چانه زنی هندی ها برای دسترسی به گاز ارزان ایران

به گزارش ایرنا، كشاورزی بخش عمده اقتصاد هند را تشكیل می دهد به طوری كه اكثریت مردم این كشور از طریق كشاورزی، روزگار می گذرانند؛ بنابراین دولت مستقر در دهلی تلاش می كند از طریق توسعه مجتمع های پتروشیمی تولیدكننده اوره، كود مورد نیاز زمین های كشاورزی را تامین كند.
توسعه واحدهای جدید صنعتی در هند نیز نیاز به منابع جدید انرژی دارد كه گاز به دلیل ارزانی، بیشتر از سایر حامل های انرژی مورد توجه قرار گرفته است.

** ایران، نزدیك ترین مسیر تامین گاز هندوستان
ایران و قطر، به عنوان بزرگترین و نزدیك ترین كشورهایی هستند كه از ظرفیت تامین گاز مورد نیاز هند برخوردار هستند اما قطر به دلیل اینكه بخش عمده گاز تولیدی را به ال.ان.جی تبدیل و صادر می كند قادر به تامین نیاز هند نیست، اما ایران كه همچنان در حال توسعه فازهای پارس جنوبی بوده و قصد دارد تا سه سال آینده میزان تولید خود را دو برابر افزایش داده و به یك میلیارد مترمكعب در روز برساند، از ظرفیت بسیار خوبی برای تامین گاز هند برخوردار است.
مزیت دیگر ایران، نزدیكی به كشور هندوستان است، بندر چابهار كه در ساحل دریای عمان قرار گرفته حدود 500 كیلومتر با بندر گجرات هند فاصله دارد. به دلیل فاصله كم بندر چابهار تا بندر گجرات، هندی های علاقه زیادی به سرمایه گذاری در منطقه چابهار دارند، زیرا هزینه و زمان حمل كاهش چشمگیری پیدا می كند.
با توجه به نیاز كشاورزی هند، آنها قصد دارند كه واحدهای تولید كود اوره را در چابهار احداث و محصولات تولیدی را به هند حمل كنند.
علاوه بر احداث مجتمع های پتروشیمی تولید اوره در چابهار، هندی ها به دنبال احداث خط لوله و وارد كردن گاز از ایران نیز هستند كه البته هنوز نهایی نشده است.
هند تا چندی پیش قصد داشت كه از طریق خط لوله صلح و از مسیر پاكستان، گاز ایران را وارد كند، با تشدید اختلاف سیاسی با اسلام آباد از این طرح كنار كشید و مسیرهای دیگری را در دستور كار قرار داد.
از جمله طرح های هند برای وارد كردن گاز از ایران، احداث خط لوله زیردریایی است كه از طریق آن، وابستگی هند به پاكستان، منتفی می شود. هندی ها قصد دارند پس از رفع تحریم ها، طولانی ترین خط ترین خط لوله زیردریایی جهان را برای وارد كردن گاز از ایران احداث كنند.
در صورت توافق نهایی ایران و هند، گاز ایران از طریق خط لوله ١٤٠٠ كیلومتری زیردریایی به هندوستان صادر می شود كه به عنوان طولانی ترین خط لوله انتقال گاز زیردریایی جهان به شمار خواهد رفت.
همچنین، هندی های گوشه چشمی برای وارد كردن گاز از آسیای مركزی و تركمنستان دارند كه به نظر نمی رسد به نتیجه نهایی برسد، زیرا این خط لوله باید از سرزمین دشمن قدیمی هندوستان، یعنی پاكستان بگذرد كه دهلی نو چندان از آن راضی نیست.
مشكل دیگر خط لوله تاپی كه قرار است از تركمنستان به هند كشیده شود این است كه این خط لوله باید از كشور ناامن افغانستان بگذرد، به طوری هر زمان امكان دارد در نییجه یك حمله تروریستی، جریان انتقال گاز متوقف شود.
بنابراین كشور ایران، به عنوان مطمئن ترین مسیر منبع تامین گاز شبه قاره هند و كشور هندوستان به شمار می رود.

** هندی ها در جستجوی گاز ارزان
علیرغم، نیاز این كشور به گاز، مشكلی عمده ای كه در تامین گاز مورد نیاز این كشور وجود دارد این است كه هندی ها به دنبال گاز ارزان و یا به عبارت بهتر، گاز مجانی هستند.
عباس شعری مقدم مدیرعامل شركت ملی صنایع پتروشیمی پیش از این در گفت وگو با ایرنا درباره تمایل هندی ها برای خرید گاز ارزان از ایران گفته بود: آنها تاكنون چندین بار آمده و صحبت كرده اند اما هنوز به نتیجه روشنی نرسیده ایم. من به آنها گفته ام كه شما می آیید چرخی می زنید، قیمتی می گیرید و می روید و در كار خود جدی نیستید.
وی با بیان اینكه به نظر می رسد كه هندی ها به دنبال گاز خیلی ارزان و منتظر هستند كه یك پیشنهاد خیلی خوب به آنها ارایه شو، اظهار داشت: هندی ها به دلیل فاصله500 كیلومتری بندر چابهار تا بندر گجرات، علاقه زیادی به سرمایه گذاری در منطقه چابهار دارند زیرا هزینه و زمان حمل كاهش چشمگیری پیدا می كند.
شعری مقدم با اشاره به پیشنهاد هندی ها برای برخورداری از خوراك 2 سنتی، افزود: آنها یكبار پیشنهاد خوراك دو سنتی را مطرح كردند و حتی یكبار هم گفتند كه از یكی از كشورهای حوزه خلیج فارس، خوراك را مجانی گرفته اند.
مدیرعامل شركت ملی صنایع پتروشیمی با بیان آنكه آنها تمام واقعیت را نمی گویند، تصریح كرد: ممكن است در بعضی از كشورها نرخ خوراك پایین باشد، اما میزان مالیات هم مطرح است در حالی كه مناطق آزاد ما از مالیات معاف هست.
وی اضافه كرد: گاهی اوقات سرمایه گذار در مقابل دریافت خوراك مجانی، متعهد می شود درصدی از محصول تولیدی خود را مجانی در اختیار تامین كننده خوراك قرار دهد.

** مشروط كردن سرمایه گذاری در ایران به دریافت گاز ارزان
چندی پیش نیز منابع خبری به نقل از مقامات هندی اعلام كردند كه آنها آماده سرمایه گذاری بیش از 15.2 میلیارد دلاری برای ساخت پروژه هایی در ایران است به شرطی كه تهران شرایط بهتری از جمله گاز ارزان تر پیشنهاد دهد.
براین اساس، رویترز گزارش داد، نیتین گادكاری وزیر كشتیرانی هند گفته است: «ما آماده سرمایه گذاری عظیم در ایران هستیم و این عمدتا بستگی به قیمت پیشنهادی گاز از سوی ایران دارد... قیمت گاز یك مسئله مهم است.»
راجیو كومار از مقامات ارشد كشتیرانی هند نیز اعلام كرده است: دهلی نو امیدوار است پس از دریافت گزارش هایی از دیگر وزارتخانه ها از جمله وزارت نفت، شیمیایی و كود، و فولاد تا روز دوشنبه، بتواند تا اوایل ماه اكتبر در مورد پیشنهاد جدید ایران تصمیم بگیرد.
با كاهش تحریم ها، دهلی نو امیدوار است با اجرای پروژه هایی شامل پروژه های اوره و پتروشیمی، نقشی بزرگ تر و قوی تر در توسعه ایران ایفا كند.
گادكاری گفت: ایران برای ساخت كارخانه تولید اوره در خاك این كشور قیمت گاز 2.95 دلار در هر واحد حرارتی را پیشنهاد داده، در حالی كه قیمت مدنظر هند، 1.50 دلار در هر واحد حرارتی است.
وی افزود: ساخت یك كارخانه در ایران و وارد كردن اوره از آنجا به هند به دهلی نو كمك خواهد كرد تا بخشی از 12.13 میلیارد دلار یارانه ای را كه پرداخت می كند را صرفه جویی نماید و قیمت اوره مصرفی را برای كشاورزان به نصف كاهش دهد.
وی خاطرنشان كرده است: «اگر قیمت گاز منطقی باشد، آنگاه تمام سازمان های هند می توانند با كمك هم این پروژه را در منطقه انحصاری اقتصادی (چابهار) پیش ببرند و بیش از یك تریلیون روپیه سرمایه گذاری در آنجا انجام خواهد گرفت.»
اكونومیك تایمز نیز اعلام كرد، در حالی‌ كه قیمت پیشنهادی ایران برای گاز صادراتی به هند 2.95 دلار در برابر احداث تاسیسات از سوی هند در بندر چابهار است، دهلی‌نو اصرار دارد كه این قیمت به 1.5 دلار كاهش یابد.
به گزارش اكونومیك تایمز، یك هیات عالیرتبه به سرپرستی نیتین گادكاری وزیر حمل و نقل جاده‌ای، بزرگراه‌ها و كشتیرانی هند با پیشنهاد سرمایه گذاری به مبلغ هزار میلیارد روپیه به زودی به ایران سفر خواهند كرد.
این سفر در میانه مذاكرات دو كشور در مورد قیمت گاز ایران در قبال احداث تاسیسات اوره توسط تهران در این كشور انجام خواهد شد. درحالی‌كه قیمت پیشنهادی ایران برای گاز صادراتی به هند 2.95 دلار در برابر احداث تاسیسات از سوی هند در بندر چابهار است، دهلی‌نو اصرار دارد كه این قیمت به 1.5 دلار كاهش یابد.
به دنبال توافق هسته‌ای، هند در حال مذاكره با ایران بر سر احداث كارخانه تولید اوره در بندر چابهار و همچنین توسعه میدان گازی فرزاد ب است. پروژه‌های دیگری نظیر سنگ‌آهن، فولاد، جاده‌سازی و راه آهن نیز در میان پیشنهادات هند قرار دارد.
وی افزود: هند در حال مذاكره برای خرید گاز به قیمت 1.5 دلار است كه برایش صرفه اقتصادی دارد. پیشنهاد ایران در سال 2013 كمتر از یك دلار و 82 سنت بود.

** تعیین نرخ خوراك در ایران، ملاك مذاكره با هندی ها
یكی از موانع عمده مذاكره باهندی ها درباره فروش گاز، تعیین نشدن نرخ خوراك گاز بوده كه در هفته های اخیر تعیین تكلیف شد.
هرچند نرخ خوراك گاز به طور رسمی هنوز اعلام نشده، اما به طور تلویحی و براساس اظهارات مقامات صنعت نفت، 13 سنت برای هر مترمعكب، تعیین شده است.
بنابراین، نرخ خوراك 13 سنتی می تواند ملاكی برای مذاكرات مقامات صنعت نفت با هیات هندی باشد كه قرار است به زودی به ایران سفر كند.
از: میثم طاهری
اقتصام(5)2022**1558