به گزارش گروه علمی ایرنا، دمانس یا زوال عقل به اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی گفته می شود كه به علت نوعی بیماری مغزی است و با تغییر شخصیت، اختلال در حافظه، داوری و اندیشه، اختلال كلامی، تغییرات روان شناختی و روان پزشكی و مختل شدن فعالیت های روزمره همراه است.
از جمله مهمترین مشكلاتی كه برای مبتلایان به زوال عقل رخ می دهد، اختلال خواب است كه امروزه به دلیل افزایش تعداد سالمندان در جوامع مختلف و شیوع بالای دمانس، جامعه پزشكی را با تعداد بیشتری از افراد دارای اختلالات رفتاری و روانی ناشی از اختلال خواب مواجه كرده است.
میزان بی خوابی نیز به عنوان یكی از علایم اختلال خواب، با بالا رفتن سن افزایش می یابد و در افراد بالای 65 سال به دلیل برخی بیماری های بیولوژیكی و روانی مانند افسردگی، درصد بالاتری دارد.
به طور كلی یكی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه سلامت جسم و روان انسان ها، خواب طبیعی است زیرا بروز اختلال در روند آن، می تواند سلامت انسان ها را مورد تهدید قرار دهد.
با این حال به گفته دكتر 'میرفرهاد قلعه بندی' روان پزشك، یك سوم ایرانی ها از جمله مبتلایان به دمانس از بی خوابی به عنوان شایع ترین اختلال خواب رنج می برند.
** تاثیر نور آفتاب بر تنظیم خواب مبتلایان به دمانس
دكتر 'آروین هدایتی' دانشیار و فلوشیپ روان تنی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این مورد توضیح داد: یكی از مشكلاتی كه برای مبتلایان به دمانس رخ می دهد، تغییرات و اختلالات خواب است؛ كه در این رابطه آگاهی خانواده ها و مراقبین این بیماران نسب به تاثیر نور طبیعی خورشید بر تنظیم ساعات خواب این بیماران می تواند كمك شایانی در رفع این اختلال داشته باشد.
وی برای تنظیم ساعت بیولوژیك بیماران توصیه كرد: مراقبین و خانواده های مبتلایان به زوال عقل باید این بیماران را در معرض نور طبیعی قرار دهند به این صورت كه صبح ها بیمار را بیدار كنند تا در معرض نور صبحگاهی قرار گیرد و شب ها نیز شرایط تاریكی برای وی برقرار باشد.
هدایتی ادامه داد: این روش می تواند به تنظیم چرخه خواب و بیداری بیماران و ترشح هورمون ملاتونین و به حالت تعادل رساندن وضعیت فیزیولوژیك بدن آنها، كمك كند.
ملاتونین، هورمونی است كه به طور طبیعی توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود و ترشح آن با چرخه روز و شب بدن، ارتباط مستقیم دارد و كاربرد آن برای ترغیب به خوابیدن و افزایش زمان خواب انسان است.
** تاثیر برخی موادغذایی در تنظیم خواب مبتلایان به دمانس
هدایتی همچنین توجه به عادات غذایی در تنظیم خواب مبتلایان به دمانس را موثر دانست و گفت: خانواده ها و مراقبین مبتلایان به زوال عقل می توانند با امتناع از دادن مواد غذایی كافئین دار در هنگام غروب به بعد، به این بیماران در داشتن خواب شبانگاهی بهتر به آنها كمك كنند.
وی افزود: همچنین دادن چای، نسكافه یا مقدار كمی قهوه در هنگام صبح به حفظ هوشیاری بیمار در طول روز و بازگشت سیكل خواب و بیداری بیمار به حالت طبیعی كمك می كند.
هدایتی در مورد سایر علایم و مشكلاتی كه بیماری دمانس ایجاد می كند، توضیح داد: علاوه بر اختلال خواب و فراموشی، دمانس می تواند موجب بروز رفتارهایی مانند پرخاشگری و بی قراری شود و تغییرات شخصیتی زیادی را در فرد ایجاد كند كه با رفتارهای پیشین او هیچ مطابقتی ندارد و سبب نگرانی خانواده ها می شود.
وی افزود: دمانس در اثر بروز تغییراتی در مواد و پروتئین های موجود در مغز بروز می یابد بنابراین می تواند سبب بروز تغییرات فیزیولوژیك در بدن و بروز برخی بیماری های بیولوژیك شود.
هدایتی تغییرات خلقی و بروز حالت های اضطرابی و افسردگی را از دیگر علایم بیماری زوال عقل عنوان كرد و گفت: آگاه كردن فرد به ویژگی های بیماری و اینكه به تدریج به مراحل پیشرفته تر زوال عقل مبتلا می شود، می تواند در كاهش میزان اضطراب و افسردگی ناشی از آن، به بیمار كمك كند.
وی افزود: همچنین آموزش به خانواده ها در مورد این بیماری و نحوه برخورد آنها با بیماران، می تواند در كاهش مشكلات این بیماران بسیار موثر باشد.
علمی(4)1834**2017
تاریخ انتشار: ۲۶ مهر ۱۳۹۴ - ۱۳:۵۰
تهران- ایرنا- اختلال خواب از اختلالات شایع در بین مبتلایان به زوال عقل (دمانس) است كه به گفته پزشكان، قرار گرفتن در معرض نور خورشید تاثیر زیادی در رفع آن دارد.