گسترش ناتو درشرق اروپا؛ پیمانی دفاعی یا تهدید علیه روسیه؟

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از پایگاه های اینترنتی بالكان، جان كری وزیر امور خارجه آمریكا پس از نشست وزرای امور خارجه ناتو كه در آن مونته نگرو برای عضویت در این سازمان دعوت شد در یك كنفرانس مطبوعاتی در بروكسل با اشاره به اینكه سیاست گسترش ناتو علیه روسیه نیست، گفت : ناتو تهدیدی برای هیچ كشوری نیست و سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) یك پیمان دفاعی است كه وظیفه آن تامین امنیت است.
دیمیتری پسكوف نماینده كرملین دراین مورد با اشاره به دعوت مونته نگرو برای عضویت در ناتو گفت كه ادامه گسترش ناتو در شرق، روسیه را به اقدامات تلافی جویانه وا می دارد.
ویكتور اوزروف رییس كمیته دفاعی و امنیتی شورای فدراسیون روسیه نیز در رابطه با دعوت مونته نگرو برای پیوستن به بیست و هشت عضو ناتو گفت: روسیه پروسه های مشترك با مونته نگرو را در صورت پیوستن این كشور به ناتو ، متوقف می كند.
وی همچنین همكاری های نظامی با مونته نگرو را از جمله پروسه هایی خواند كه روسیه آن را با حكومت پودگوریتسا متوقف خواهد كرد در صورتیكه این كشور وارد ناتو شود.
انگلیس و آمریكا نیز از دعوت مونته نگرو جهت شروع مذاكرات برای پیوستن به ناتو استقبال و آن را تاییدی بر سیاست درهای باز ناتو توصیف دانستند و اسلوونی هم این امر را برای ثبات منطقه بالكان غربی بسیار مهم خواند.
از طرف دیگر میروسلاو لایچاك وزیر امور خارجه اسلواكی در این خصوص اظهار داشت: باور این امر كه مونته نگرو كمتر از ده سال از استقلال آن به چنین موفقیتی دست یابد بسیار سخت است.
جان كری وزیر امور خارجه آمریكا كه درچارچوب سفر خود به بالكان اكنون در پریشتینا بسر می برد و سپس برای شركت در اجلاس وزرای خارجه اعضای سازمان امنیت و همكاری اروپا در صربستان وارد بلگراد خواهد شد بر اهمیت دعوت از مونته نگرو برای پیوستن به ناتو تاكید و گفت كه واشنگتن با پودگوریتسا در آستانه اجلاس ناتو در ورشو همكاری می كند.
بیشتر نمایندگان مجلس صربستان نیز در رابطه با خبر دعوت از مونته نگرو برای پیوستن به ناتو همكاری ارتش صربستان با ناتو را در چارچوب طرح مشاركت برای صلح بسیار خوب دانستند و نمایندگان اپوزیسیون بر افزایس و تقویت مذاكرات با ناتو در چارچوب طرح مشاركت برای صلح تاكید كردند.
دراگان شورماز نمایده حزب پیشرو صربستان نیز در جمع خبرنگاران در پارلمان با اشاره به اینكه صربستان در برنامه های مشاركت با صلح همكاری بسیار خوبی دارد، گفت: ناتو از ما برای عضویت در این پیمان نظامی دعوت نكرده و ما هم تمایلی برای عضویت در این سازمان نظامی نداریم.
وی همچنین اشاره كرد: صربستان از 41 كشور عضو در طرح مشاركت برای صلح در جهان است كه همكاری خوبی با این طرح دارد و این همكاری برای امنیت شهروندان و كشور بسیار مهم است.
صربستان دارای سیاست بی طرفی نظامی است و این بدان معنا است كه این كشور در هیچ پیمان نظامی عضو نمی شود.
میلو جوكانوویچ نخست وزیر مونته نگرو دعوت ناتو را نتیجه كار جدی برای دستیابی به اهداف راهبردی سیاست های دولت در روند عضویت كامل در پیمان آتلانتیك شمالی و اتحادیه اروپا دانست و همچنین دعوت ناتو را نشانه فعالیت و تلاش های كشور در مراحل اصلاحات جامع از سال 2006 تا كنون خواند.
وی نیز دعوت برای ورود مونته نگرو به ناتو را رور بزرگی برای منطقه بالكان غربی توصیف كرد و گفت كه این اقدام تشویقی برای انجام اصلاحات در مراحل ائتلاف در كشورهای این منطقه محسوب می شود.
جوكانوویچ همچنین افزود: 'عضویت كشور ما در ناتو برای ثبات و امنیت بسیار مهم است. تمامی همسایگان ما بدون توجه به نگرش آنها نسبت به ناتو خواهان ثبات و امنیت بالكان هستند و این امر پیش شرطی برای تضمین توسعه اقتصادی و دموكراتیكی است.'
بخشی از احزاب اپوزیسیون در مونته نگرو نیز شروع مذاكرات برای پیوستن به ناتو را ناشی از منافع استراتژیك ناتو در منطقه و نه نتیجه اجرای اصلاحات امنیتی، دفاعی و مبارزه با فساد مالی و گروه های جنایی سازمان یافته درمونته نگرو خواندند.
احزاب مخالف دولت مونته نگرو معتقدند كه شهروندان این كشور بایستی از طریق برگزاری همه پرسی نظر خود را در مورد پیوستن به ناتو اعلام كنند.
میودراگ لكیچ رهبر 'دموس' از احزاب اپوزیسیون در مونته نگرو گفت كه همه پرسی برای ورود به ناتو تنها راه دموكراتیك، عادلانه و یك راه پایدار است كه این حزب بر آن اصرار دارد.
سرجان میلیچ رهبر حزب سوسیالیست مردمی مونته نگرو از دیگر احزاب اپوزیسیون در این كشور در جمع خبرنگاران در پودگوریتسا تصمیم وزرای كشورهای عضو پیمان نظامی آتلانتیك شمالی برای دعوت از مونته نگرو را افزایش تنش در كشور توصیف كرد.
وی گفت : دعوت برای عضویت مونته نگرو در ناتو كه اكثریت شهروندان آن مخالف عضویت در ناتو هستند نشانگر تجاوز مستقیم علیه صلح و ثبات و امنیت مردم كشورمان است.
مونته نگرو در نشست شورای وزیران ناتو در روز چهارشنبه در بروكسل با اتفاق آرا به عنوان بیست و نهمین عضو در این سازمان نظامی دعوت شد.
رادیو تلویزیون مونته نگرو روز چهارشنبه ضمن اعلام این خبر گزارش داد كه ینس استولتنبرگ دبیركل ناتو در نشست شورای وزیران این سازمان گفت كه هدف از سیاست باز ناتو گسترش ثبات، امنیت و ارزش های دموكراسی است كه پیمان ناتو ارائه می دهد.
بنا به این گزارش، دعوت برای عضویت در ناتو در این نشست به 'ایگور لوكشیچ' وزیر امور خارجه و 'میلیتسا پیانوویچ جوریشیچ' وزیر ائتلاف اروپایی و دفاع مونته نگرو رسما ابلاغ شد.
ایگور لوكشیچ وزیر امور خارجه مونته نگرو در این نشست گفت: 'امروز فصل جدیدی را باز می كنیم. فكر می كنم كه مونته نگرو استحقاق دعوت برای عضویت را داشته است. این یك خبر خوبی برای دیگر كشورهای بالكان است. به اصلاحات در كشور با همین سرعت كه تا كنون داشتیم ادامه می دهیم.'
لوكشیچ همچنین نامه ای را مبنی بر اینكه مونته نگرو تمامی وظایف محوله برای عضویت در ناتو را می پذیرد به دبیر كل این سازمان تحویل داد.
پس از اعلام دعوت مونته نگرو برای عضویت در ناتو تمامی كشورهای عضو پروتكل برای پیوستن مونته نگرو به پیمان آتلانتیك شمالی را امضا كردند كه می بایستی این پروتكل توسط تمامی دولت های عضو ناتو به تصویب برسد.
آخرین مرحله در روند عضویت در ناتو تحویل پروتكل پیوستن به این سازمان نظامی به آمریكا است كه تمامی اسناد مربوط به پیمان آتلانتیك شمالی در آن كشور حفظ می شوند.
مونته نگرو با عضویت در ناتو به لحاظ امنیت، ثبات، استانداردهای بالا، توسعه، پیشرفت و همچنین بازار مطمئن برای سرمایه گذاری خارجی احساس امنیت بیشتری می كند.
اگر چه عضویت مونته نگرو گام بزرگی در راستای گسترش اعضای ناتو در بالكان غربی به شمار می رود ولی در همین حال موردی برای افزایش تنش با روسیه قلمداد می شود.
مراحل پیوستن مونته نگرو به اعضای ناتو تقریبا بین 12 تا 18 ماه طول خواهد كشید كه سند عضویت مونته نگرو در تمامی پارلمان های 28 عضو ناتو به تصویب برسد.
خاطر نشان می شود كه حدود 17 سال پیش مونته نگرو در زمان یوگسلاوی سابق توسط هواپیماهای ناتو بمباران شده بود.
مسكو گسترش اعضای ناتو را در اروپای شرقی و كشورهای حوزه بالتیك تحریكی برای امنیت خود تلقی می كند و این درحالیست كه غرب روسیه را عامل تظاهرات ضد دولتی در مونته نگرو با هدف منحرف كردن توجه این كشور در مسیر عضویت در ناتو می داند.
با این حال پارلمان مونته نگرو در چند سال گذشته لایحه پیوستن این كشور به ناتو را تصویب و دولت پودگوریتسا نیز اصلاحات نیروهای مسلح و وزارت دفاع را با هدف تحقق شرایط برای عضویت در ناتو به اجرا در آورده است.
به رغم مخالفت های مستمر دولت روسیه با گسترش ناتو در بین اعضای سابق بلوك كمونیستی در طول جنگ جهانی دوم، كشورهای اسلوونی، كرواسی و آلبانی در این منطقه از اروپا به عضویت ناتو در آمده اند.
از طرف دیگر بلغارستان، رومانی و مجارستان نیز در اروپای شرقی كه زمانی از حامیان روسیه بودند اكنون از اعضای ناتو محسوب می شوند.
انتظار می رود كه ناتو به سیاست گسترش اعضای خود ادامه بدهد و 3 كشور بوسنی و هرزگوین، مقدونیه و گرجستان از كشورهایی هستند كه برای پیوستن به ناتو امیدوارند.
در خصوص عضویت مقدونیه در ناتو باید گفت كه تقریبا مراحل آن تمام شده است و تنها به رفع اختلاف نظر بین اسكوپیه و آتن در مورد نام مقدونیه بستگی دارد.
فیلیپ وویانوویچ رئیس جمهوری مونته نگرو درباره عضویت كشورش در ناتو پیشتر گفته بود كه این كشور با عضویت در ناتو فرصت های جدید برای توسعه اقتصادی، امكان ایجاد فرصت های جدید شغلی، دستیابی شهروندان به استاندارد بیشتر و همچنین موقعیت سیاسی بهتر را بدست می آورد.
رئیس جمهوری مونته نگرو همچنین عضویت در ناتو را فرصت بسیار خوب برای سرعت بخشیدن به مراحل عضویت این كشور در اتحادیه اروپا دانست.
دولت مونته نگرو كه اكنون برای عضویت در پیمان آتلانتیك شمالی دعوت شده است، با مخالفت شدید احزاب اپوزیسیون با سیاست دولت روبه رو است كه خواهان انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود هنگام پارلمانی هستند.
جبهه دمكراتیك درمونته نگرو كه ازاحزاب بزرگ مخالف دولت این كشور به شمار می رود در اوایل ماه اكتبر امسال به مدت 20 روز با برپایی چادر درمقابل پارلمان مونته نگرو درمركز شهر پودگوریتسا خواهان تغییر دولت كنونی و برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی بود كه تظاهر كنندگان با عملیات پلیس مجبور شدند به اعتصاب خود در جلوی پارلمان پایان بدهند.
سقوط حزب دمكراتیك سوسیالیست ازحكومت درمونته نگرو به رهبری 'میلو جوكانوویچ' نخست وزیركنونی این كشور كه مدت طولانی اداره كشور را برعهده دارد، یكی ازاهداف مهم احزاب مخالف دولت درمونته نگرو به شمار می رود.
احزاب مخالف وهمچنین تقریباً نیمی ازمردم مونته نگرو با سیاست های دولت جوكانوویچ برای عضویت در ناتو مخالف هستند و رهبران اپوزیسیون بارها حكومت فعلی این كشور را به ناتوانی در بهبود وضع اقتصادی، رفاهی و اجتماعی مردم متهم كرده اند.
درحالی كه سران حزب جبهه دمكراتیك كه برای استعفای دولت، انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود هنگام پارلمانی براساس ارزش های دمكراسی تلاش دارند، «میلو جوكانوویچ» نخست وزیر و رهبر حزب دمكراتیك سوسیالیست پیش تر از آمادگی حزب حاكم برای انتخابات زود هنگام پارلمانی در دوم دسامبر خبر داده بود.
نتایج آخرین نظر سنجی افكار عمومی مونته نگرو در آستانه تصمیم گیری برای دعوت این كشور جهت عضویت در پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) نشان می دهد كه 38 درصد از مونته نگرویی ها با پیوستن كشورشان به بیست و هشت عضو ناتو مخالف هستند.
مونته نگرو، آخرین جمهوری از یوگسلاوی سابق است كه 21 ماه می 2006 (31 اردیبهشت 1385) با برگزاری همه پرسی از صربستان جدا شد و به این ترتیب مراحل فروپاشی یوگسلاوی پس از گذشت 15 سال پایان یافت.
مونته نگرو به لحاظ وسعت و جمعیت، كوچكترین جمهوری از یوگسلاوی سابق به شمار می رود كه به لحاظ جغرافیایی درجنوب شرقی اروپا واقع شده و مساحت آن 13.812 كیلومتر مربع و جمعیت آن 678 هزار و 177 نفر و پایتخت آن پودگوریستا است.
شبك**436** 1064