حسین موسویان: حل و فصل بحران های منطقه بدون حضور ایران ممكن نیست

موسویان در آغاز یادداشتی در پایگاه اینترنتی المانیتور با عنوان 'دیپلماسی هسته ای ایران می تواند به حل اختلافات منطقه ای منتهی شود'، با اشاره به عضویتش در تیم هسته ای ایران در آغاز مذاكرات بر سر برنامه هسته ای ایران در سال 2003 نوشت: 'در آن زمان، آیت الله «علی خامنه ای» (رهبر معظم انقلاب اسلامی) تصریح كردند كه از گام هایی كه بطور قطع ثابت می كند برنامه هسته ای ما كاملا ماهیتی صلح آمیز دارد، حمایت می كنند'.
وی در ادامه این یادداشت افزود: 'ایشان از این كه برنامه هسته ای ایران تحت قوانین بین المللی، متعهد به حداكثر اقدامات راستی آزمایی و حتی محدودیت هایی به عنوان یك اقدام بی سابقه اعتماد سازی باشد، استقبال می كردند. اما آنچه كه بشدت مورد مخالفتشان بود، چشم پوشی از حق مشروع ایران برای استفاده صلح آمیز از فناوری هسته ای و به ویژه غنی سازی در سطوح قابل كاربرد برای اهداف صلح آمیز همچون تولید برق هسته ای بود.
'مذاكرات هسته ای بین ایران و گروه 1+5، در سالهای متعاقب آن و دوران ریاست جمهوری «محمد خاتمی» در سالهای 2005-2003 اساسا شكست خورد، زیرا آمریكا تمایلی به پذیرش حق ایران تحت معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای (NPT) در زمینه اهداف صلح آمیز غنی سازی نداشت و مذاكره كنندگان اجازه نداشتند، بطور مستقیم درباره مساله هسته ای وارد مذاكره با آمریكا شوند.
'آیت الله خامنه ای برای نخستین بار پس از روی كار آمدن دولت «باراك اوباما» رئیس جمهوری آمریكا و در دولت «محمود احمدی نژاد» رئیس جمهوری پیشین ایران اجازه دادند ایران و آمریكا در سال 2009 بر سر مساله هسته ای در وین گفت و گو كنند. این مذاكرات سپس در سال 2012 در مسقط ادامه یافت. با انتخاب شدن روحانی در ژوئن 2013 (خرداد 92)، تیم مذاكره كننده حرفه ای تری منصوب و فضای سیاسی بین المللی مطلوب تری برای مذاكرات هسته ای ایجاد شد.'
'آیت الله خامنه ای بار دیگر اجازه دادند مذاكرات هسته ای مستقیم بین ایران و آمریكا انجام شود؛ مذاكراتی كه ثابت كرد پیش شرط مهمی برای توافق هسته ای بود كه در نهایت حاصل شد.
محقق امور عمومی و بین المللی دانشكده «وودرو ویلسون» در ادامه یادداشت خود نوشت: 'در حقیقت، اشاره به این مطلب بسیار مهم است كه دولت روحانی نمی توانست بدون حمایت آیت الله خامنه ای به این توافق دست یافته و آن را حفظ كند. مخالفان تندروی روحانی در داخل مطمئنا بدون حمایت آشكار رهبری از دولت و مذاكرات هسته ای، این توافق را نابود می كردند.
' در چند ماه گذشته و همزمان با بررسی توافق در مجلس، من در تهران حضور داشتم و شاهد ماهیت جنگ طلبانه مخالفت ها با آن بودم. لفاظی ها به چنان سطحی از دشمنی رسید كه یكی از نمایندگان تندرو مجلس، به «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران توهین و «علی اكبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران را تهدید كرد كه وی را در قلب راكتور تولید پلوتونیوم قرار خواهد داد و وی را در سیمان دفن خواهد كرد.
'خوشبختانه «علی لاریجانی» رئیس میانه رو مجلس كه دیدگاهی اصولگرایانه در خصوص مسائل جهان دارد، از ابتدا حامی تیم مذاكره كننده بود و در محدوده قدرت خود هر تلاشی را برای تصویب موفقیت آمیز توافق در مجلس به كار بست.
' در زمان حضورم در ایران، جزییات نشست های مجلس را نظاره گر بودم و می توانم با اطمینان بگویم لاریجانی نقش مهم و تاریخی در این زمینه ایفا كرد. اما حقیقت این است كه وی نیز بدون حمایت آیت الله خامنه ای نمی توانست به این هدف دست یابد.
' آیت الله خامنه ای در دیدار اخیر خود با دیپلمات های ایرانی گفتند، دولت های مختلف فقط در تاكتیك ها و ابتكارهای اجرایی راهبردهای سیاست خارجی تاثیر گذارند. اما تردیدی وجود ندارد دولت ها نقش مهمی در شكل گیری دستور كار بین المللی ایران داشته اند. سیاست های خارجی متفاوت احمدی نژاد و روحانی نشانه روشن چنین حقیقتی است. اما بر اساس قانون اساسی ایران، رهبر معظم تصمیم گیرنده نهایی در زمینه سیاست خارجی كشور است'.
موسویان در پایان یادداشت خود افزود: 'روند دیپلماتیكی كه باعث خروج از بن بست هسته ای 12 ساله بین ایران و غرب شد، نشان داد جمهوری اسلامی، البته در صورتی كه قدرت های جهانی حقوق مشروع ایران را به رسمیت بشناسند، به دنبال ایفای نقشی مثبت، سازنده و قطعی است.
' اگر تصمیم گیران غرب از چنین منطقی در سایر مسائل منطقه ای استفاده كنند، می توانند از توانایی رهبر معظم انقلاب و ظرفیت دولت میانه روی روحانی برای حل و فصل بسیاری از بحران های كنونی منطقه بهره ببرند. اگر غرب ثابت كند به دنبال به رسمیت شناختن نقش ایران در حفظ صلح و امنیت در منطقه خلیج فارس، صادرات انرژی و نیاز به روابط راهبردی با همسایگانش از جمله افغانستان و عراق است، پیشرفت مهمی به دست خواهد آمد.
' بحران های كنونی در خاورمیانه، در سوریه، عراق یا افغانستان فقط از طریق مذاكرات سیاسی و با حضور نقش آفرینان منطقه ای از جمله ایران حل و فصل می شود.
' همان طور كه «آنتونی بلینكن» معاون وزیر امور خارجه آمریكا بتازگی گفت: بدون ایران فكر كردن به حل بحران سوریه دشوار است. در حقیقت واقعیت این است كه هیچ یك از درگیری های كنونی منطقه نمی تواند بدون حضور و كمك ایران حل شود.
' آیت الله خامنه ای قبل از دستیابی به توافق در ژوئیه (تیر) تاكید كردند كه اگر آمریكا رویكرد عادلانه ای در قبل حل و فصل مساله هسته ای داشته باشد، مسیر همكاری درباره سایر مسائل باز خواهد بود.
' ایشان به قول خود عمل كرده به ظریف اجازه دادند در مذاكرات چند جانبه وین درباره بحران سوریه شركت كند.
' سرمایه گذاری آمریكا و غرب بر اختلافات داخلی ایران، بین میانه روها یا محافظه كاران، اشتباه خواهد بود. اگر غرب از جمله آمریكا در مسیر رویكردی یكنواخت تر و واقع گرایانه تر در قبال ایران باشد، بی تردید درها به روی همكاری های گسترده و مدیریت سایر بحران ها از جمله در عراق، افغانستان و جنگ با داعش باز خواهد بود.'
اروپام**9158 **1561**1479