تهران - ایرنا - فضا پیمای روزتا كه دنباله‌داری را در منظومه شمسی تعقیب می كند، در توده غبار اطراف این جرم فضایی ملكول های آزاد اكسیژن كشف كرده است.

به گزارش گروه علمی ایرنا از اسپیس دات كام، این یافته با شگفتی كامل دانشمندان روبه رو شده كه تصور می كردند اكسیژن هنگام تشكیل سیارات با سایرعناصر تركیب شده است.
این نتیجه گیری، كه محققان جزئیات آن را در نشریه نیچر چاپ كرده اند، ممكن است غلط بودن نظریه های موجود درباره نحوه تشكیل منظومه شمسی را ثابت كند.
پژوهشگران با استفاده از ابزاری به نام روزینا در این فضاپیما، اتمسفر دنباله دار موسوم به 67پی/چریومف-جراسیمنكو را به اصطلاح 'بو' كردند.

** گاز غیرمنتظره
محققان دریافتند كه ملكول های گاز اكسیژن به طور آزادانه در این توده غبار وجود دارند و اكسیژن پس ازبخار آب، منواكسید كربن و دی اكسید كربن چهارمین گاز موجود است.
پروفسور كاترین التوگ از دانشگاه برن كه در این مطالعه شركت داشته گفته كه دانشمندان ابتدا با دیدن داده های كاوشگر فكر كردند اشتباهی رخ داده است.
وی گفت:‌ واكنش اولیه با دیدن داده ها كمی آمیخته به انكار بود چون این چیزی نیست كه انتظار كشف آن در یك دنباله دار را داشته باشید به این دلیل كه اكسیژن برای تشكیل تركیبات تازه به راحتی با سایر عناصر واكنش نشان می دهد و به شكل ملكول خالص باقی نمی ماند.
محققان احتمال می دهند كه اكسیژن در ابتدای شكل‌گیری منظومه شمسی باید خیلی سریع منجمد شده و در داخل توده مواد به تله افتاده باشد.
پروفسور التوگ افزود: این غیرمنتظره ترین كشفی بود كه تاكنون درباره این دنباله‌دار كرده ایم. سوال بزرگ این بود كه اكسیژن چطور آنجا سر در آورده است.
خیلی از نظریه های جاری درباره شكل‌گیری سیارات و دنباله‌دارها در اطراف خورشید از فرآیندی خشن و بسیار متلاطم حكایت دارد كه باعث حرارت دیدن اكسیژن منجمد شد؛ اكسیژنی كه در مرحله بعد با سایر عناصر تركیب شده است.
اما نتیجه احتمالی كشف تازه این است كه تشكیل منظومه شمسی فرآیندی آرام تر بوده است.
آندره بیلر نویسنده این مطالعه از دانشگاه میشیگان گفت:‌ اگر در آغاز شكل‌گیری دنباله دار ملكول اكسیژن وجود داشته، چطور این همه مدت دوام آورده است؟'
همه مدل‌ها می گویند كه نباید این قدر دوام بیاورد، كه گویای چیزی در مورد نحوه پیدایش منظومه شمسی است، شكل گیری این ذرات یخ نیازمند شرایطی بی تلاطم بوده، چون به نظر می رسد كه این مواد هنوز خیلی بكر هستند.
اكنون با این یافته شواهدی داریم كه این بخش مهم از این دنباله‌دار در جریان تشكیل منظومه شمسی دست نخورده باقی مانده است.
ماموریت روزتا در نوامبر سال گذشته، با قرار گرفتن در مدار این دنباله‌دار و فرود آوردن یك كاوشگر كوچك بر سطح آن تاریخ‌ساز شد.
تماس با كاوشگر فرودآمده برسطح چند روز بعد قطع شد اما فضاپیما به ارسال داده های ارزشمند ادامه می دهد.

** سرمنشا حیات؟
در سال 2014، تحقیقات روزتا و واحد فرودآینده نشان داد كه آب موجود در دنباله‌دار 67 پی خیلی متفاوت از آب زمین است، كه باعث تردید در این مورد شد كه آب زمین از دنباله‌دارها نشات می گیرد.
اخیرا هم رشته ای غنی از ملكول های آلی (كربنی) در این دنباله‌دار پیدا شد كه حامی این نظریه است كه دنباله‌دارها سرمنشا حیات در زمین بودند.
علمی **1354