تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۴ - ۲۳:۱۹

آنكارا-ایرنا-عمرچلیك سخنگوی حزب حاكم عدالت و توسعه(آك) تركیه یكشنبه شب درخصوص عادی سازی روابط آنكارا-تل آویو گفت : حكومت و مردم اسراییل دوست تركیه هستند و مشكل ما با برخی اقدامات دولت اسراییل است.

به گزارش روز یكشنبه ایرنا، وی این مطلب را درآنكارا به دنبال نشست شورای اجرایی و تصمیم گیری حزب آك در یك كنفرانس مطبوعاتی اعلام كرد.
وی درارتباط با خبرهای مربوط به توافق تركیه با رژیم صهیونیستی برای عادی سازی روابط گفت : هنوز توافقنامه ای امضا نشده و از توافق نهایی نمی توان سخن گفت، اما روی پیش نویس توافقنامه ای كار می شود.
چلیك اضافه كرد: بدون شك، حكومت و مردم اسراییل دوست تركیه هستند. انتقاداتی كه تركیه تاكنون داشته از رفتارهای افراط گرایانه دولت اسراییل بود كه از طرف آنكارا رفتارهای مشروع قبول نشده است.
مولود چاوش اوغلو وزیر خارجه تركیه نیز روز گذشته با تایید مذاكرات بین تركیه و رژیم صهیونیستی برای عادی سازی مناسبات، گفت : مذاكرات در سطح كارشناسان ارشد در خصوص چگونی تحقق خواسته های تركیه از اسراییل (رژیم صهیونیستی) برای عادی سازی روابط ادامه دارد.
چاوش اوغلو با اشاره به اینكه یكی از سه شرط تركیه تحقق یافته است، گفت: برای تحقق دو شرط دیگر مذاكرات در سطح كارشناسان ارشد دو طرف ادامه دارد.
رسانه های تركیه پنجشنبه گذشته از توافق اولیه آنكارا- تل آویو بر سر حل اختلافات دو طرف بر سر كشتار10 نفر از فعالان مدنی تركیه دركشتی مرمره درسال 2010میلادی خبر دادند.
این رسانه ها به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش دادند كه یك مقام وزارت خارجه اسراییل (رژیم صهیونیستی) گفته است كه تل آویو تقبل كرده كه برای خانواده های قربانیان حادثه كشتی مرمره 20 میلیون دلار غرامت بپردازد.
براساس این توافق، دو طرف سطح روابط دیپلماتیك را دوباره به سفیر ارتقا خواهند داد. تركیه با تصویب قانونی در مجلس این كشور، زمینه لغو تمامی دعاوی گشوده شده علیه رژیم صهیونیستی برای محاكمه عاملان حمله به كشتی مرمره و كشتار10 نفر از شهروندان تركیه را فراهم خواهد كرد؛ تل آویو نیز برای بازماندگان قربانیان كشتی مرمره 20 میلیون دلار غرامت پرداخت خواهد كرد. اخراج صالح اروری عضو حماس از تركیه نیز ازمفاد این توافق ذكر شده است. او از سوی رژیم صهیونیستی به دست داشتن در قتل سه تن از صهیونیست ها متهم شده و ادعا می شود كه در تركیه بسر می برد.
به گزارش رسانه های تركیه، موضوع صادرات گاز اسراییل به تركیه نیز از مفاد توافق دو طرف است. رژیم صهیونیستی می خواهد هم به تركیه گاز صادر كند و هم گاز را از طریق تركیه به اروپا نیز منتقل كند.
درهمین حال رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری تركیه نیز هفته گذشته در بازگشت از تركمنستان به خبرنگاران همراه خود، گفت : عادی سازی مناسبات بین تركیه و رژیم صهیونیستی به نفع منطقه است.
اردوغان برای توجیه فرایند عادی سازی مناسبات آنكارا و تل آویل دیشب در استانبول با خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس دیدار و گفت و گو كرد.
مشعل قرار است امشب نیز با احمد داوداوغلو نخست وزیر تركیه در آنكارا دیدار و گفت و گو كند. محور اصلی این گفت و گو ها نیز موضوع عادی سازی روابط آنكارا و تل آویو عنوان شده است.
تركیه برای عادی سازی روابط با اسراییل سه شرط اعلام و تصریح كرده بود كه بدون تحقق این شرط ها، روابط به حالت عادی بر نخواهد گشت.
تركیه خواهان عذرخواهی اسراییل، پرداخت غرامت و رفع حصر غزه شده است تا روابط دیپلماتیك خود با اسراییل را به حالت عادی بر گرداند.
درمارس 2013 میلادی در جریان دیدار باراك اوباما رئیس جمهوری آمریكا از سرزمین های اشغالی، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی، به خاطر حمله به كشتی مرمره و كشتار10 نفر از شهروندان تركیه درجریان كمك رسانی به مردم محاصره شده غزه درسال 2010 میلادی، از رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت تركیه عذرخواهی كرده بود.
بعد از این عذرخواهی گام هایی برای عادی سازی روابط برداشته شد و مذاكراتی در خصوص میزان و نحوه پرداخت غرامت از سوی رژیم صهیونیستی به بازماندگان حادثه شروع شد ولی متن توافقنامه آماده شده از سوی نتانیاهو تایید نشده بود.
مطرح شدن عادی سازی روابط آنكارا با رژیم صهیونیستی در شرایطی كه روابط آنكارا با برخی از كشورهای همسایه رو به وخامت گذاشته، موجب گمانه زنی هایی در محافل دیپلماتیك و سیاسی شده است. بنابر این گمانه زنی ها بعد از رویكرد آنكارا به احیای دوباره روابط با غرب و ناتو به ویژه به دنبال تنش در روابط با مسكو، حلقه مفقوده در این رویكرد مناسبات با تل آویو بود كه این هم در راه تكمیل شدن است. برخی از محافل اسلامی نیز با واكنش تند به موضوع عادی سازی روابط با اسراییل، مدعی هستند غرب با استفاده از فرصت پیش آمده و تلاش آنكارا در رهایی از انزوا در سیاست خارجی، برای نزدیك كردن این كشور به اسراییل، اعمال فشار می كنند.
بحثی كه در این محافل است نشان می دهد با عذرخواهی نتانیاهو از اردوغان و موضوع آمادگی برای پرداخت غرامت، در واقع دو شرط تركیه برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی تحقق یافته است. از سوی دیگر به گفته برخی از ناظران سیاسی، افزون بر یك سال است كه رژیم صهیونیستی به رغم ادامه حصر غزه، برای برخی از كمك رسانی های تركیه به غزه عملا تسهیلاتی قائل شده است. همین آگاهان موضوع گشایش مركز تجاری اتحادیه اتاق ها و بورسهای تركیه در غزه را نیز در این چارچوب ارزیابی می كنند.
گفته می شود تل آویو به هیچ وجه آماده نیست تا حصر غزه را بردارد ولی گمان می رود در توافقنامه به برخی تسهیلات در كمك رسانی های انسانی از تركیه به غزه اشاره شود تا به ظاهر شرط سوم تركیه عملی شود و بدین ترتیب راه عادی سازی روابط نیز هموار شود.
تركیه در پی حمله نیروهای رژیم صهیونیستی به كشتی مرمره در ماه مه سال 2010 میلادی كه حامل كمك های انسان دوستانه به مردم محاصره شده غزه بود، روابط دیپلماتیك خود را با تل آویو به حداقل رساند ولی روابط تجاری دو طرف ادامه داشته است.
چنین دیده می شود كه روابط آنكارا- تل آویو بعداز یك دوره پر تنش و سكوت، به دنبال بروز التهابات جدی در روابط خارجی تركیه و تبعات سنگین «انزوای ارزشمند» بر سیاست خارجی این كشور می رود تا همسو با بهبود روابط تركیه با غرب، وارد دوران ترمیم شود.
شبك/2011** 1064