانه صنعت و معدن استان مركزی اضافه كرد: یكی دیگر از برنامه های اثرگذار در افق پساتحریم اعزام و پذیرش هیات های خارجی سرمایه گذاری است كه باید به عقد قرارداد و واردات مواد اولیه ارزان قیمت و با كیفیت منجر شود.

توسطی اضافه كرد: تشكل های صنعتی و اقتصادی همسو با سیاست های دولت باید ضمن رفع چالش های سالهای پیشین، با پایه ریزی تولید بر مبنای ساختار جدید و برخوردار از دانش نوین، دوران پساتحریم را مدیریت كنند.

وی گفت: در دوران پساتحریم باید سرمایه گذاری ها در پاره ای از صنایع مثل سازه های فلزی در مجموعه استان مركزی با محدودیت بیشتری همراه شود چرا كه این نوع صنایع به واسطه كهنگی دانش تولید، سودآوری چندانی را به دنبال نخواهد داشت.

به گفته توسطی، سوگیری واحدهای صنعتی و تولیدی به سمت صنایع هایتك( با فناوری بالا)، دارویی و فناوری اطلاعات می تواند مزیتهای بالقوه ای را در دوران پساتحریم از آن استان مركزی كند.

رییس خانه صنعت و معدن استان مركزی معتقد است: تنگ نظری های سیاسی در دوران پساتحریم باید به كلی كنار گذاشته شود و نیروهای معتقد به نظام و انقلاب بدون مرزبندی با تكیه بر مزیت های استان بستر توسعه صادرات غیر نفتی و رونق اشتغال و تولید را فراهم كنند.

وی افزود: ارتباط صنعت و دانشگاه یكی از نیازهای حیاتی استان مركزی در مدیریت دوران پساتحریم است كه با توجه به جمعیت دانش آموختگان می توان زمینه ورود نیروهای برخوردار ار دانش علمی را به صورت حرفه ای در بازار كار تسهیل كرد.

توسطی بیان كرد: اكنون كه به بركت دیپلماسی دولت یازدهم، ارتباط كشورمان با دولت های غربی تسهیل شده باید با برنامه ریزی و بسیج امكانات زمینه توسعه روزافرون تولید و اشتغال را با افزایش سرمایه گذاری خارجی و هدایت شركت های داخلی به سمت سوی تولیدات دانش بنیان فراهم كرد.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی استان مركزی نیز معتقد است: با توجه به آزادی دارایی های بلوكه شده كشور پس از توافق جامع هسته ای، مدیریت هزینه ها و افزایش بار تولید در دوران پساتحریم نیازمند برنامه ریزی منسجم است.

محمد رضا جعفری افزود: مدیریت مشاركت و نحوه تعامل بخش خصوصی و دولت در استان مركزی باید بر اساس تجربه دوران قبل و با الگوگیری از كشورهای در حال توسعه باشد.

وی ادامه داد: اگر در دوران پساتحریم سیر واردات بدون برنامه تنها با هدف تامین نیازهای داخلی ادامه یابد، تولید كننده داخلی باز هم متضرر می شود.

جعفری اضافه كرد: به نظر می رسد واردات مواد اولیه واسطه ای به همراه دانش تولید خارجی نسخه شفا بخشی است كه نه تنها استان مركزی بلكه سایر استان های كشور در دوران پساتحریم با مدد ازآن می توانند رونق اقتصادی را دوباره شاهد باشند.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی استان مركزی افزود: اگر دولت و تصمیم سازان اقتصادی استان مركزی، عرصه را به واردات بی رویه كالا و خدمات واگذار كنند، وضعیت بخش تولید و اقتصاد در دوران پساتحریم تغییر چندانی نخواهد كرد.

جعفری اظهار كرد: مدیریت دولتی در استان مركزی باید با آسیب شناسی وضعیت تولید و اقتصاد در این استان، زمینه رشد و بالندگی استان در دوران پساتحریم را فراهم كند.

وی گفت: استان مركزی به واسطه استقرار در شاهراه اصلی كشور و نزدیكی به بازار مصرف غرب كشور و تهران، در دوران پساتحریم وضعیت حساسی خواهد داشت و با توجه به ظرفیتها و مزیت های خاص صنعتی، علمی و كشاورزی می تواند منشاء ایجاد ارزش افزوده اقتصادی باشد.

رییس سازمان صنعت معدن و تجارت استان مركزی نیز معتقد است: اولویت نخست استان در دوران پساتحریم رفع موانع و چالش های پیش روی تولید است.

علیرضا زاوشی افزود: با توجه به اینكه بیشتر تحریم‌ها مربوط به مسایل اقتصادی است، به نظر می رسد رفع چالش های تولید به عنوان شریان حیاتی اقتصاد در استان مركزی در دوران پسا تحریم از جایگاه خاصی برخوردار است.

وی ادامه داد: افزایش توان تولید با تكیه بر ورود ماشین آلات نوین و خدمات فنی و مهندسی هایتك با توجه به مزیت های ویژه استان مركزی در دوران پساتحریم باید بیشتر از گذشته مد نظر تصمیم سازان به ویژه دولت قرار گیرد.

زواشی اظهار كرد: استان مركزی با استقرار صنایع بزرگ مادر تخصصی كشور در حوزه های مختلف نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع ریلی و محصولات غذایی و كشاورزی در دوران پساتحریم با یك مدیریت واحد مبتنی بر رشد شاخص های اقتصادی می تواند به عنوان بازویی قدرتمند یاریگر اقتصاد كشور باشد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی گفت: یكی از دغدغه های بزرگ تولیدكنندگان استان مركزی در دوران پساتحریم وضعیت نرخ سود بانكی و تسهیلات ارزان قیمت است كه این مهم باید با برنامه ریزی های بیشتری مورد واكاوی قرار گیرد.

زاوشی افزود: افزایش توان اقتصادی واحدهای صنعتی كوچك و متوسط استان و تلاش برای رفع چالش های اقتصادی واحدهای دارای ركود و یا ورشكسته اولویت مهم دیگری است كه باید در دوران پساتحریم مورد توجه قرار گیرد.

معاون صنایع كوچك شركت شهركهای صنعتی استان مركزی نیز معتقد است: توسعه خوشه های صنعتی و بهره گیری از خدمات فناورانه و انتقال دانش خارجی به استان از جمله سیاستهای مهمی است كه می تواند به رشد شاخص های اقتصادی استان كمك كند.

احمد پریدری افزود: كمبود مواد اولیه با كیفیت مشكل اصلی بیشتر تولیدكنندگان و صنایع است كه به نظر می رسد با توجه به مزیت های خاص صنعتی در استان مركزی باید در دوران پس از تحریم بدان توجه شود.

وی ادامه داد: هم اكنون ۱۰۷ هزار نفر به صورت مستقیم در حوزه صنعت در استان اشتغال دارند كه با احتساب خانواده های آنان، حدود ۴۲۰ هزار نفر به صورت مستقیم از این طریق امرار معاش دارند كه این مهم تبیین سیاست های لازم برای دوران پس از تحریم را بیش از گذشته برجسته می كند.

معاون صنایع كوچك شركت شهرك‌های صنعتی استان مركزی خاطر نشان كرد: هم اكنون ۱۹ شهرك صنعتی، سه شهرك صنعتی خصوصی، ۱۰ قطب صنعتی و ۱۶ ناحیه صنعتی دارای مجوز در استان فعال است كه توسعه واحدهای جدید و افزایش توان واحدهای فعال و یا دارای ركود نیز باید از جمله اولویت های مد نظر در دوران پس از تحریم باشد.

استاندار استان مركزی نیز معتقد است: دوران پساتحریم فرصت طلایی و تكرارناشدنی برای سازندگی و عمران كشور است كه مدیران و تصمیم سازان دولت تدبیرو امید خود را موظف به برنامه ریزی در این دوران می دانند.

محمود زمانی قمی افزود: به مظنور حضور قدرتمندانه و پر توان در عرصه فعالیتهای اقتصادی و صنعتی در دوران پسا تحریم ، ستاد راهبردی بررسی وضعیت كنونی و نیازسنجی استان در دوران بعد از تحریم تا 20 روز آینده در استان مركزی تشكیل می شود.

وی ادامه داد: نباید با كار بدون برنامه و روزمرگی فرصت طلایی سازندگی در دوران پس از تحریم را از دست دهیم و فرصت سوزی كنیم.

استاندار مركزی اضافه كرد: استان مركزی به دلیل مزیت های برجسته در اقتصاد و صنعت به عنوان پایتخت صنعتی ایران ثاثیرات نامطلوب بیشتری از تحریم ها داشت كه این مهم ظرفیتهای تولیدی و صنعتی استان را با چالش مواجه كرد.

زمانی قمی افزود: دستگاههای اجرایی و بدنه دولت باید با تبیین شرایط كنونی و بر شمردن مزیتهای فرصت پیش آمده زمینه مشاركت بیشتر شهروندان را در دوران بعد از تحریم را با دولت تدبیرو امید فراهم كنند.

زمانی قمی تاكید كرد: سرمایه گذاری خارجی و شناسایی بازارهای هدف داخلی و خارجی یكی دیگر از وظایف تیم های اقتصادی و تجاری استان مركزی در مرحله بعد از رفع تحریم هاست.

به گفته استاندار مركزی، اگر فرصت طلایی تلاش و تكاپو برای رونق تولید و اقتصاد در دوران پس از تحریم را از دست بدهیم ، آیندگان و تاریخ به هیچ وجه ما را نمی بخشند.

معاون سیاسی و امنیتی استاندار مركزی نیز در سخنانی گفت: در سالهای گذشته حتی یك مورد سرمایه گذاری خارجی در استان ثبت نشده است.

شكرالله حسن بیگی افزود: با توجه به شرایط حساس منطقه و كشور و به ویژه شادابی و نشاط جامعه ناشی از ثمربخش بودن مذاكرات هسته ای، نباید توقعات و مطالبات مردم را به صورت غیر واقعی بالا برد.

وی ادامه داد: دولت در صورت توافق نهایی و اجرایی شدن مفاد این توافق برای تحقق نتیجه مطلوب نیازمند فرصت بیشتری است تا بتواند به وضعیت معیشت و اقتصاد كشور سامان بخشد.

معاون سیاسی و امنیتی استانداری مركزی بیان كرد: عده ای از توافق صورت گرفته ناراضی هستند كه مسوولان و مدیران دستگاههای اجرایی با تلاش مضاعف تر و خدمت صادقانه در دوران پس از تحریم نباید اجازه دهند تا شیرینی این توافق در كام ملت تلخ شود.

كارشناسان و دست اندركاران امور اقتصادی و صنعتی استان مركزی بر این باورند كه با رهنمود های حكیمانه ای كه رهبر فرزانه انقلاب در قالب اقتصاد مقاومتی بر آن تكیه دارند و با ضرورتی كه در پوست اندازی اقتصادی در تمامی سطح كشور از جامعه نخبگان و فرهیختگان دانشگاهی گرفته تا فعالان اقتصادی و مردم عادی شكل گرفته، اكنون در فرصت ایجاد شده پس از تحریم ها باید قالب كارآمدی در باروری اقتصادی در استان مركزی به عنوان نمونه كشوری شكل گیرد تا یك بار برای همیشه ساختارهای اقتصادی كشور بر محور علمی و موثر قرار گرفته و بسترساز توسعه متوازن باشد. ك/4

گزارش از حسین مهدی زاده

7112/6013/6012