به گزارش گروه علمي ايرنا ازستاد ويژه توسعه فناوري نانو، سعيد گل‌شكوه از مجريان اين طرح گفت: استفاده از اين روش مي‌تواند علاوه بر بهبود بازده برداشت، با كاهش مصرف پليمر‌هاي مورد نياز، از نظر اقتصادي نيز مؤثر باشد، اين طرح با همكاري شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب در حال انجام است.
وي بيان كرد: با كاهش قيمت نفت، تقاضاي جهاني براي سوخت‌هاي فسيلي افزايش يافته وشركت‌هاي نفتي را ترغيب نموده است تا به دنبال اكتشافات جديد و توسعه فناوري‌هاي نوين در راستاي افزايش بازيافت نفت از مخازني با تراوايي پايين باشند، در اين ميان، ازدياد برداشت به كمك فناوري نانو(Nano-EOR) توجه ويژه‌اي يافته است.
به گفته گل‌شكوه، درابتداي حفاري‌هاي نفتي در ايران، اكثر چاه‌هاي حفر شده در مخازن نفتي داراي توان توليد بسيار زيادي بودند، اما با بهره برداري‌هاي فراوان در مدت صد سال گذشته، اغلب اين مخازن دچار افت فشار و در نتيجه كاهش توليد شده‌اند. وي يادآور شد: از طرف ديگر ميزان بازيافت نهايي از اين مخازن كمتر از يك چهارم نفت موجود در آن‌ها است، لذا روش‌هاي مختلف ازدياد برداشت نفت دركشور ما نيز بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است، در اين راستا، قراردادهايي با موضوع 'ايجاد فناوري‌هاي جديد براي افزايش بازيافت برخي از مخازن نفتي كشور' كه بين 9 دانشگاه و مركز پژوهشي كشور و شركت ملي نفت ايران امضا شده از جمله راهكارهاي در نظر گرفته شده است.
گل شكوه بيان كرد: مطالعات و آزمون‌هاي ميداني نشان داده‌اند كه روش ازدياد برداشت نفت به كمك مواد شيميايي از جمله پليمرها، با توجه به به شرايط مخزن، تأثير چشمگيري در فرايند ازدياد برداشت داشته است، از سوي ديگر به كار بردن نانوذرات، سبب تغيير در تركيب سيال مخزن و خواص سنگ-سيال شده و منجر به متحرك شدن نفت‌هاي به دام افتاده مي‌شوند.
اين محقق ادامه داد: برخلاف اكثر كشورهاي دنيا بيشتر مخازن ايران كربناته و تركدار همراه با ترشوندگي مركب (متمايل به نفت دوست) هستند و دما و شوري اين مخازن نيز بالا است، از اين رو به نظر مي‌رسد مخلوط نانوسيال سيليكاي كلوئيدي و پليمر حساس به دما، گزينه مناسبي براي بهبود بازده برداشت نفت از اين مخازن باشند.
وي گفت: استفاده از نانوذرات سيليكا منجر به بهبود خاصيت آبدوستي در بستر مخازن مي شود، از طرفي پليمر حساس به دما نيز باعث نفوذ نانوذرات در لايه‌هاي كم تراوا خواهد شد، بنابراين مي‌توان با استفاده همزمان از اين مواد، افزايش بازده در ازدياد برداشت نفت را انتظار داشت.
اين محقق افزود: در اين گونه مخازن، عملاً استفاده از پليمر‌هاي معمولي بي‌تأثير خواهد بود، زيرا اين پليمرها در دما و شوري بالا خاصيت خود را از دست مي‌دهند و ويسكوزيته آن‌ها به شدت كاهش مي‌يابد، اين در حالي است كه در اين طرح، كوپليمري طراحي شده كه در اين شرايط نه تنها خاصيت خود را از دست نمي‌دهد، بلكه ويسكوزيته آن بيشتر نيز مي‌شود، از طرفي نفوذ نانوذرات سيليكا به درون شبكه اين كوپليمر، باعث استحكام بيشتر شبكه و مقاومت بيشتر پليمر در دما و شوري‌هاي بالاتر خواهد شد.
گل‌شكوه بيان كرد:اين كار كه بر اساس يك فناوري نوين بنا نهاده شده، در دو بخش سنتز نانو ذرات سيليكاي كلوئيدي با در نظر گرفتن خواص اندازه و پايداري نانوذرات و بررسي تأثير مخلوط نانوذرات سيليكاي كلوئيدي با پليمر حساس به دما، به منظور افزايش بازده استخراج نفت در حال انجام است.
به گفته اين محقق با توجه به اينكه كوارتز، ماده اوليه نانوذرات سيليكاي كلوئيدي، دومين عنصر تشكيل دهنده پوسته‌زمين از لحاظ فراواني است، نانوذرات سيليكاي كلوئيدي ارزان‌ترين نانوذره‌اي است كه شانس تجاري شدن در بحث ازدياد برداشت نفت را دارد، علاوه بر اين با توجه به سازگاري اين نانوذرات با محيط زيست و نيز سادگي ساختار و سنتز تك مرحله‌اي كوپليمر مورد استفاده در اين پروژه، پتانسيل بالايي در زمينه توليد در مقياس صنعتي و تجاري شدن براي آن قابل پيش بيني است.
لازم به ذكر است كه اين گروه تحقيقاتي در راستاي اين پروژه تا به حال موفق به ثبت چهار اختراع در ايران و دو اختراع در امريكا شده‌اند و مراحل تكميل فرايند آن در حال انجام است.
اين طرح در قالب پايان‌نامه كارشناسي ارشد ارايه شده و با همكاري شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب در دست انجام است، اين پايان نامه به عنوان پايان نامه مورد نياز صنعت به تأييد ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رسيده است.
علمي (1) ** 9340**1440
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۴ - ۱۳:۴۷
تهران- ايرنا- پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران و دانشگاه صنعتي شريف،تأثير نانوذرات در كنار پليمر حساس به دما را در راستاي دستيابي به افزايش بازده برداشت نفت از مخازن نفتي بررسي مي كنند.