مهار سرطان روده بزرگ/ اصلاح تغذیه و سبك زندگی

به گزارش ایرنا، بر اساس یافته های این مركز گرچه اكنون میزان ابتلا به سرطان در ایران یك پنجم میزان شاخص كشورهای پیشرفته جهان گزارش می شود اما شیوع آن از رشد فزاینده ای برخوردار می باشد بطوری كه كشورمان بالاترین سرعت رشد را در سطح دنیا به خود اختصاص داده است.
در این میان به باور پزشكان برخی از سرطانها همانند سرطان كلوركتال یا روده بزرگ ارتباط مستقیمی با سبك زندگی فرد دارد و در دهه های اخیر با گسترش شهرنشینی، زندگی ماشینی و تغییر الگوهای تغذیه ای رشد چشمگیری در كشور داشته اند.
طبق آمارهای وزارت بهداشت سالانه چهار هزار مورد جدید ابتلا به سرطان روده بزرگ یا كلوركتال در ایران ثبت و گزارش می شود كه حدود 10 درصد آن مربوط به استان خراسان رضوی است.
این در حالی است كه غربالگری سه نوع سرطان شایع شامل سرطان روده بزرگ، پستان و دهانه رحم در خراسان رضوی از برنامه های دانشگاه علوم پزشكی مشهد در سال جاری عنوان شده است.

* سرطان روده بزرگ پنجمین سرطان شایع در ایران
دانشیار انكولوژی دانشگاه علوم پزشكی مشهد در این خصوص گفت: سرطان روده بزرگ اكنون جزو پنج سرطان شایع در كشورمان شناخته شده است.
دكتر علی تقی زاده افزود: سرطان روده بزرگ هم اكنون چهارمین سرطان شایع در مردان و دومین سرطان شایع در بین زنان ایرانی به شمار می رود.
وی بی تحركی، چاقی، تغذیه نامناسب و مصرف غذاهای پركالری را از عوامل اصلی بروز سرطان روده بزرگ در كنار بالا رفتن سن عنوان كرد.
دانشیار انكولوژی دانشگاه علوم پزشكی مشهد ادامه داد: افزایش سن و بالا رفتن جمعیت سالمندی از عوامل مهم در ابتلا به انواع سرطانها از جمله سرطان روده بزرگ شناخته شده است.
عضو شورای عالی مركز تحقیقات سرطان ادامه داد: سرطان روده بزرگ با توجه به صنعتی شدن، ترویج زندگی ماشینی و تغییر سبك زندگی در كشور رو به افزایش است لذا افراد در معرض خطر با مشاهده علائم این بیماری باید بلافاصله به پزشك متخصص مراجعه كنند.
دكتر تقی زاده افزود: مشاهده خون در مدفوع، تغییر در اجابت مزاج و احساس تخلیه نشدن مدفوع بطور كامل از مهمترین علائم سرطان روده بزرگ در كنار سابقه ژنتیكی و سن بالا است.

* زنان كمتر از مردان به سرطان روده بزرگ مبتلا می شوند
یك پزشك متخصص انكولوژی، شیوع ابتلا به سرطان روده بزرگ را هفت نفر به ازای هر صد هزار نفر جمعیت در ایران عنوان و بیان كرد: شیوع سرطان روده بزرگ در زنان كمتر از مردان است.
دكتر پیام ایزدپناهی افزود: از هر 20 مرد در طول زندگی یك نفر به سرطان روده بزرگ مبتلا می شود، در حالی كه این شاخص در زنان از هر 22 زن یك نفر است.
وی ادامه داد: برخی از گروهها شامل سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ، سن بالای 50 سال، ابتلا به بیماریهای ژنتیكی روده بزرگ، مصرف زیاد غذاهای فست فود و افراد چاق و كم تحرك بیشتر از دیگران در معرض سرطان روده بزرگ قرار دارند.
این پزشك متخصص گفت: كاهش مصرف گوشت قرمز، سوسیس و كالباس، ورزش و تحرك كافی، كنترل وزن، كاهش مصرف سیگار و درمقابل مصرف زیاد سبزیها و میوه ها از راهكارهای پیشگیری از سرطان روده بزرگ به شمار می روند.
وی انجام آزمایشات غربالگری را دارای نقشی مهم در تشخیص سرطان روده بزرگ ذكر و بیان كرد: هدف از غربالگری سرطان روده بزرگ شناخت سرطان در مراحل اولیه و قبل از علامت دار آن شدن است.
دكتر ایزدپناهی در خصوص روشهای غربالگری سرطان كلوركتال كه از سنین 50 سال به بعد توصیه می شود گفت: این غربالگریها شامل بررسی سالانه خون مخفی در مدفوع، انجام كولونوسكوپی هر 10 سال یكبار، استفاده از سیگموئیدوسكپی و همچنین تصویربرداری روده با كمك باریم و هوا هر پنج سال یكبار است.
وی افزود: افرادی كه در خانواده خود فرد زیر 60 سال مبتلا به سرطان كلوركتال دارند و یا افرادی كه در خانواده اشان سابقه ابتلا به بیماریهای التهابی روده دارند برای آزمایش غربالگری مربوطه باید سریعتر اقدام كنند.

* سرطان روده بزرگ ارتباط مستقیم با نوع تغذیه فرد دارد
رئیس انجمن تغذیه بالینی آسیا نیز با اشاره به ارتباط تغذیه فرد با میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ گفت: از مجموع سرطانهای شایع در جهان تعداد محدودی از آنها مانند سرطان روده بزرگ ارتباط مستقیمی با نوع تغذیه افراد جامعه دارد.
دكتر عبدالرضا نوروزی افزود: طبق تحقیقات انجام شده رژیم مناسب غذایی می‌تواند باعث كاهش ابتلا به سرطان روده بزرگ شود.
وی ادامه داد: غذاهای با چربی بالا، غذاهای كبابی، زغالی، دودی و در نهایت غذاهایی كه با نمك زیاد مصرف می‌شوند از عوامل ایجاد كننده سرطان روده بزرگ هستند.
رئیس انجمن تغذیه بالینی آسیا مصرف كم میوه‌ و سبزی را از دیگر عوامل در ایجاد سرطان روده بزرگ ذكر و بیان كرد: اگر افراد در روز كمتر از 400 گرم میوه و كمتر از 350 گرم سبزی مصرف كنند احتمال ابتلا آنها به سرطان روده بزرگ افزایش می یابد.
عضو هیات علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشكی مشهد ادامه داد: مصرف لبنیات و ماست كم چرب كه ماده ای به نام 'كروبیوتیك' داشته و در افزایش تعداد باكتریهای موجود در روده بزرگ موثرند در پیشگیری از سرطان كولون یا روده بزرگ نقش دارد.
دكتر نوروزی گفت: مصرف گوشت قرمز بیش از 400 گرم در رژیم روزانه افراد یكی از عوامل ایجاد سرطان كلون یا روده بزرگ است.
وی چاقی در افراد را یكی دیگر از فاكتورهای خطر سرطان روده بزرگ ذكر و بیان كرد: كنترل وزن و پرهیز از چاقی نقش مهمی در ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد.
دكتر نوروزی غذاهای بخارپز و با حرارت كم همراه با بخار آب را بهترین و سالمترین نوع عنوان كرد و افزود: در عوص طبخ غذا با زودپز به دلیل فشار و دمای بیش از 250 درجه نامناسب است.
وی ادامه داد: در پخت سریع مثل زودپز به دلیل فشار بالایی كه داخل ظرف ایجاد می شود ساختار ماده غذایی كلا تغییر كرده و باعث تولید موادی خواهد شد كه برای بدن مناسب نیست.

* آموزش جامعه برای تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ
عضو انجمن كلینیكال انكولوژی ایران گفت: آموزش آحاد جامعه برای پیشگیری و تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ از اهمیت بسزایی برخوردار است.
دكتر حمیدرضا هاشمی‌فرد افزود: این در حالی است كه اكنون با ضعفهای زیادی پیرامون آموزشهای مرتبط با پیشگیری از بروز سرطان و همچنین آموزش به بیماران سرطانی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: سرطان كلوركتال یا روده بزرگ جزو سرطانهایی است كه آزمایشهای غربالگری مشخصی دارد و در صورت تشخیص به موقع، درمان این نوع سرطان پیش ‌آگهی خوبی دارد.
عضو انجمن كلینیكال انكولوژی ایران تشخیص بهنگام و همكاری بیمار را شاه ‌كلید غلبه بر سرطان عنوان و بیان كرد: در تشخیص بهنگام، نقش آموزشهای عمومی از طریق رسانه‌ها اهمیت زیادی دارد.

* ضرورت آزمایش ژنتیك برای گروههای در معرض خطر
یك متخصص ژنتیك نیز گفت: آزمایشهای ژنتیك در تشخیص بهنگام انواع سرطانها به ‌ویژه سرطان روده بزرگ نقش بسزایی دارد.
دكتر احسان غیور افزود: یكی از عوامل مهم در ابتلا به سرطان روده بزرگ وراثت و عوامل خانوادگی است كه قابل تشخیص دقیق و علمی می باشد.
وی پیرامون تاثیر سابقه خانوادگی در سرطان روده بزرگ گفت: خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی كه از وابستگان نزدیك مانند پدر و مادر، برادر، خواهر، یا فرزندان فرد مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند بیشتر است.
این متخصص ژنتیك افزود: پس از انجام آزمایش ژنتیك باید ژن معیوب در افراد دیگری كه در معرض خطر قرار دارند اندازه‌گیری شود و بر حسب نوع ژن اقدامات بعدی صورت گیرد.

* استرس و نقش آن در سرطان
استادیار دانشگاه علوم پزشكی مشهد نیز گفت: سرطان جزو بیماریهای مزمنی است كه به علت تغییر در دستگاه دفاعی بدن شكل می‌گیرد.
دكتر امیر رضایی اردانی افزود: استرس و اضطراب از جمله عواملی است كه تاثیر قابل توجهی در تغییر كیفیت زندگی فرد و ابتلای او به انواع بیماریها از جمله سرطان دارد.
وی گفت: استرس به واسطه تضعیف دستگاه ایمنی بدن، اغلب در مرحله آغاز یك سلول سرطانی می تواند رشد بیماری را شتاب بخشد.
این استاد دانشگاه افزود: از سوی دیگر بیماران سرطانی كه اعتقادهای مذهبی بیشتری دارند از شانس بیشتری برای بهبودی برخوردارند.
وی بیان كرد: بیمارانی كه اعتقادهای مذهبی قوی ‌تری دارند با كنترل استرس خود، شانس بهبودی‌ خود را افزایش می‌دهند و در مقابل افرادی كه با ناامیدی وارد فضای درمان می شوند، معمولا نتیجه قابل قبولی را دریافت نمی‌كنند.

* غربالگری سرطان روده بزرگ یكی از برنامه های وزارت بهداشت
رئیس اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز از اجرایی شدن طرح غربالگری و تشخیص زودهنگام سه سرطان شایع در كشور از دی ماه امسال خبر داده است.
دكتر علی مطلق افزود: در قالب این طرح غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطانهای پستان، دهانه رحم و روده بزرگ به صورت رایگان انجام خواهد شد.
وی گفت: مرحله نخست این طرح به صورت آزمایشی در چند شهر اجرایی می‌شود و مرحله دوم پس از شش ماه تا یك سال دیگر در كل مناطق كشور عملیاتی خواهد شد.
3027/1858