جولان قاتل نامرئي با آغاز فصل سرما

با آغاز فصل سرما و مرور اخبار حوادث مرتبط با گاز گرفتگي كه با عنوان مرگ خاموش از آن ياد مي شود در ميان قربانيان،دانشجوياني كه در شرف فارغ التحصيلي بودند، مسافري در حال استراحت در زير چادر،زوج هاي جواني كه تازه زندگي مشترك شان را شروع كرده اند، مادراني كه در منزل سرگرم خانه داري و آشپزي بودند و حتي كودكان خردسال و نوزادان چند ماهه هم وجود دارد، اتقافات تلخي كه نبود توجه به ساده ترين نكات ايمني از جمله دودكش استاندارد و ايمن و نبود تهويه هوا به دليل بستن تمام روزنه هاي ورود هواي تازه، منجر به تلخ ترين وقايع براي خانواده ها شده است.
گاز گرفتگي كه با عناويني همچون مرگ خاموش نيز شناخته شده اتفاقي است كه همه ساله با شروع فصل سرما توجه ها را به خود جلب مي كند با اينكه همه از آن واهمه دارند اما همچنان خبرهايي در جاهاي مختلف به چشم مي خورد مبني بر اينكه افرادي بر اثر گاز گرفتگي جان خود را از دست داده اند .
اتفاقي كه علاوه بر نقش استفاده از وسايل گرمايشي غير استاندارد و عدم توجه مردم به رعايت نكات ايمني استفاده از همين وسايل گرمايشي در بروز آنها نبايد از ساخت و ساز ايمن ؛ بناهاي ساختماني هم غافل بود تنها زماني مي توان ديگر شاهد مرگ و مير هاي ناشي از مسموميت با گاز منواكسيد كربن نبود كه اين عوامل در كنار هم مورد توجه قرار گيرند.
آمارهاي سازمان پزشكي قانوني كشور نشان مي دهد در 10 سال اخير حدود هشت هزار و دويست شهروند ايراني جان خود را به دليل استنشاق گاز منواكسيد كربن CO از دست داده اند.
در استان لرستان نيز آمار ابتداي سال تا كنون نشان از افزايش شمار قربانيان گازگرفتگي دارد كه بيشترين اين آمار مربوط به شهرستان دورود است اما آخرين مورد گاز گرفتگي در استان لرستان مربوط به همين چند روز قبل است كه يك زن ساكن كوهدشت بر اثر شدت مسموميت نشت گاز بخاري ، جان خود را از دست داد.
* افزايش مرگ و مير ناشي از مسموميت با گاز منوكسيد كربن در استان لرستان
بررسي‌هاي انجام شده در گروه آمار پزشكي قانوني استان لرستان نشان مي‌دهد كه در شش ماهه نخست امسال ميزان مرگ و مير ناشي از مسموميت با گاز منواكسيدكربن نسبت به مدت مشابه سال گذشته بيشتر شده است.
دكتر حميد رضا نظيفي مدير كل پزشكي قانوني استان لرستان در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: از ابتداي امسال تا كنون 10 نفر بر اثر مسموميت با گاز منو كسيد كربن در استان جان خود را از دست دادند كه از اين تعداد سه نفر زن و هفت نفر مرد بوده است.
وي افزود: آمار شش ماهه نخست امسال در مقايسه با مدت مشابه سال قبل از آن افزايش يافته است به اين صورت كه آمار شش ماه نخست سال قبل هشت نفر شامل دو نفر زن و شش نفر ديگر مرد بوده است.
مدير كل پزشكي قانوني استان لرستان يادآور شد: همچنين تعداد كل تلفات با گاز منوكسيد كربن در سال 1393 ، 18 نفر كه از اين تعداد شش نفر زن و 12نفر ديگر را مرد تشكيل داده است.
وي گفت: مرگ ناشي از مسموميت با گاز مونوكسيد كربن عمدتا در نيمه دوم سال به دليل استفاده از وسايل گرمايشي غير استاندارد افزايش مي يابد، بنابراين مي توان با رعايت نكات ايمني و اطمينان از سلامت اين وسايل زمينه كاهش هر چه بيشتر مرگ ناشي از مسموميت با اين گاز را فراهم كرد.
دكتر نظيفي با هشدار نسبت به خطر مرگ و مير ناشي از مسموميت با گاز منواكسيد كربن گفت:شهروندان ضمن استفاده از وسايل گرمايشي استاندارد اعم از وسايل گرمايشي گازي و نفت سوز نسبت به سالم بودن لوله هاي خروجي دودكش ها مطمئن شوند و در مناطق روستايي سردسير نيز از منقل براي كرسي استفاده نشود.
مدير كل پزشكي قانوني استان لرستان افزود: با توجه به آغاز فصل سرما افراد ضمن استفاده از وسايل گرمايشي مطمئن همواره روزنه هايي براي جريان هوا نگه دارند و هيچ گاه به طور كامل منافذ درها و پنجرها را نبندند.
* گاز منو اكسيد كربن چيست؟
منواكسيد كربن ، گازي بدون رنگ و بو و رنگ است كه از سوختن ناقص مواد سوختي ايجاد مي شود و هر سال بخصوص در فصل سرما جان بسياري از انسان ها را مي گيرد، ميل تركيبي اين گاز با خون 300 برابر بيشتر از اكسيژن است به همين دليل به محض ورود به سيستم تنفسي فرد اجازه تركيب اكسيژن به گلبول هاي قرمز خون نمي دهد كه در نتيجه آن اكسيژن به بدن نمي رسد و قدرت انجام هر گونه فعاليتي از فرد سلب مي شود.
عدم نصب مكش‌ براي بخاري‌هاي گازي، ناقص سوختن نفت بخاري‌هاي نفت سوز و يا هر سوخت فسيلي مورد استفاده، درست كار نكردن شومينه‌هاي گازي و چوبي ، سوخت ناقص در منقل‌هاي كرسي خانه‌ها، سوختن نامناسب اجاق‌هاي خوراك پزي و آبگرم‌كن و ژنراتورهاي خانگي و روشن كردن خودرو در پاركينگ‌هاي در بسته از شايع‌ترين عوامل مسموميت‌هاي ناشي از استنشاق مو نو اكسيد كربن محسوب مي‌شود.
* عدم رعايت توصيه هاي ايمني مهمترين علت گازگرفتگي
شناخت علايم و وجود گاز منواكسيد كربن در منزل يا محيط كار بهترين راه نجات از گاز گرفتگي است در حاليكه بنا بر گفته ماموران آتش نشاني و خدمات ايمني كه در محل حوادث مربوط به گاز گرفتگي حاضر مي شوند، مهمترين عامل در بروز اين حوادث، بي اطلاعي و غفلت است كه به نظر مي رسد بسياري از مردم هنوز كشنده بودن گاز منواكسيد كربن را جدي نمي گيرند و توصيه هاي ايمني را نيز رعايت نمي كنند.
بنا بر گفته ماموران آتشنشاني شهرستان خرم آباد از جمله مواردي از گاز گرفتگي كه سال گذشته در شهرستان خرم آباد رخ داده است شامل مرگ سه دانشجو بر اثر گازگرفتگي در اين شهرستان بوده است كه بازديد ماموران آتشنشاني از محل وقوع حادثه بيانگر اين است كه دودكش بخاري را داخل ظرفي از آب گذاشته بودند به تصور اينكه آب ،گاز منواكسيد كربن را تصفيه مي كند، و يا مورد ديگر گازگرفتگي در اين شهرستان در سال گذشته، به دنبال روشن كردن گاز پيك نيك زير چادر در يكي از پارك هاي شهرستان خرم آباد رخ داده بود.
فضل اله رشيدي ، مدير آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري شهرستان خرم آباد در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: بنا بر گزارش هاي آتش نشاني و خدمات ايمني شهرستان خرم آباد سال گذشته مواردي از مرگ بر اثر گاز گرفتگي رخ داده است كه بررسي محل اتفاق نشانگر عدم رعايت نكات ايمني توسط افراد دچار حادثه بوده است.
رشيدي گفت: رعايت توصيه هاي ايمني از مهمترين راهكارهاي پيشگيري از گاز گرفتگي است و در همين راستا شهروندان بايد توجه داشته باشند با شروع فصل سرما تمام روزنه ها و پنجره ها را كيپ نكنند و همواره روزنه هايي را براي جريان هوا باقي بگذارند ضمن اينكه هر چند وقت يكبار نيز بايد دودكش ها، وسايل گرمايشي و و سايل پخت و پز و شعله هاي مخصوص روشنايي كنترل شوند.
وي يادآور شد: آنچه كه بايد در اين خصوص لازم است مورد توجه قرار گيرد اين است كه گازگرفتگي صرفا بر اثر نشت گاز بخاري و آبگرمكن نيست بلكه مواردي همچون روشن كردن گاز خوراك پزي براي گرم شدن، استفاده طولاني مدت از گازهاي مخصوص روشنايي ، روشن گذاشتن خودرو براي مدت زمان طولاني در پاركينگ و يا استفاده از پيك نيك در فضاي بسته، مي توانند خطرات گاز گرفتگي را به دنبال داشته باشند.
مدير آتش نشاني و خدمات ايمني شهرستان خرم آباد توصيه كرد: دودكش بالاي ساختمان ضمن داشتن كلاهك مخصوص حداقل 60 سانتي متر از بلندترين نقطه ساختمان بايد بالاتر باشد و هيچ گاه نبايد از وسايل گاز سوز گرمايشي بدون دودكش استفاده كرد همچنين دقت و توجه به داغ بودن دودكش بهترين آزمايش براي سلامت دودكش است ؛ اگر لوله دودكش سرد باشد دليل آن خارج نشدن گازهاي سمي از دودكش است.
فصل زمستان در پيش است و استفاده از وسايل گرمايشي غير استاندارد در كنار رعايت نكردن توصيه هاي ايمني منجر مرگ هايي ناشي از گاز گرفتگي مي شود و سالانه شمار قابل توجهي بر اين اثر جان خود را از دست مي دهند بنا بر آمار پزشكي قانوني كشور در 10 سال گذشته هشت هزار و دويست نفر بر اثر گاز گرفتگي جان خود را از دست داده اند و بيشترين آمار مرگ ناشي از مسموميت با گاز در سال 1386 ثبت شده است كه لزوم توجه به استفاده از وسايل گرمايشي استاندارد و رعايت اصول و نكات ايمني مرتبط با هر كدام از وسايل گرمايشي بيشتر احساس مي شود.
اما در كنار توصيه به مردم مبني بر رعايت توصيه هاي ايمني كه شكي در آن نيست خود در پيشگيري از وقايعي از اين دست نقش تعيين كننده اي دارد يك سري راهكارهاي مهندسي در ساختمان ها و تاسيسات ساختماني كارساز هستند كه نبايد از نظر دور داشت.
يكي از همين نكات ، توجه به اصول ساخت تاسيسات گرمايشي ايمن در ساختمان ها به منظور بهينه سازي مصرف انرژي و جلوگيري از مرگ خاموش افراد بر اثر گاز گرفتگي است كه در همين جهت مشاوران املاك بايد با دادن مشاوره درست به خريداران مانع از ساخت ساختمان هايي شوند كه در آنها هدر رفت انرژي بالايي وجود دارد چرا كه اين موضوع علاوه بر بحث انرژي،باعث افزايش خطر مرگ بر اثر استفاده نادرست از سيستم هاي گرمايشي مي شود.
آنچه مسلم است اين است كه بايد اصول ايمني در ساخت و سازها نير رعايت شود بطوري كه بسياري از اتفاقات به اين دليل رخ داده است كه منازل به دليل مشكلات ساختاري گرمايشي ،گرم نمي شوند و ساكنان آن آپارتمان يا واحد مسكوني دست به كارهاي خطرناك براي گرم كردن منازل مي زنند كه گاه اين ابتكار هاي خطرناك به قيمت جان شان تمام مي شود.
گزارش از مهري ميردريكوند
1920/6001