مشهد- ايرنا- اقدامات مهدعليا ملكه گوهرشاد بيگم معروف به 'گوهرشاد آغا' از زنان سياستمدار دوره تيموري طي قرن نهم هجري در خراسان روز دوشنبه طي مراسمي در مشهد مورد بررسي و تجليل قرار گرفت.

معاون فرهنگي اداره كل اوقاف و امور خيريه خراسان رضوي در اين مراسم گفت: موقوفه مسجد گوهرشاد در مشهد پردرآمدترين موقوفه استان و بانوگوهرشاد بزرگترين واقف زن ايراني است.
حجت الاسلام جمال ايزدي افزود: درآمدهاي اين موقوفه افزون بر تامين تمامي هزينه هاي مسجد، صرف سرمايه گذاري در امور ديگر نيز مي شود.
وي ادامه داد: رقبات موقوفه گوهرشاد در حدي است كه ناحيه دوم اداره اوقاف و امور خيريه مشهد مسئوليت رسيدگي به آن در اين شهر و اطراف آن را بر عهده دارد.
معاون اداره كل اوقاف و امور خيريه خراسان رضوي گفت: مسجد گوهرشاد با وجود اينكه در جوار بارگاه منور رضوي قرار دارد جزو موقوفات امام رضا(ع) به شمار نمي رود بلكه مسئوليت توسعه و تامين مخارج آن برعهده اين اداره كل است اما برنامه هاي فرهنگي با مديريت آستان قدس رضوي در آن برگزار مي شود.
رئيس ناحيه دوم اداره اوقاف و امور خيريه مشهد نيز در اين مراسم گفت: هزار هكتار زمين در اين شهر و اطراف آن موقوفه گوهرشاد آغا است كه شامل 25 هزار و 825 رقبه مي شود و رابط استيجاري با موقوفه دارند.
محمد صباغيان افزود: قريب 10 هزار رقبه از كل رقبات موقوفه گوهرشاد آغا در مشهد تا چند سال گذشته پرداخت نمي شد اما به بركت برگزاري هفته وقف و آگاه سازي مردم از لزوم پرداخت حق و حقوق موقوفه، اين رقم اكنون به 200 رقبه رسيده است.
وي ادامه داد: طبق توافق با آستان قدس رضوي هر سال 24 ميليارد ريال از محل درآمد موقوفه گوهرشاد آغا به آستان پرداخت مي شود تا هزينه هاي مسجد تامين شود.
رئيس ناحيه دوم اداره اوقاف و امور خيريه مشهد بازسازي مسجد گوهرشاد، سرمايه گذاري از محل درآمد موقوفه گوهرشاد براي ساخت واحدهاي تجاري و اداري در نقاط مختلف مشهد، راه اندازي دامپروري و فعاليتهاي آبزي پروري و كشاورزي را از اقدامات اين نهاد براي بهره مندي بيشتر از موقوفه اين بانو ايراني ذكر كرد.

* گوهرشاد آغا عروس تيمور گوركاني
مديرعامل بنياد پژوهشهاي آستان قدس رضوي نيز در اين نشست گفت: گوهرشاد آغا همسر امير شاهرخ پسر تيمور گوركاني(موسس سلسله تيموريان) زني ثروتمند، ادب دوست، هنرپرور و با سياست بود.
حجت الاسلام مهدي شريعتي تبار افزود: در كتابهاي تاريخي آغاز دوره نوانديشي در هنر و فرهنگ را در زمان شاهرخ تيموري عنوان كرده اند زيرا وي برخلاف پدرش آدمي خوش ذوق و اهل هنر به شمار مي رفت و محرك اين خوش ذوقي و نوانديشي نيز گوهرشاد بود.
وي ادامه داد: بر اساس آنچه در كتابهاي تاريخي آمده سلطان محمد بايسنقر پسر گوهرشاد نيز فردي هنرمند و معماري خوش ذوق بود كه اكنون بزرگترين قرآن خطي جهان به نام او ثبت شده است.
مديرعامل بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي گفت: مسجد گوهرشاد نيز در كمال استحكام و زيبايي با معماري 'قوام الدين شيرازي' در طول هفت سال ساخته شد.
نويسنده كتاب 'مسجد و موقوفات گوهرشاد' نيز در اين مراسم گفت: وقفنامه مسجد گوهرشاد به تاريخ 829 قمري قديمي ترين وقفنامه موجود در خراسان است و ساخت اين مسجد به 600 سال قبل يعني سال 821 قمري بازمي گردد.
مهدي سيدي افزود: در طول سالهاي متمادي افراد زيادي اموال و داراييهاي خود را وقف اين مسجد كرده اند كه فقط يك رقبه از موقوفه آن شامل اراضي 300 هكتاري در دو روستاي اطراف مشهد است.
وي ادامه داد: وقفنامه مسجد گوهرشاد بسيار پخته و همه جانبه نوشته شده بطوري كه تاكنون هيچ مشكلي در مديريت موقوفه به وجود نيامده و مسجد باعث پايداري وقفنامه و وقفنامه باعث پايداري مسجد شده است.
اين مورخ گفت: سال 807 قمري كه تيمور گوركاني مرد پسرش شاهرخ جانشين شد و 43 سال سلطنت كرد كه قلمرو سلطنتش از سمرقند تا شيراز و پايتخت آن هرات بود.
وي افزود: گوهرشاد آغا به جاي اينكه در هرات مسجد را بسازد به دليل دورانديشي آن را در جوار بارگاه منور رضوي ساخت زيرا اطمينان داشت كه اين مسجد زير سايه مضجع شريف ثامن الحجج(ع) در امان و ماندگار خواهد بود و بر اهميت آن افزوده خواهد شد.
7489/1858