تهران-ایرنا-صنعت گردشگری همواره به عنوان یكی از بهترین راههای درآمدزایی و ارزآوری مورد توجه كشورهای مختلف بوده و از آن برای اشتغالزایی ،رشد اقتصادی ، مبادلات فرهنگی و تاثیرگذاری بر دیگر فرهنگ ها بهره گرفته شده است.

براین اساس كشورها تلاش بسیاری برای توسعه صنعت گردشگری و تقویت زیرساخت های آن می كنند ،یكی از این كشورها جمهوری ارمنستان از همسایگان شمالی ایران است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا كه به تازگی همراه تیم رسانه ای جمهوری اسلامی به ارمستان سفر كرده، علاوه بر كشور پهناور و تاریخی ایران، همسایگان ما نیز با اشتراكات فراوان به دنبال جذب توریست و بهره برداری از این صنعت بوده اند.
ارمنستان با جاذبه های زیبای گردشگری، بناهای تاریخی و كهن در پی فتح قله های صنعت توریسم است.
این جمهوری با 29 هزار و 800 كیلومتر مربع وسعت و 11 استان ، عزمی جدی برای جذب هر چه بیشتر توریست دارد تا بتواند از این راه بهره كامل ببرد.
به گفته كارشناسان گردشگری در ارمنستان، درحال حاضر تعداد توریست های خارجی این كشور نسبت به سال های گذشته افزایش چشمگیری یافته و مقام های این كشور سعی دارند تعداد گردشگران خارجی رابه یك میلیون نفر در سال برسانند.
گردشگرانی كه بیشتر از هندوستان، عراق ، اروپا و البته از ایران هستند، اما آمار دقیقی از ایرانیان سفر كرده به این كشور در دست نیست.
دوره ریاست جمهوری در ارمنستان پنج ساله بوده و دو بار هم حق انتخاب شدن دارد ، این جمهوری نخست وزیر هم دارد.
زبان رسمی ارمنی است و 99 درصد مردم آن ارمنی بوده و یك درصد باقی مانده هم از اقلیت هایی مانند ایزدی، آشوری، یهودی و مالاگان ها هستند.
131 نماینده در مجلس نمایندگان جمهوری ارمنستان برای یك دوره چهار ساله انتخاب می شوند.
درآمد ماهانه مردم این كشور حدود 300 دلار است و بیكاری در آن زیاد دیده می شود و بر این اساس اكثر مردان برای كار مهاجرت فصلی داشته و برای كار به طور معمول به روسیه می روند.
بیسوادی در ارمنستان تقریبا وجود ندارد و این موضوع میراث شوروی سابق است ، حدود 70 درصد ارمنستانی ها تحصیلات دانشگاهی دارند.
درآمد حدود 60 درصد مردم این كشور از كشاورزی و دامداری و بقیه از معادن مس، صادرات به ویژه شكلات و مشاغل اداری است.
نوع غذاهای خانگی مردم ارمنستان و حتی شیوه پخت آن هم بی شباهت به دست پخت ایرانیان نیست.
جمهوری اسلامی ایران با این همسایه شمالی همواره ارتباطات بسیار خوب سیاسی، فرهنگی و اقتصادی داشته و دارد و اكنون نیز بزرگترین داد و ستد اقتصادی با ارمنستان، گرفتن برق از طریق چهار شبكه بزرگ انتقال از ارمنستان و ارسال گاز به این كشور است.
فرودگاه بین المللی زوارتنوتس شهر ایروان محل ورود بخش عظیم مسافران این كشور ارمنی زبان مسیحی مذهب است كه از راه دروازه غربی پایتخت به ایراوان یا به نقل محلی «یروان» وارد می شوند.
ساختمان ها، در و دیوار و پل ها در این كشور حكایت از قدمت و در پی آن اعتقادات مذهبی و سنتی مردم این دیار سرسبز دارد.
كشور نسبتا كوهستانی ارمنستان با رودخانه و جنگل های سرسبز دارای مشتركات فراوان سنتی و اجتماعی با ایران بزرگ است.
میل به استقلال از شاخص ترین وجوه اشتراك دو ملت ایران و ارمنستان است ، آثار آزادیخواهی در گوشه و كنار این كشور مشهود است.
اهمیت دادن به كانون خانواده نیز از ویژگی های بارز مردم ارمنستان عنوان شده كه در این مورد نیز با فرهنگ خانواده دوستی در اكثریت مردم ایران نزدیكی فراوانی دارد.
ریشه نام ایروان پایتخت این كشور یروان یعنی پیروزی است و پارك پیروزی در بلندترین نقطه شهر و مجسمه مام میهن سمبل دفاع از میهن است.
هنر و موسیقی در شاخه های مختلف از دیرباز در میان ارمنی ها رواج داشته و همچنان ادامه دارد كه در این امر نیز با ایرانیان مقاربت فراونی ایجاد می كند ؛ ارمنستان را به همین دلیل كشور موسیقی و مجسمه ها هم می خوانند.
بزرگترین خیابان ایروان پاییتخت جمهوری ارمنستان را به نام ماشتوتس خالق الفبای ارمنی نام نهاده اند تا قدردان زبان اصیل خود باشند.
ارمنی ها اعتقاد دارند اگر نبود الفبای زبان ما، فرهنگ و سنت هایمان نیز از بین می رفت و ماشتوتس را خالق بزرگترین سرمایه كشور خود می شناسند.
حدود 60 درصد از اقتصاد این كشور 3 میلیون و 800 هزار نفری را كشاورزی و دامداری تشكیل می دهد.
انار به عنوان یكی از سمبل های مهم ارمنستان شناخته شده و از فیلم رنگ انار سرگئی پاراجانف parajanov گرفته تا میز نهار میهمانان ، این یاقوت ها حضور دارند.
بازارچه فروش صنایع دستی در مجاورت میدان جمهوری شهر ایروان، یادآور بازارهای بزرگ صنایع دستی كشورمان در شهرهای مختلف است.
موزه سرگئی پاراجانف كارگردان مشهور ارمنی از محل های دیدنی شهر ایروان است ؛ پدر او كهنه فروشی بوده كه در دوران خود بسیار مبارزه علیه بی عدالتی داشته است.
پسر نیز به پیروی از پدر راه مبارزه را در كارهای هنری همواره مد نظر داشته و نمایشگاه كلاژهای پاراجانف گویای سختی های پدر و ظلم های آن دوران سخت دیكتاتوری و خفقان است.
در این موزه از كفه های نامساوی ترازو به نشانه بی عدالتی در حكومت كمونیستی تا كلاژها ( اجسام بیهوده و بلااستفاده به هم چسبانده شده) گویای مطالب سیاسی و اجتماعی در خانه قدیمی با حیاط محقر اما زیبای با اشیای مشابه ایران قدیم وجود دارد.
زاون سركیسیان عكاس و دوست قدیمی پاراجانف مدیر این موزه است.
او می گوید: پاراجانف بسیار به فرهنگ ایران علاقه داشت و می خواست از شاهنامه فیلم بسازد.
** تلاش همه جانبه برای رسیدن به ارمنستان بهتر
سرمایه داران ارمنی خارج از كشور همت خود را مضاعف كرده اند تا از راه های مختلف به ویژه جذب توریست ، ارمنستانی بهتر بسازند.
از جمله طرح ها ترمیم آثار باستانی، ساخت جاده و تله كابین و ایجاد مراكز علمی بین المللی برای هموار كردن مسیر جذب توریست به ارمنستان است.
سرگئی تنتوشیان معاون بنیاد توسعه ارمنستان در این باره می گوید : تلفیق تجربیات بین المللی و بومی ، سرمایه گذاری اساسی و همچنین خودكفایی همواره در طرح های این نهاد مد نظر است.
تله كابین 'تاتو ' یكی از بزرگترین جاذبه های منطقه قفقاز و از پروژه های این نهاد به شمار می رود.
او می گوید: هزاران نفر از طریق این تله كابین پیشرفته و مدرن به صومعه و كلیسای 1800 ساله تاتو می روند و 9 روستای اطراف نیز از این طریق كسب درآمد می كنند.
كالج بین المللی uwc دیگر پروژه این نهاد است كه دانش آموزان كشورهای مختلف از جمله ایران در آن تحصیل می كنند و باعث رونق شهر توریستی دیلیجان در جنوب ارمنستان شده است.
تنتوشیان از بازسازی مسجد شهر شوشی نیز خبر داد كه با شیوه ایرانی و با استانداردهای معماری ایران در حال انجام است.
همچنین بازسازی یك كلیسا در تفلیس گرجستان از موارد دیگری است كه با سرمایه گذاری ارامنه خارج از این كشور انجام می شود.
اهمیت دادن به اماكن مذهبی نیز از جمله مشتركات دو ملت ایران و ارمنستان است كه بازسازی صومعه و دیر تاتو در منطقه بلند و زیبای این منطقه شاهد این مدعاست.
شهر جرموك به آب های معدنی آن مشهور و شناخته شده است و كارخانه آب معدنی جرموك بخشی از صادرات ارمنستان را برعهده دارد.
در ارمنستان برای هر بنای تاریخی و رودخانه و دشت چندین افسانه نقل شده كه البته عمده آنها با فرهنگ دینی ایرانیان هم خوان نیست اما سندیت هر بنا را با چندین افسانه گره زده اند.
شهر گوریس در جنوب ارمنستان در مرز كشورمان قرار دارد؛ یك ارمنی ایرانی تبار هتل كوچك میرهاوه را با هدف كمك به هم كیشان خود در این شهر بنا نهاده است.
شاهین زیتونچیان می گوید: علاقه ام به وطنم ایران است اما پس از فروپاشی شوروی سابق و استقلال كشورهای مشترك المنافع برای كمك به هم كیشان خود از اروپا به ارمنستان آمدم.
وی كه پزشك است شرایط برای ادامه حرفه اصلی خود را در زمان ورود به این كشور نامناسب و تحت تاثیر حكومت كمونیستی دانست و گفت: اگرچه تغییر حرفه دادم اما در این سال ها در مواقع اضطراری به ویژه برای هم وطنان ایرانی بخصوص در فصول سرما با بیماران و از راه ماندگان همراه می شوم كه احساس خوبی از این بابت دارم.
نام شهرهای ارمنستان نیز یادآور مناطقی از كشورمان است برای نمونه dilijan دیلیجان ذهن ها را به شهر دلیجان در استان مركزی رهنمون می كند.
استراحتگاه داراوند با هنر دستی ساخته شده از چوب اثر رازمیك آرزویان دكلمه گوی ارمنی ایرانی در شهر زیبای دیلیجان مسافران خسته از مسیر كوهستانی را همراهی می كند.
دیلیجان با آب و هوا و جنگل های زیبا منطقه شمال ایران را تداعی می كند. شهری در دل كوه و جنگل كه تنفس در آن به ریه ها آرامش خاصی می بخشد.
رصدخانه سنگی كاراهونج با قدمت بیش از هفت هزار سال در مسیر برگشت از دیلیجان توجه به نجوم در هزاران سال پیش توسط مردم این منطقه را گوشزد می كند.
سنگ های ایستاده ای كه سوراخ هایی در آنها ایجاد شده و با قرار گرفتن در ردیف های خاص استفاده های علمی ویژه ای داشته است.
كاروانسرای اوربیلیان در مسیر جاده ابریشم محل استقرار گردشگران و تجار هزاره های پیش با سنگ های محكم بنا شده و رهگذران و توریست ها را در این نقطه به ارتباط میان ملت ها و تعامل و داد و ستد در سالیان دور متوجه می سازد؛ آنچه كه در كاروانسراهای بزرگی چون مرنجاب در كویر ایران به شكلی زیبا وجود دارد.
دریاچه زیبای سوان را مروارید ارمنستان می خوانند. سوان با 1340 كیلومتر مربع مساحت بزرگترین رودخانه آب شیرین كوهستانی منطقه قفقاز به شمار می رود.
برای این رودخانه نیز مانند دیگر بناهای تاریخی سه افسانه وجود دارد كه اهالی بومی منطقه هر یك آن را دلیل پیدایش آن می خوانند.
از: محمدجواد دهقانی
فراهنگ**1027