بارقه‌های امید در بازار كارجویی/مهارت؛ حلقه مفقوده تحصیلكردگان دانشگاهی

به گزارش ایرنا، یكی از كاریابی های واقع در مركز تهران محیط مناسبی است برای بررسی وضع جویندگان كار یا افرادی كه درصددند شغل خود را تغییر دهند.
در چهار ساعت حضور در این كاریابی، دریافتم جویندگان كار به طور عام جوانان و تحصیلكردگان دانشگاهی اند. بیشتر كارجویان از دانشگاه‌های آزاد یا غیرانتفاعی فارغ التحصیل شده اند و زنان نیز همانند مردان به دنبال یافتن موقعیت های شغلی می گردند اما آنچه بیش از همه خود را نشان می دهد امیدواری جوانان نسبت به بهبود بازار كار است.

** كارجویان از بازار كار می گویند
«س.ق» زن جوان شاغلی بود كه با داشتن مدرك كارشناسی تربیت بدنی برای یافتن شغل بهتر به كاریابی آمد.
وی گفت: از 15سال پیش كار می كنم اما اكنون به كاریابی مراجعه كرده ام تا بتوانم شغل بهتری بیابم.
وی علت تمایل به تغییر شغل را كافی نبودن درآمد عنوان كرد و گفت: شاید تا پیش از این موضوع هویت یابی در شغل برایم اهمیت بیشتری داشت اما الان موضوع مهم برایم كسب درآمد بیشتر است.
این بانوی متاهل تاكید كرد: دلم می خواهد به لحاظ درآمدی توانمند شوم. حتی اگر در رشته خود شغلی پیدا نكنم حاضرم در زمینه های دیگر به كار مشغول شوم.
وی در آرزوی یافتن شغلی در بخش دولتی بود و در این زمینه توضیح داد: مزیت های شغل دولتی بهتر از بخش خصوصی است. استرس از دست دادن كار را هم نداری.
این زن جوان كه زمانی مربی دانشگاه بود، گفت: حق التدریس دانشگاه ناچیز است؛ به طوری كه بیش از 400 هزار تا 500 هزار تومان در یك ترم دریافتی نداری.
نظر او را درباره كارآفرینی و خوداشتغالی پرسیدم، گفت: كارآفرینی به سرمایه و دانش كافی نیاز دارد. چند سال پیش كه می خواستم برای خود كار كنم وقتی به بانك مراجعه كردم، فقط 40 میلیون تومان به من وام پرداخت می كردند كه با آن میزان حتی قادر نبودم ابزار اولیه برای باشگاه بدنسازی بخرم.
همان زمان بود كه او پس از مراجعه به مركز كاریابی توانست به دلیل توانمندی در زمینه كار با كامپیوتر در بخش اداری یكی از موسسه ها كاری بیابد.
یكی دیگر از مراجعه كنندگان به این مركز كاریابی، جوانی با مدرك فوق دیپلم برق بود.
وی در یكی از كارخانه های سیمان كار می كرد اما به دلیل مشكلات كارخانه، درصدد تغییر شغل برآمده بود.
این جوان توضیح داد: در كارخانه ما حقوق با تاخیر پرداخت می شود و در سه ماه گذشته دستمزد من به طور كامل داده نشده است.
وی گفت: هرچند ماهانه علی الحساب 200 هزار تا 300 هزار تومان از سوی كارخانه پرداخت می شود اما آنها قادر به پرداخت همه دستمزد كارگران نیستند. برخی اوقات به كارگران سهمیه سیمان می دهند كه به درد من نمی خورد چون نمی توانم با آن هزینه زندگی را بپردازم.
یكی دیگر از مراجعه كنندگان به دفتر كاریابی زن جوانی بود كه برای تغییر شغل همسر به این مكان پا گذاشت.
همسر این زن، فوق دیپلم مكانیك بود و در یك شركت شوینده در شهرستان به عنوان اپراتور كار می كرد. این تكنسین به دلیل ازدواج درصدد بود در شهر تهران كاری بیابد.
سابقه خوب شغلی به این مرد كمك كرد تا از سوی یك موسسه كاریابی به عنوان مونتاژكار صنعتی به یك شركت در تهران معرفی شود.
«م.ر» جوان 30ساله ای با مدرك فوق دیپلم حسابداری صنعتی بود كه برای یافتن موقعیت بهتر شغلی به این دفتر كاریابی مراجعه كرد.
وی پیشتر در یك شركت قطعه سازی خودرو به مدت چهار سال و نیم كار می كرد اما در چند ماه گذشته به طور آزاد بازاریابی می كرد.
وی دلیل تمایل خود برای یافتن شغل ثابت را مشكل های كار آزاد به لحاظ درآمدی و ساعت كار عنوان كرد و توضیح داد: در كار آزاد درآمد مناسبی نداشتم و برای همین ترجیح می دهم كار ثابت بیابم.
وی همانند برخی كارجویان به یافتن شغل دولتی تمایل دارد. میانگین درآمد وی در چهار سال و نیم كار در شركت قطعه سازی، یك میلیون و 400 هزار تومان در ماه بود.
این كارجو تاكید كرد فارغ التحصیلان دانشگاه های مختلف بسیارند و فرصت های شغلی محدود. بنابراین استخدام در موقعیت های خوب به «آشنا» نیاز دارد و همه افراد نمی توانند براحتی استخدام شوند.
وی گفت: الان دوست دارم جایی استخدام شوم كه درآمد ثابتی داشته باشم زیرا اهل ریسك نیستم و دوست ندارم به دنبال كاری باشم كه نامشخص است.
«ر.ش» یكی از بانوان كارجوی مراجعه كننده به دفتر كاریابی، گفت: نزدیك به یك ماه است در این مركز برای یافتن شغل ثبت نام كرده ام.
وی افزود: بهمن ماه سال 1391 در رشته مكانیك فارغ التحصیل شدم و مهرماه امسال توانستم در یك شركت الكترونیكی به كار مشغول شوم.
این خانم كه به دلیل بی علاقگی شغل پیشین را رها كرده بود، گفت: به دنبال موقعیت بهتری شغلی می گردم. شغلی كه رها كردم ارتباط مستقیمی با مردم داشت كه برای من با توجه به نداشتن سابقه كار دشوار بود.
«ر.ص» كارجوی 27ساله مرد كه در رشته الكترونیك تحصیل كرده بود، گفت: در یكی از شركت های تولیدكننده بالابر نزدیك به 2 تا سه ماه سابقه كار دارم. نزدیك سه ماه است به شكل جدی به دنبال كار می گردم و هنوز منتظرم. در صورتی كه بتوانم در بخش دولتی استخدام شوم خیلی بهتر است زیرا هم مزیت های بهتری خواهم داشت و هم از امنیت شغلی برخوردارم.
از او پرسیدم فضای بازار كار را چگونه ارزیابی می كند؟ گفت: شواهد نشان می دهد فضای كسب و كار در حال بهبود است و امید بیش از گذشته در این فضا موج می زند.
این جوینده كار از جوانانی بود كه برای رفتن به خارج از كشور تمایلی نداشت و تاكید كرد: دوست دارم در ایران بمانم و به جای اینكه اجازه دهم محیط بر من تاثیر داشته باشد، خودم بتوانم شرایط كسب و كار را بهتر كنم.
وی گفت: اگر درس نمی خواندم و فقط دوره های مهارت آموزی را می گذراندم، خیلی راحت تر می توانستم در بازار كار جذب شوم.
«ع.ع» یكی دیگر از مراجعه كنندگان به دفتر كاریابی، دارای مدرك كارشناسی مكانیك بود و در زمان مراجعه نیز در كارخانه ای در اشتهارد به كار اشتغال داشت اما به دلیل ساعت كار طولانی (روزانه 12ساعت) و راه دور درصدد بود شغلی با شرایط بهتر بیابد.
وی گفت: به دلیل مخارج بالا با وجود ساعت طولانی كار و دریافت اضافه كاری نتوانستم پس اندازی بیش از یك میلیون تومان جمع كنم.
این شاغل جویای كار، از پرداخت نشدن به موقع بیمه از سوی كارفرمایان و فقدان نظم و ترتیب در پرداخت بیمه شكایت داشت.
وی گفت: پیشتر در یك كارخانه قطعه سازی استخدام شده بودم؛ با وجود اینكه كارفرما از متقاضیان برای سه سال ماندگاری در این شغل تعهد گرفته بود اما هفت ماه بعد به دلیل آنكه این صنعت ورشكسته شد، به دلیل تعدیل نیرو از كار بیرون آمدم. وی تمایل داشت در ایران كار كند تا اینكه برای یافتن شغل به مهاجرت دست بزند.
این مراجعه كننده به دفتر كاریابی تاكید كرد: هنوز اتفاق خاصی در فضای بازار كار رخ نداده است و بازار كار همچنان از نبود فرصت های شغلی رنج می برد.
وی كه از یكی از استان های كشور به تهران مهاجرت كرده است، گفت: در شهرستان ها وضع بازار كار خوب نیست و بیشتر جوانان تحصیلكرده برای یافتن شغل مجبورند به تهران مهاجرت كنند.
این كارجو دو سال پیش برای یافتن شغل به دفتر كاریابی مراجعه كرده بود و اكنون كه دو سال سابقه كار دارد امیدوار بود موقعیت بهتری برای كار بیابد.
«م.آ.ش» دانشجوی دكتری صنایع غذایی در یك دانشگاه دولتی، از مراجعه كنندگان به این مكان كاریابی بود و گفت از سه تا چهار ماه پیش در جست‌وجوی كار است.
وی گفت: موضوع كار آنقدر برایم اهمیت دارد كه اگر به دلیل تحصیل در مقطع دكتری نتوانم كاری بیابم تحصیل را رها می كنم و با مدرك فوق لیسانس به دنبال كار می روم. وی در سال های گذشته كار كرده بود.
این كارجو گفت: امیدوارم با روی كار آمدن دولت یازدهم و رفع تحریم ها وضع بازار كار بهتر شود بنابراین تمایلی ندارم برای تحصیل یا پیدا كردن شغل مناسب به خارج از كشور بروم.

** گفت و گو با یك كارفرما
«محمد نجفعلی زاده» كارفرمای صنعت بیمه كه برای جذب نیروی كار به كاریابی مراجعه كرده بود، در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، گفت: متاسفانه صنعت بیمه هنوز در كشور به طور كامل شناخته شده نیست و حمایتی از این نوع صنعت صورت نمی گیرد.
وی افزود: در شركتمان، واحد تحقیق و توسعه راه اندازی كرده ایم و افراد پس از یك دوره آموزش كوتاه مدت می توانند جذب بازار كار شوند.
وی ادامه داد: نیروهای بازاریاب بیمه با حداقل حقوق و بیمه تامین اجتماعی، استخدام می كنیم و آنان به شركت ها مراجعه می كنند تا آنها را با خدمات متنوع بیمه آشنا كنند.
به گفته او، شاغلان در این حوزه افزون بر حداقل دستمزد، كارانه نیز دریافت می كنند اما با وجود همه این مزیت ها، جذب نیرو كم است كه یكی از علت های آن می تواند این باشد كه افراد دوست دارند در جایی استخدام شوند كه از شركت بیرون نروند و به عبارتی پشت میز بنشینند.
وی تاكید كرد بیشتر افراد شاغل در این حوزه پس از دو تا سه ماه، كار خود را رها می كنند.
نجفعلی زاده درباره تفاوت زنان و مردان در بازار كار گفت: زنان بیشتر از مردان در كار دوام می آورند، به عبارتی زنان صبورتر و مدیرترند. از دید او، وضع بازار اشتغال با رفع تحریم ها بهبود می یابد.
وی گفت: زمانی كه شركت های خارجی وارد عرصه اقتصاد داخلی شوند تردیدی نیست وضع اشتغال بهبود می یابد.
نجفعلی زاده افزود: متاسفانه حمایت درستی از كارآفرینی صورت نمی گیرد و كارآفرینان بندرت می توانند از تسهیلات بانكی برخوردار شوند.
وی تاكید كرد در هشت سال دولت نهم و دهم «خشونتی در جامعه جاری شده بود كه بر فضای كسب و كار تاثیر می گذاشت اما خوشبختانه با روی كارآمدن دولت یازدهم امید در جامعه تسری یافته است؛ هر چند هر خبر ناخوشایندی بر فضای كسب و كار تاثیر نامطلوبی دارد».

** كارجویان فاقد دو توانایی مهم در كارند
«لیلی دانشمندی» نایب رئیس انجمن های سراسری كل كشور در اتاق بازرگانی، در گفت وگو با ایرنا مشكلات بزرگ كارجویان ایرانی را كمبود مهارت، ندانستن زبان انگلیسی و همچنین دانش كامپیوتر اعلام كرد و گفت: فارغ التحصیلان ما باید برای ارتقای دانش به یادگیری زبان خارجی و همچنین نرم افزارهای مختلف كامپیوتری اقدام كنند.
نایب رئیس انجمن صنفی مراكز كاریابی استان تهران افزود: تقاضای كار برای تكنسین زیاد است اما متاسفانه فارغ التحصیل تكنسین ماهر كم داریم.
به گفته او، موقعیت كاری برای تكنسین ها بسیار بهتر است به طوری كه هم اكنون دفترهای كاریابی نمی تواند پاسخگوی بنگاه‌های اقتصادی برای جذب نیروی تكنسین باشد زیرا بیشتر دانش آموخته های كشور دارای مدارك كارشناسی، ارشد یا دكترا هستند و فوق دیپلم كم داریم.
وی درباره اشتغال زنان در رشته های فنی گفت: متاسفانه بسیاری از شركت های مهندسی وقتی زن جوان تحصیلكرده رشته هایی مانند برق را استخدام می كنند، كارهایی همچون لحیم كردن را به او می سپارند بدون اینكه به توانایی این زن دانش آموخته در زمینه های دیگر توجهی كنند.
دانشمندی افزود: در دولت گذشته كه مرخصی زایمان و ساعت مرخصی برای شیر افزایش یافت، بسیاری از كارفرمایان تمایل خود را برای استخدام زنان از دست دادند و در صورتی كه به استخدام یك زن دانش آموخته وادار می شدند شرط می گذاشتند یا این زنان ازدواج نكنند یا دقت می كردند آنان كودكی در سن وابستگی به شیر مادر نداشته باشند.
وی تاكید كرد: قانون یاد شده به ضرر زنان بود و سبب شد دید كارفرمایان برای استخدام زنان تغییر كند، به عبارتی موقعیت بازار كار را برای زنان بدتر كرد.
به گفته او، وضع بازار كار نسبت به سال های گذشته سخت تر شده است و كارفرمایان موقعیت های كمتری را برای جذب نیرو معرفی می كنند.
نایب رئیس انجمن های سراسری كل كشور در اتاق بازرگانی گفت: در مراكز كاریابی حتی تست های روانشناسی از متقاضیان گرفته می شود تا بتوان تشخیص داد هر فردی را برای چه كاری باید معرفی كرد.
وی افزود: متاسفانه بیشتر كارجویان تمایل دارند در بخش دولتی استخدام شوند؛ در حالی كه متاسفانه بخش دولتی به خلاقیت نیاز ندارد و جوانانی كه استخدام می شوند تمایلی به خلاقیت و نوآوری ندارند.
دانشمندی گفت: اكنون موضوع مهم میزان دستمزد است كه متاسفانه فرد نمی تواند براحتی زندگی خود را تامین كند. در صورتی كه دستمزدها بر اساس شایسته سالاری تنظیم شود برای كارجویان فرقی نمی كند در كجا استخدام شوند.
به گفته او، كشورهایی موفقند كه بتوانند از منابع انسانی خود بدرستی استفاده كنند و اگر آرامش محیط كار برای شاغلان و همچنین دستمزد بر اساس توانمندی و شایسته سالاری پرداخت شود، چه بسا مشكل بازار كار كاهش یابد.
دانشمندی انتقاد كرد چرا باید شرایط بازار كار را به گونه ای دشوار كنیم كه با وجود هزینه كشور برای تحصیل جوانان، آنان پس از فارغ التحصیلی مهاجرت كنند.
نایب رئیس انجمن صنفی مراكز كاریابی استان تهران گفت: متاسفانه الگوی مناسبی برای بازار كار نداریم و بسیاری از فارغ التحصیلان نگرانند پس از اتمام تحصیل باید به چنین بازاری مراجعه كنند.
وی تاكید كرد: كارجویان باید از طریق مركزهای كاریابی، جذب بازار كار شوند. اگر دفترهای كاریابی درجه بندی شوند كارفرماها می دانند برای جذب نیروی خود باید به چه مكانی مراجعه كنند.

** فرجام سخن
بازار كار ایران در سال های گذشته دچار ركود شده و با وجود نیروی جوان و دانش آموخته بسیار، به دلیل نداشتن فرصت های شغلی كاریابی را دشوار كرده است.
بازار كار ایران به طور عام مردانه و فرصت شغلی برای زنان كمتر است اما بسیاری از كارفرمایان به دلیل جدیت و پیگیری زنان، بكارگیری نیروی زن را به مرد ترجیح می دهند.
در سال های گذشته دانشگاه های كشور گسترش بسیاری یافت و توانست جمعیت زیادی از جوانان را كه با بحران بیكاری روبرو بودند، به خود جذب كند اما تردیدی نیست بازار كار كشور اكنون با بیكاری تاخیری روبرو شده است. به عبارتی جوانانی كه در دانشگاه‌ها عمری سپری كردند اكنون می خواهند راهی بازار كار كشور شوند.
جوانی و دانش آموخته بودن كارجویان، تمایل به استخدام در بخش دولتی، شكایت از كمی دستمزد، مراجعه بیشتر كارجویانی كه از دانشگاه های آزاد و غیرانتفاعی فارغ التحصیل شده اند نسبت به فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی و... مهمترین ویژگی های بازار كارجویی در ایران است.
در سال های گذشته بجای اینكه مراكز توسعه مهارت در كشور گسترش یابد، دانشگاه‌های كشور زیاد شد به طوری كه هم اكنون بسیاری از فارغ التحصیلان به طور عام فاقد مهارت لازم برای انجام كارند.
هم اكنون بازار كار بیش از كارجوی دانشگاهی به تكنسین نیاز دارد اما دانشگاه های كشور از نظر آموزش های مهارتی در این سال ها ضعیف بوده اند.
توسعه محقق نمی شود مگر اینكه اقتصاد را بر پایه توانمندی نیروی انسانی برنامه ریزی كنیم. ثروت واقعی كشور، جوانان توانمند و دانش آموخته اند كه می توانند چرخه اقتصاد كشور را تحرك بخشند و به غیر از آن هرگونه برنامه ریزی بدون در نظر گرفتن این توانمندی سهل انگاری با هدف های توسعه است.
اقتصام(5)9123 **1961 ** 2023