زيباكلام:غرب ستيزي جلال آل احمد را جاودانه كرده است

به گزارش خبرنگار ايرنا صادق زيباكلام شامگاه دوشنبه در نشست نقد و بررسي كتاب «در خدمت و خيانت روشنفكران» در فرهنگسراي انديشه افزود: اين كتاب ادعانامه اي عليه غرب و عليه جريان روشنفكري است زيرا روشنفكران متمايل به غرب هستند و غرب ستيز نيستند.

وي گفت: انقلاب اسلامي از اساس آمريكاستيز و غرب ستيز بود و طبيعي است كه بعد از انقلاب هم به سراغ آمريكاستيزي برود.

زيباكلام با بيان تاريخچه آشنايي ايران با غرب افزود: آشنايي ما با غرب در حقيقت يك داستان 200 ساله است كه به عصر صفويه(قرن 16 و 17) بازمي گردد و آن آشنايي هيچ تاثيري بر جامعه ما نگذاشت.

اين استاد علوم سياسي دانشگاه تهران گفت: غرب قرن 16 با غرب 200 سال بعد از آن بسيار متفاوت بود و كسي كه در سال 1600 به خواب اصحاب كهف مي رفت و 200 سال بعد از خواب برمي خواست باورش نمي شد كه غرب تغييرات گسترده اي داشته است.

زيباكلام گفت: آشنايي دوباره ما با غرب به دوران قاجار برمي گردد و زماني كه ما مجددا در قرن 19 در ابتداي قاجار با غرب آشنا شديم، غرب از عصر روشنگري و فردگرايي عبور كرده بود و وارد دنياي مدرنيته شده بود و در آن زمان هيچ جنبه اي از غرب همچون شهرنشيني، پارلمان، دولت و روزنامه نبود كه با ايران قابل مقايسه باشد و در آن زمان ايرانيان متوجه شدند كه ايران چقدر عقب مانده است بنابراين فكر تغيير از اوايل قرن 18 و 19 و اولين آشنايي و مراوده با اروپاييان رخ داد و به تعبيري جنگ ايران و روس ما را از خواب گران بيدار كرد.

وي افزود: اين امور در سال هاي پاياني قرن 19 و اوايل قرن 20، منجر به ايجاد نهضت و انقلاب مشروطه شد كه بنا به دلايلي انقلاب مشروطه موفق نشد سپس جنگ داخلي شكل گرفت و ثبات كشور رو به افول رفت و بخش هايي از ايران جدا شد كه در كودتايي به وسيله رضاخان بار ديگر ثبات به كشور بازگشت سپس بعد از تاسيس سلسله پهلوي و ايجاد صنايع، ارتش دادگستري و دانشگاه مدرن همچنان الگوي نخبگان ما، الگوي غرب بود.

وي در بخش ديگري از سخنان خود درباره جامعه شناسي جلال آل احمد و جاودانگي او و آثارش به دليل كاركردي كه در جمهوري اسلامي ايران پيدا كرده سخن گفت و با اشاره به ويژگي فصل هاي مختلف كتاب «در خدمت و خيانت روشنفكران» افزود: اين كتاب در هفت فصل نگارش شده كه فصل آخر با عنوان «روشنفكر امروزي جامعه ايران»، مانيفست و دستورالعمل جمهوري اسلامي ايران است و در حقيقت الگويي است كه مورد دستورالعمل جمهوري اسلامي ايران قرار گرفته است.

ابراهيم فياض عضو هيات علمي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران نيز در اين نشست گفت: مرحوم جلال آل احمد و دكتر علي شريعتي نقطه شروع بزرگي بودند و ما هنوز آنها را نشناخته ايم.

وي آنها را حلقه هاي واسط توصيف كرد و افزود: انديشه آنها هنوز زنده است و به طور مداوم بازتوليد مي شود.

فياض در ادامه با بيان اينكه در هر جامعه اي يك نقد اجتماعي و يك تئوري هنجاري وجود دارد كه نقد اجتماعي برگرفته از فلسفه و تئوري هنجاري برگرفته از علوم اجتماعي است خاطرنشان كرد: علوم اجتماعي و فلسفه مكمل هر جامعه است.

به گفته وي نقد اجتماعي بايد عياري داشته باشد كه برگرفته از فلسفه باشد.

وي تصريح كرد: پس از در گذشت جلال آل احمد، دكتر شريعتي طي سه سال تحولات و جريانات اجتماعي را در تفكرات ايجاد كرد.

اين استاد دانشگاه تهران شناخت آينده را در گرو شناخت كامل گذشته دانست و افزود: جامعه اي كه در آن نقد اجتماعي وجود نداشته باشد تئوري هنجاري براي حركت به سوي آينده نخواهد داشت.

وي با بيان ويژگي هاي روشنفكران گفت: روشنفكر كسي است كه توانايي نقد اجتماعي داشته باشد و مقدماتي ايجاد كند كه ما به تئوري هاي هنجاري جامعه دست يابيم.

كتاب «در خدمت و خيانت روشنفكران» مانيفست فكري جلال آل احمد است كه بعد از قيام 15خرداد و برملا شدن خيانت روشنفكران غربزده ايراني و آشكار شدن چهره حقيقي آنها، جلال بر آن شد كه در عقايد و ايدئولوژي هاي گذشته خود تجديد نظر كند كه حاصل اين بينش فكري جديد او، در كتاب «در خدمت و خيانت روشنفكران» تجلي يافته است.

جلال آل احمد دوم آذرماه 1302 در تهران متولد و در شهريورماه 1348 در آسالم استان گيلان دار فاني را وداع گفت.

وي اصالتاً اهل شهرستان طالقان و روستاي اورازان و سيمين دانشور از نويسندگان معاصر همسر او بوده است.

نفرين زمين (۱۳۴۶)، ارزيابي شتاب‌زده (۱۳۴۳)، سنگي بر گوري (نوشتهٔ ۱۳۴۲، چاپ ۱۳۶۰)، غرب زدگي (۱۳۴۱)

نون والقلم (۱۳۴۰)، مدير مدرسه (۱۳۳۷)، سرگذشت كندوها (۱۳۳۷)، زن زيادي (۱۳۳۱)، سه تار (۱۳۲۷)، از رنجي كه مي‌بريم (۱۳۲۶) و ديد و بازديد (۱۳۲۴) و در خدمت و خيانت روشنفكران (انتشار پس از مرگ) و سفر به ولايت عزراييل از جمله آثار جلال احمد است.

تهرام/7245/1831