متخصصان بيهوشي، ناجيان پشت پرده اتاق عمل

متخصصان بيهوشي، پزشكان متخصصي هستند كه در مديريت درد، بيهوشي هاي جراحي، انواع بي حسي ها و مراقبت هاي ويژه، مهارت دارند و در پشت درهاي بسته اتاق عمل آرامش بيمار را فراهم مي كنند.
در يكي از روزهاي پاييزي زماني كه 10 ساعت پشت درهاي بسته اتاق عمل منتظر بيرون آمدن بيمار خود از اين بخش پر ماجرا بودم، توجه ام به نقش مهم و اساسي متخصص بيهوشي اين عمل بسيار مهم جلب شد؛ ناگاه اين سوال به ذهن ام خطور كرد كه اگر فرد توانمند و زبده ايي به نام متخصص بيهوشي بر بالين بيمار در اتاق عمل نباشد چه بسا حاذق ترين جراح نيز شايد نتواند كار خود را آنطور كه بايد به پيش برد.
به همين دليل سراغ دكتر بهزاد اشرفي، فلوشيب بيهوشي جراحي قلب رفتم و از او خواستم تا از سختي كار خود و شيريني و تلخي لحظه هايي بگويد كه در پشت درهاي بسته اتاق عمل گذرانده است.
دكتر اشرفي اينگونه آغاز مي كند: از كودكي علاقه بسياري به درس خواندن و مطالعه داشتم و مثل تمام كودكان ايراني كه دوست دارند پزشك يا مهندس شوند، من نيز از كودكي علاقه فراواني داشتم كه پزشك شوم.
'در سال 1339 در شهر رشت در خانواده اي مذهبي چشم به جهان گشودم؛ دوران ابتدايي تا دبيرستان شاگرد ممتاز مدرسه بودم و پس از دريافت ديپلم، در رشته پزشكي از دانشگاه تبريز پذيرفته شدم و به تبريز آمدم؛ در زمان ما براي گذرندان دوره تخصصي انتخاب رشته براساس انتخاب فرد نبود و شرايط باعث مي شد كه وارد رشته هاي تخصصي شويم. من نيز همچون ديگر دانشجويان پزشكي دوست داشتم دوره تخصصي خود را در يكي از رشته هاي جراحي ادامه دهم، ولي برحسب شرايط آن زمان در رشته بيهوشي ادامه تحصيل دادم.
اين فلوشيپ بيهوشي جراحي قلب ادامه مي دهد: در تمامي مراحل زندگي اين سخن پدرم را كه مي گفت ' انسان در هر كاري كه باشد بايد به نحو احسن آنرا به انجام برساند' آويزه گوشم كرده ام و به همين دليل سعي كردم در اين رشته تحصيلي نيز تا حد امكان با عشق و علاقه وارد كار شده و بهترين باشم.
وي در خصوص تاريخچه بيهوشي در جهان مي گويد: 150 تا 200 سال از پيدايش بيهوشي مدرن مي گذرد و شايد بيهوشي براي نخستين بار در دندانپزشكي و جراحي بر روي خود جراحان مورد استفاده شده باشد كه بعدها به تدريج پزشكان در انگلستان و آمريكا از داروهايي براي كاهش درد استفاده كردند.
دكتر اشرفي با اشاره به پيشرفت هاي عظيمي كه در قرن 19 و 20 در علوم مختلف به وجود آمده، اظهار مي كند: مي توان گفت پيشرفت هاي به دست آمده در رشته هاي جراحي در سايه بيهوشي است به طوري كه اكنون بسياري از اعمال جراحي بدون انجام بيهوشي امكان پذير نيست.
'متخصص بيهوشي بايد احاطه كامل بر بيمار خود از نظر نوع بيماري، عمل جراحي و عوارض ناشي از جراحي كه مي تواند تاثير مستقيم بر روي بيمار بگذارد، داشته باشد؛ همچنين نقش مهمي در اتاق عمل ايفا مي كند تا پزشك جراح بتواند به درستي كار خود را انجام و در عين حال كمترين آسيب به دليل بيهوشي به بيمار برسد.'
دكتر اشرفي ادامه مي دهد: در كشورهاي پيشرفته به خصوص آمريكا بيهوشي يكي از رشته هاي بسيار سطح بالاست به طوريكه متخصصان بيهوشي بعد از جراحان پلاستيك بيشترين دستمزد را دريافت مي كنند؛ متاسفانه بيهوشي در كشور ما مغفول مانده و در سال هاي اخير با تلاشي كه از سوي انجمن بيهوشي ايران صورت گرفته اميدواريم اين تخصص جايگاه خود را در كشور بيابد.
'در كشور ما نگاه درستي به بيهوشي وجود ندارد؛ شايد يكي از دلايل آن فراهم نبودن زمينه ايجاد ارتباط مناسب و بيشتر بين متخصص بيهوشي و بيمار باشد. براي جوانان علاقمند به رشته پزشكي جهت ادامه تحصيل در رشته بيهوشي توصيه مي كنم اگر روياها و آرزوهاي دورو درازي براي اسم و رسم دار شدن در ذهن خود دارند، آنرا در جايي دفن كنند زيرا كه بيمار معمولا متخصص بيهوشي خود را نمي شناسد و در همه مراحل با پزشك متخصص و جراح خود در ارتباط است.
دكتر متخصص بيهوشي تشريح مي كند: جوانان قبل از ورود به اين رشته ابتدا در خصوص آن مطالعه كنند و بدانند با چه شرايطي روبرو خواهند شد؛ درآمد بيهوشي نسبت به ساير رشته هاي پزشكي كمتر است و همچنين كساني كه داراي استرس هستند نبايد اين رشته را انتخاب كنند؛ ضروري است متخصص بيهوشي به اعصاب خود مسلط بوده و در لحظه هاي بحراني با مديريت درست بهترين تصميم را اتخاذ كند.
وي يادآور مي شود: هميشه بر اين موضوع تاكيد داشتم كه يك متخصص بيهوشي بايد به جاي دو دست در عين واحد 10 دست و بجز دو چشم يك چشم ديگر هم داشته باشد تا در زمان عمل بر تمام محيط و بيمار مسلط باشد زيرا كه آرامش متخصص بيهوشي و عكس العمل هاي سريع او موجب ايجاد آرامش و كنترل بيشتر جراح بر جراحي خواهد بود.
از دكتر اشرفي در خصوص بهترين و بدترين خاطرات خود از اتاق عمل مي پرسم كه مي گويد: تلخي و شيريني تمامي اعمال جراحي براي كادر اتاق عمل مربوط به سلامت بيمار مي شود؛ هر بيماري كه جان خود را از دست دهد براي تمامي ما بدترين خاطره و نجات جان فرد در شرايط بحراني بهترين خاطره است.
وي اضافه مي كند: همه اقوام نزديك ام از جمله پدر، مادر، همسر و دو فرزند پسرم زماني كه مورد جراحي قرار گرفتند، خودم بيهوش كردم و شايد يكي از مواردي كه در حين كار استرس داشتم زماني بود كه فرزندانم را بيهوش كردم، در آن زمان چون در شهرستان زندگي مي كرديم و تنها متخصص بيهوشي در آن شهرستان من بودم مجبور به اينكار شدم.
وي ياداور مي شود: به طور خاص بهترين خاطراتم در مورد نوزاداني است كه با 'آپگار' پايين به دنيا مي آيند؛ نمره‌ بندي آپگار روش سيستماتيك و عملي براي ارزيابي نوزاد در دقايق اوليه بلافاصله پس از تولد براي شناسايي نوزدان نيازمند به احياء است كه من توانستم اين نوزادان را به زندگي باز گردانم.
مصاحبه از: مينا بازگشا
6120/518