تهران - ايرنا - پژوهشگران دانشگاه صنعتي شريف با ارائه نظريه‌اي جديد، راهي سريع و دقيق را براي توصيف تحليلي رفتار نانولوله‌هاي كربني در برابر انواع شرايط بارگذاري مكانيكي به دانشمندان جهان معرفي كردند.

به گزارش ايرنا از دانشگاه صنعتي شريف، محققان اين دانشگاه با كمك نظريه جديد خود موفق شدند برخي ويژگي‌هاي مهم نانولوله‌هاي كربني را با دقتي كوانتومي محاسبه كنند و همچنين توانستند به حقايقي جديد درباره نانولوله‌هاي كايرال دست يابند.
بيش از دو دهه است كه نانولوله­‌هاي كربني در سطح وسيعي مورد توجه دانشمندان و محققان دنيا قرار گرفته‌­ و حجم قابل توجهي از مطالعات را به خود اختصاص داده­‌اند.
استاد دانشكده مهندسي عمران دانشگاه صنعتي شريف با اشاره به خواص منحصر به فرد الكترونيكي، الكتريكي، مكانيكي و حرارتي اين مواد مي‌گويد: نانولوله­‌هاي كربن كه قطري در حدود يك صد هزارم تار مو دارند، استحكامي چند صد برابر فولاد از خود نشان مي­دهند.
به گفته دكتر حسين محمدي شجاع، هدايت الكتريكي نوع رساناي نانولوله­‌هاي كربني تا هزار برابر مس گزارش شده و هدايت حرارتي آن­ها نيز تقريبا 10 برابر مس است.
وي ظهور اين مواد را راهگشاي بسياري از دانشمندان در رشته‌هاي مختلف براي پيشبرد پژوهش‌هايشان دانسته و مي‌افزايد: تا به امروز، كاربردهاي فراواني در حوزه‌­هاي گوناگون براي نانولوله‌هاي كربني پيشنهاد شده است كه از جمله­ مي­‌توان به تسليح كامپوزيت­‌هاي پرمقاومت، پيل­هاي سوختي، ميكروسكوپ­‌هاي نيروي اتمي و حتي كاربردهايي در پزشكي همچون دارو رساني به بافت‌­هاي سرطاني اشاره كرد.

**يك تئوري تحليلي براي مسئله‌اي سخت
پيش‌بيني بسياري از رفتار‌هاي نانولوله‌هاي كربني تاكنون با استفاده از روش‌هاي شبيه‌سازي انجام مي‌شد كه براي اين كار نياز به رايانه‌هاي پرسرعت بود تا به مدت طولاني مسائل را پردازش كنند، ضمن آنكه اين روش‌ها درك و فهم تحليلي از واقعيت‌هاي فيزيكي درون ماده را براي محققان فراهم نمي‌كرد.
اما يك گروه تحقيقاتي در دانشگاه صنعتي شريف موفق شده است نظريه تحليلي جديدي را تدوين كند كه نه تنها فرمولاسيون آن به صورت گام به گام با فيزيك مسئله انطباق دارد بلكه براي اولين بار، اثرات توأمان رفتار غيرخطي ماده و نيز هندسه­‌ غير خطي ناشي از تغيير شكل­‌هاي بزرگ به وجود آمده در بارگذاري‌­هاي مكانيكي در اين نظريه لحاظ شده است.
دكتر محمد رسول دلفاني همكار پروژه جزئيات ديگري از اين مطالعات را اينگونه تشريح مي‌كند: براساس اين مطالعات كه تماما مبتني بر مفاهيم مكانيك محيط­‌هاي پيوسته بوده و در عين حال داراي دقت كوانتومي براي توصيف پاسخ نانولوله‌­هاي كربني به انواع شرايط بارگذاري مكانيكي هستند، نانولوله­ كربني به عنوان ماده‌­اي هايپر الااستيك با رفتار غير خطي مدل مي­‌شود.
مواد هايپر الاستيك، موادي هستند كه مي‌توانند در مقابل نيروها و بارهاي وارده از خود انعطاف زيادي نشان دهند كه اين رفتار تناسبي غير خطي با بار دارد.

**چرخش خود به خودي نانولوله‌­هاي كربني كايرال و چرخش آن­ها در بارگذاري­‌هاي غير پيچشي
يكي از مسائل مهم در نانو لوله‌ها به دست آوردن ويژگي‌­هاي مورفولوژيكي اين مواد است كه تاثير به سزايي در خواص مكانيكي و الكترونيكي آنها دارد و يكي از مسائل مهم در اين موضوع پديده‌اي به نام چرخش خود به خودي است كه پيشتر چندان بدان توجهي نشده بود.
دلفاني در اين باره مي‌گويد: يكي از شناخته شده‌ترين مثال­‌ها از تأثير ويژگي­‌هاي مورفولوژيكي، اثر زاويه‌­ كايراليتي نانولوله­‌ها بر رسانايي آن­هاست كه اتفاقا مطالعات ما نشان مي­‌دهد كه ارتباط مستقيمي ميان زاويه­‌ چرخش خود به خودي و زاويه‌­ي كايراليتي نانولوله­‌ها وجود دارد.
وي مي افزايد: نكته درخور توجه آن است كه در اين مطالعات روابط حاكم بر زاويه­‌ چرخش به وجود آمده به واسطه اعمال بار محوري و يا فشار داخلي درون نانولوله نيز به دست آمد؛ چرخش­هايي كه تحت اثر اعمال بارهايي غير از بارهاي پيچشي ايجاد مي­شوند.
همچنين بنا به گفته مسئولان اين پروژه، فرمول بندي ارائه شده در تئوري تدوين شده، آشكار مي­‌سازد كه مسأله­‌ نانولوله هاي كايرال مشخصا در حالتي كه تحت اثر هيچ گونه بار خارجي نيستند، بدون در نظر گرفتن چرخش خود به خودي، خوش تعريف نيست و بدين ترتيب، براي اولين بار وجود چنين پديده‌­اي با يك رويكرد تحليلي به اثبات مي­‌رسد.
پژوهشگران دانشگاه صنعتي شريف با انتشار 3 مقاله در معتبرترين نشريات علمي پژوهشي جهان سعي دارند، راه جديد خود براي تحليل رفتار يكي از عجيب‌ترين مواد توليد شده در جهان را به دانشمندان معرفي كنند.
علمي**1055**1440