آنكارا – ایرنا – روابط تركیه و قطر به ویژه همسو با تلاشهایی در محور ریاض – دوحه – آنكارا در حمایت از معارضان سوریه و انعقاد قرارداد همكاریهای نظامی دو كشور در تابستان سالجاری، گمانه زنی هایی را در خصوص گستره نفوذ آنكارا در خلیج فارس و ایجاد بلوك تازه سنی در منطقه به دنبال دارد.

به گزارش ایرنا، بنا به اطلاعیه ای كه روز دوشنبه در پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری تركیه انتشار یافت، رجب طیب اردوغان بنا به دعوت رسمی شیخ تمیم بن حمد الثانی امیر قطر فردا سه شنبه عازم دوحه است.
اردوغان كه امروز برای شركت در كنفرانس آب و هوایی پاریس عازم فرانسه است ، پیش بینی می شود از طریق فرانسه نیز عازم قطر شود.
در این اطلاعیه آمده است: اردوغان و امیر قطر در اولین نشست كمیته عالی راهبردی دو كشور كه موافقتنامه تشكیل آن در 19 دسامبر 2014 میلادی در آنكارا به امضا رسیده است، شركت خواهند كرد. راههای توسعه و تعمیق مناسبات دوجانبه، بحث و رایزنی در خصوص تحولات منطقه ای و بین المللی در دستور كار گفت و گوها قرار دارد.
در اطلاعیه، سفر اردوغان به قطر دو روزه اعلام شده ولی به جزئیات بیشتری اشاره نشده است.
روابط تركیه با كشورهای عربی منطقه و در این میان قطر همسو با روی كار آمدن حزب عدالت و توسعه در آنكارا به رهبری رجب طیب اردوغان در سال 2002 میلادی و تلاش اردوغان به گفته خود در احیای مناسبات با دنیای اسلام و سرزمینهایی كه امپراطوری عثمانی دهها سال در آن حكمرانی داشت، وارد مرحله نوینی شد ولی این روابط در پی بروز تحولات بهار عربی، و تلاشهای تركیه و قطر و عربستان در ایفای نقش برجسته در حمایت از جریانات اسلام سیاسی دلخواه، وارد مرحله جدیدی شد.
رابطه تركیه و قطر بویژه به علت حمایت از جنبش اخوان المسلمین از محور عربستان دور شد ولی با روی كار آمدن سلمان در عربستان و تحولاتی كه آنكارا را به همسویی بیشتر با عربستان در ماجرای مداخله در سوریه سوق داد، دوباره شاهد شكل گیری یك نوع نزدیكی و حتی به باور برخی كارشناسان محور عربستان – قطر و تركیه گردید.
رابطه تركیه و قطر به دنبال امضای موافقتنامه تشكیل كمیته عالی همكاریهای راهبردی كه در اواخر سال گذشته میلادی به امضا رسید و به دنبال آن امضای قرارداد همكاریهای نظامی بین دو كشور در مه سال سال جاری، از منظر نهادینه كردن مناسبات، وارد مرحله نوینی شده است.
در اتاقهای فكری تركیه موضوع انعقاد قرارداد همكاری نظامی بین تركیه و قطر به ویژه بعداز كم رنگ شدن حضور نظامی آمریكا در خلیج فارس و قرارداد برجام بین ایران و گروه كشورهای 1+5 مورد توجه بیشتری قرار گرفته و تحلیل گران تركیه ای گمانه زنی كرده اند با توجه افزایش قدرت نرم ایران در منطقه همسو با كاهش تنش با غرب، كشورهای حوزه خلیج فارس و در این میان قطر مایلند تركیه را به عنوان یك قدرت منطقه ای در كنار خود ببینند.
از منظر قطر، داشتن رابطه گسترده سیاسی، اقتصادی و امنیتی در هم تنیده‌ای با تركیه به عنوان كشور مهمی در منطقه كه امروز بیش از هر دوره دیگر می خواهد جایگاه خود در اردوگاه غرب را به رو كشیده و در مقوله بحران سوریه همسو با غرب در قبال همكاریهای راهبردی مسكو – دمشق و تهران نقش آفرینی بیشتری داشته باشد، حایز اهمیت است. به باور رهبران دوحه، این همكاری به قطر فرصت می دهد تا با امكانات مالی و ثروت بسیار به آرزوی مبدل‌شدن به یكی از بازیگران اصلی منطقه، یك گام دیگر نزدیك شود.
تركیه و قطر با داشتن ائتلافی راهبردی، حمایت از اخوان‌ المسلمین، در ابتدا با دولت السیسی در مصر به شدت مخالفت كردند، لكن فشارهای كشورهای عربی خلیج فارس باعث شد دوحه با تجدید نظر در مواضع خود برای گشودن فصل تازه‌ای از روابط با مصر تلاش كند.
آنكارا به ویژه بعداز روی كار آمدن سلمان در عربستان و ناكامی در پیشبرد سیاستهای خود در سوریه، با كم رنگ كردن انتقادات تند خود از دولت السیسی، از پادشاه جدید ریاض دلجویی و با سفر اردوغان به عربستان و حمایت از تجاوز عربستان به یمن، رویكرد سیاسی خودرا تثبیت كرد.
از منظر آنكارا علاوه بر توسعه و تحكیم نفوذ منطقه ای تركیه به ویژه در كشورهای عربی حوزه خلیج فارس، كانالیزه كردن بخشی از پول های سرشار نفتی كشورهای عربی منطقه به تركیه می باشد كه رشد اقتصادی آن شدیدا وابسته به استمرار در ورود سرمایه خارجی می باشد.
از سوی دیگر آنكارا كه درصدد تبدیل تركیه به یكی از پایانه های مهم انرژی منطقه و گذرگاه انتقال انرژی شرق به غرب باشد، امیدوار است با توسعه همكاریهای انرژی با قطر، در تحقق اهداف خود گام های جدیدی بردارد. در این راستا در سال گذشته قرارداد صدور 1.2 میلیارد متر مكعب گاز طبیعی مایع شده (ال.ان.جی) بین دو كشور به امضا رسیده است.
به هر روی روابط تركیه با قطر شاید جزو معدود روابط خارجی موفق و بی نشیب و فراز آنكارا با كشورهای منطقه باشد. به باور كارشناسان روابط بین المللی در آنكارا، روابط آنكارا با سایر همسایگان و كشورهای هم جوار بعداز یك دوران طلایی با اجرای موفق طرح ابتكاری «تنش صفر» با همسایگان، به خاطر برخی ماجرا جویی ها در سوریه روبه تنش گذاشت كه آخرین مورد آن بروز التهاب جدی در مناسبات آنكارا و مسكو بر سر سرنگونی جنگنده روسی در منطقه مرزی سوریه با تركیه می باشد.
خاورم/2011**1566