به گزارش روز سه شنبه ايرنا، مهدي چاياني در نشست تخصصي 'تبارشناسي نقالي و پرده خواني در آيين‌هاي عاشورايي' در اصفهان با اشاره به نقاشي‌هاي پرده نمايش گفت: هر كدام از چهره‌‌ها و شمايل‌هاي مقدس و زيباي پرده نمايش در عرصه عاشورا و واقعه جانسوز كربلا چنان حماسه‌هايي زيبايي آفريده اند كه در آسمان تاريك بشريت به مثابه خورشيد درخشاني هرگز خاموش نخواهند شد.
پرده خواني نوعي هنر نمايشي است كه در قالب آن، راوي داستان‌هايي از واقعه كربلا را برگرفته از نقاشي‌هاي روي پرده روايت و به عبارتي، مقتل‌خواني مي‌كند.
وي با بيان اينكه انتخاب داستان و روايت آن از سوي نقال بستگي به شرايط مخاطب دارد، تصريح كرد: در بعضي مواقع در پردهخواني، نگاه ما به مخاطبي است كه مي‌خواهد پردهخواني را دنبال كند و براساس اينكه شرايط مخاطب و اينكه جزو كدام دسته از مردم جامعه است، داستان پردهخواني انتخاب مي شود.
اين پژوهشگر نمايش‌هاي آئيني افزود: در بعضي از مواقع، مخاطبان ما هنوز نام زيباي ائمه را بر زبان نياورده‌ايم، مي‌گريند و اينجاست كه گريه و شور مخاطب، مقتل خواني را تشديد مي كند.
چاياني ادامه داد: در شرايطي كه مخاطبان پردهخواني و مقتل‌خواني، افراد فرهيخته باشند، جنس داستان پردهخواني تغيير مي كند و در چنين شرايطي جنبه حماسي و زيباشناسي واقعه كربلا بر روايت وقايع كربلا اولويت دارد.
اين پژوهشگر نمايش‌هاي آئيني خاطرنشان كرد: براي همين است كه پردهخواني با مقدمه‌اي شبيه 'اين پرده تا قيام قيامت به روزگار بر پرده‌گان كل جهان دارد افتخار، اين پرده شكل عرصه ميدان كربلاست، يعني شبيه تازه جوانان نينواست' آغاز مي‌شود.
*** پردهخواني يك هنر مردمي است***
نمايشنامه نويس و كارگردان تئاتر نيز در اين نشست گفت: پردهخواني، هنري تلفيقي و مركب است كه مشتمل بر يك هنر نيست و بسياري از هنرها در آن نهفته است.
اردشير صالح پور افزود: پردهخواني در درجه اول نقل و روايت و به عبارتي نوعي نقالي است كه در آن واقعه كربلا و داستان‌هاي ديگر مذهبي روايت مي‌شود اما در كنار واقعه كربلا به وقايع پيشاكربلا و پساكربلا هم مي پردازد، براي همين هنر پردهخواني در كنار نقالي آورده شده است.
وي با بيان اينكه پردهخواني نوعي قصه‌گويي است، اظهار كرد: در قالب پردهخواني، مرشد ماجرايي را با هيجان فراوان ما بازگو مي‌كند و اصولا ايراني‌ها به قصه و قصه‌گويي علاقه زيادي دارند و از اين رو فرهنگ ما فرهنگي شفاهي است.
صالح‌پور با اشاره به اينكه مادران در گذشته براي كودكان خود قصه تعريف مي كردند اما اكنون مادران قصه‌گويي نمي‌دانند، تصريح كرد: حكمت هستي شناسي كودك با مثل آغاز مي شود و همين قصه‌ها مي‌تواند آمادگي ذهني تربيتي را براي پرورش كودك به همراه داشته باشد.
وي با بيان اينكه قصه‌گويي نوعي ميراث فرهنگي است، يادآور شد: ميراث فرهنگي تنها تخت جمشيد نيست، فرهنگ تنها بر جاي مانده‌ها نيست بلكه به ياد مانده‌ها را هم شامل مي‌شود و مي‌بينيم كه امروز يونسكو موضوع ميراث ناملموس را در جهان مطرح مي‌كند.
اين كارگردان تئاتر با اشاره به اينكه پردهخواني نوعي نمايش و تئاتر شرقي محسوب مي‌شود، گفت: پردهخواني، برخواني است و از حفظ داستاني از پرده را روايت مي‌كند.
وي بيان كرد: پرده خواني نمايشي است كه به مدد نقال و راوي و به كمك تصوير ارائه مي‌شود و به لحاظ نمايشي بودن آن مي گويند پرده خواني مقدمه تعزيه بوده است. صالح‌پور گفت:در پرده يك فريم تصوير نمايش داده مي شود و ساير تصاوير را تعزيه خوان عملا اجرا مي كند و براي همين گفته مي‌شود پردهخواني هنر تك بعدي و تعزيه هنر سه بعدي است.
وي پردهخواني را وامدار مقتل‌ها و سوگ نگاشت‌ها دانست و افزود: مقتل‌ها از كتابي به نام روضه الشهدا ملاحسين كاشفي سبزواري گرفته شده است كه در دوره‌اي روي منبر از رو خوانده مي‌شد.
اين كارگردان تئاتر عنوان كرد: عده‌اي مي‌گويند پردهخواني از نقالي پديد آمده است.
وي افزود: پرده نقل موسيقيايي است يعني با آواز است و عمدتا از شور دشتي و رديف‌هاي بسيار سوزناك براي نقل آن استفاده مي شود، وجه عاميانه دارد و يك هنر مردمي است و هنري كلاسيك، فاخر، درباري و هنر نخبگان نيست.
صالح‌پور با بيان اينكه پردهخواني نقل گرم است، گفت: نام ديگر پردهخواني صورت‌خواني است كه فقط در اصفهان بوده است و اكنون كسي نمي داند كه صورت خواني چيست و چه فرقي با شمايل خواني دارد.
صالح‌پور با بيان اينكه مقتل خواني هميشه با يك مقدمه و پيش درآمد شروع مي شود، افزود: معمولا نقالي پرده با عبارت 'اين پرده شكل عرصه ميدان كربلاست، يعني شبيه دشت و بيابان كربلاست' آغاز مي‌شود و نقال در پرده خواني پس از مقدمه فضايل خواني مي‌كند و بعد تصاوير پرده را معرفي مي كند.
نشست تخصصي 'تبارشناسي نقالي و پرده خواني در آيين‌هاي عاشورايي' از ويژه برنامه هاي برنامه 'آيين در آيينه' است كه به مناسبت ايام صفر و اربعين حسيني در هنرسراي خورشيد سازمان فرهنگي و تفريحي شهرداري اصفهان برگزار شد.
گ/6027/7135
تاریخ انتشار: ۳ آذر ۱۳۹۴ - ۱۷:۴۳
اصفهان- ايرنا- نقال و پژوهشگر نمايش‌هاي آئيني گفت: شخصيت‌هاي پرده نقاشي آزادمردان و آزاد زناني هستند كه شعارشان هيهات من الذله است.