نه! آلزایمر ندارم

با شتاب از پله ها بالا می روم اما فراموش می كنم به دنبال چه آمده ام، در یخچال را باز می كنم اما نمی دانم چه می خواهم، نام همكارم را هم فراموش كرده ام، آیا این مشكلات نشان دهنده آلزایمر است؟

***آلزایمر یا زوال عقل چیست؟
می دانم كه بیماری آلزایمر به مشكل بزرگ عمومی در سطح جهان تبدیل شده است و ابتلا به آن سیر صعودی دارد. هم اكنون در هر 3.2 ثانیه، یك‌ نفر در نقطه‌ای از جهان به این بیماری مبتلا می‌ شود.
آلزایمر، یك نوع اختلال عملكرد مغزی است كه به تدریج توانایی ‌های ذهنی بیمار را تحلیل می ‌برد. بارزترین تظاهر زوال عقل، اختلال حافظه ‌است كه معمولا به تدریج ایجاد می شود و پیشرفت می ‌كند.
اختلال حافظه به فراموشی وقایع و آموخته‌ های اخیر محدود می ‌شود، هر چند به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌ بینند.
'معصومه صالحی' رییس انجمن آلزایمر ایران در مورد آمار مبتلایان به بیماری زوال عقل در ایران به خبرنگار علمی ایرنا گفت: برآورد می شود كه 600 هزار نفر در ایران به آلزایمر مبتلا باشند و با توجه به روند پیر شدن جمعیت كشور، پیش بینی می شود طی 20 سال آینده، میزان مبتلایان به آلزایمر در كشور به دو برابر افزایش یابد.
وی با بیان اینكه در آینده 46.8 میلیون نفر در جهان به بیماری زوال عقل مبتلا می شوند، افزود: طبق آمار سازمان جهانی بهداشت احتمال دو برابر شدن تعداد مبتلایان به آلزایمر در كشورهای جهان وجود دارد.

***آلزایمر و نگرانی
آمار در حال افزایش ابتلا به آلزایمر در جهان و رشد روز افزون این بیماری در میان خانواده ها باعث شده است كه افراد با مشاهده برخی مشكلات در حافظه خود نگران شوند كه آیا آلزایمر در انتظارشان است و چه اقداماتی را برای جلوگیری از آن به كار بندند.
مطالعه ای كه در پایگاه اینترنتی دیلی میل منتشر شده است، نشان می دهد كه مشكلات حافظه می تواند علائم اولیه ابتلا به زوال عقل باشد. محققان دانشگاه كالیفرنیا در این مطالعه متوجه شدند كه احتمال زوال عقل در زنان مورد مطالعه كه مشكلاتی در رابطه با حافظه داشتند، در سال های بعدی زندگی 70 درصد بیشتر بود.

***فراموش كردن چه زمانی یك امر عادی و چه زمان نشانه بیماری است/ آلزایمر ارثی است؟
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران گفت: هر چند عوامل وراثتی نقش مهمی را در ابتلا به این بیماری بازی می كنند، اما تنها 5 تا 10 درصد از كل افرادی كه دارای بیماری هستند، از طریق ژنتیك به آن مبتلا شده اند.
صالحی افزود: با افزایش سن تغییراتی در حافظه ایجاد می شود كه طبیعی است، اما نشانه های بیماری آلزایمر چیزی بیش از فراموشی های موقت و ساده است. افرادی كه به آلزایمر دچار می شوند، مشكلاتی را در برقراری ارتباط، یادگیری، تفكر و استدلال تجربه می كنند، این مشكلات بر وضعیت شغلی، فعالیت های اجتماعی و زندگی خانوادگی فرد تاثیر می گذارد.

***مشكلات عادی حافظه
فراموش كردن علت بالا رفتن از پله، صرف چند دقیقه زمان برای یادآوری محل پارك خودرو، فراموشی در برقراری تماس تلفنی با یك دوست زمانی كه در خانه سرگرم رسیدگی به امور كودكان شلوغ و پر سر و صدا هستید، مرتب كردن وسایل و ناتوانی در یافتن فوری آنها، فراموش كردن نام افرادی كه تازه ملاقات كرده اید و از یاد بردن مسئله ای جزئی كه یك دوست روز پیش آن را یادآوری كرده است، از مشكلات عادی حافظه به شمار می روند.

- چرا این اتفاق می افتد؟
به نوشته دیلی میل، دكتر 'اولیور كاكرل' متخصص مغز و اعصاب در كلینیك مایو معتقد است: حافظه آنی و كوتاه مدت انسان به راحتی قابل آشفته شدن است.
مغز انسان می داند كه یادآوری یك كار بی اهمیت مانند این كه چند ساعت دیگر برای آوردن یك كتاب باید به طبقه بالا برود، ضرورتی ندارد، بنابراین این حافظه را پاك می كند تا فضا برای كارهای مهم تر باز شود. به همین دلیل است كه برخی اوقات نمی توانیم به یاد آوریم كه چرا وارد یك اتاق شده ایم.
دكتر 'ماری جیسون' مدیر تحقیقات آلزایمر انگلیس نیز در خصوص چرایی فراموشی اطلاعات بدیهی و ساده توضیح داد: مغز باید تصمیم بگیرد كه آیا اطلاعات جدید ارزش فراخوانی را دارند یا خیر . اگر چنین باشد، مغز آن را در حافظه طولانی مدت انسان قرار می دهد و اگر این ارزش را نداشته باشد، آن را پاك می كند. تنش، غم و كمبود خواب نیز می توانند بر حافظه انسان تاثیر بگذارند زیرا حافظه سعی می كند كه همه چیز را یكباره انجام دهد.

***مشكلات حافظه كه تا حدودی جای نگرانی دارند
به نوشته دیلی میل، علائمی همچون فراموش كردن نام بستگان و دوستان نزدیك، مشكل در شناسایی چهره ها، رنگ ها، اشكال و لغات، تكرار یك پرسش پس از نیم ساعت، یافتن وسایلی كه در مكان های نادرست قرار گرفته اند مانند جا گذاشتن كلیدها در قفل و فراموش كردن محل آنها، اندكی نگران كننده هستند.

- چرا این اتفاق می افتد؟
بسیاری از این علائم می توانند نشانه افسردگی، تنش و نبود تمركز ذهن باشد. با این وجود، این علائم می توانند نشانه های اولیه هشدار دهنده زوال عقل و یا آلزایمر نیز باشند.
یك نوع آلزایمر وجود دارد كه حافظه را تحت تاثیر قرار نمی دهد، اما به بخشی از مغز كه مسئول پردازش بینایی است، آسیب می زند.
متخصصان مغز و اعصاب می گویند: تعداد زیادی از بیماران به دلیل این كه نمی توانند نام افراد را به یاد آورند، به مطب پزشكان مراجعه می كنند. اما نكته مهم این است كه اگر آنها از مشكلات حافظه ای خود مطلع باشند، در آن صورت بعید است كه به زوال عقل مبتلا شده باشند.

***مشكلات حافظه ای كه بابت آنها باید به پزشك مراجعه كرد
درخواست برای یك فنجان چای در حالی كه فرد نمی داند تازه یك فنجان چای صرف كرده است، فراموش كردن نام نوه در حالی كه خاطرات دوران كودكی وی فراموش نشده است، نداشتن ایده برای انجام كارهای روزمره، گیجی در درك ساختار خانوادگی برای مثال ابهام در این كه نوه متعلق به كدام فرزند است، قضاوت نادرست مانند پوشیدن ژاكت در تابستان، نشناختن دوستان و اعضای خانواده، قرار دادن وسایل در مكان های عجیب و غریب مانند قرار دادن كتری در زیر تخت خواب و یا كیف پول در یخچال و احساس سردرگمی درباره زمان و مكان مانند آشنا نبودن مكان هایی كه بارها به آن تردد صورت گرفته است، از مشكلاتی هستند كه بابت آنها باید به پزشك مراجعه كرد.

-چرا این اتفاق می افتد؟
آلزایمر بر هیپوتالاموس تاثیر می گذارد؛ هیپوتالاموس بخشی از مغز است كه مسئول حافظه كوتاه می باشد. حافظه طولانی مدت معمولا تحت تاثیر قرار نمی گیرد. افراد مبتلا به آلزایمر نمی توانند حافظه های كوتاه مدت خود را به حافظه طولانی مدت تبدیل كنند، در نتیجه این خاطرات از بین می روند.

***راهكارهایی برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر
بروز آلزایمر را می توان با رعایت مستمر بهداشت روانی و جسمی در طول زندگی، كنترل كرد و یا به تاخیر انداخت.
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران خاطرنشان كرد: هنوز علت 100 درصدی بیماری آلزایمر شناخته نشده است اما عوامل مختلف در آن تاثیر دارد كه مهمترین آنها سن است. معمولا درصد ابتلا به آلزایمر در سنین بالای 60 سال افزایش می یابد به طوری كه می توان گفت بیماری آلزایمر بیماری سالمندان است.
صالحی افزود: بیماری آلزایمر 100 درصد قابل درمان نیست اما قابل كنترل است و تشخیص زودهنگام آن باعث افزایش تاثیر درمان می شود.
به گفته صالحی، تغییر شیوه زندگی، گنجاندن ورزش در برنامه روزانه، استفاده از رژیم غذایی سالم، مصرف میوه و سبزیجات، مصرف مغزها، فعال نگاه داشتن مغز و فراگیری یك كار جدید در میانسالی مانند فراگیری یك زبان جدید باعث افزایش ارتباط میان سلول های مغز و سالم تر ماندن آنها می شود.
مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران محافظت از قلب، بالا بودن فشار خون و كلسترول را از دیگر فاكتورهای خطر آلزایمر عنوان و تصریح كرد: اجتناب از تنهایی و مشاركت در فعالیت های اجتماعی، از دیگر راهكارها برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر است.
صالحی گفت: اگر بتوانیم مغز را فعال نگاه داریم، ابتلا به آلزایمر حتی در صورت بالا بودن سن و داشتن زمینه ارثی 20 درصد كاهش می یابد.
علمی**2038**2017