به گزارش ايرنا، يلدا بلندترين شب سال است كه در پي بلندتر شدن طول روزها در نيم كرهٔ شمالي كه مصادف با انقلاب زمستاني است، گرامي داشته مي‌شود.
يلدا به زمان بين غروب آفتاب از 30 آذر(آخرين روز پاييز) تا طلوع آفتاب در اول دي (نخستين روز زمستان) گفته مي‌شود.
در شب يلدا، خانواده‌هاي ايراني بنا بر رسم و رسوم اقوام مختلف دور هم مي نشينند و شب نشيني مي كنند.
در اين شب صله رحم بجا آورده مي شود و معمولا كوچكترها به ديدار بزرگترها مي روند.
ايرانيان شب چله خود را با انواع غذاهاي ايراني و ميوه‌هايي همچون هندوانه و انار صرف مي‌كنند و به پاي قصه هاي موي سپيدان مي نشينند.
خواندن ديوان حافظ، سعدي و شاهنامه از ديگر رسومي است كه در شب يلدا توسط بزرگترها انجام مي شود و در برخي موارد نيز با گرفتن فال حافظ اين شب سپري مي شود.
مردم روزگاران گذشته كه كشاورزي بنيان زندگي آنان را تشكيل مي‌داد، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند كارها و فعاليت‌هاي خود را با گردش خورشيد و تغيير فصول و بلندي و كوتاهي روز و شب و جهت و حركت و قرار ستارگان تنظيم كنند.
آنان ملاحظه مي‌كردند كه در بعضي ايام و فصول، روزها بسيار بلند مي‌شود و در نتيجه از روشنايي و نور خورشيد بيشتر مي‌توانستند استفاده كنند.
بر همين اساس، اين اعتقاد در آنان پديد آمد كه نور و روشنايي و تابش خورشيد بعنوان نماد نيكي با تاريكي شب در نبرد و كشاكش است.
مردم دوران باستان از جمله اقوام آريايي از هند و ايراني- هند و اروپايي دريافتند كه كوتاه‌ترين روزها، آخرين روز پاييز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها بتدريج بلندتر و شب‌ها كوتاهتر مي‌شود.
اكنون نيز در نقاط مختلف كشورمان، اين شب گرامي داشته مي شود و هر قوم و طايفه و استان با توجه به رسم و رسوم خود، شب يلدا را به بهترين شكل جشن مي گيرند.
در استان اصفهان نيز از قديم‌الايام آيين‌هاي ويژه‌اي وجود داشته كه كم و بيش هم هنوز ادامه دارد.
به باور اصفهاني‌هاي قديم، زمستان به دو بخش چله و چله كوچك تقسيم مي‌شد كه موعد چله از اول دي تا بهمن بود اما “چله كوچك” از دهم بهمن آغاز مي‌شد و تا سي بهمن ادامه داشت.
آيين برگزاري شب چله در اصفهان به دو نام چله زري(ماده) و عمو چله(نر) تقسيم مي‌شود زيرا از گذشته تاكنون همه موجودات و اشياء را بر اساس جنس مذكر و مونث تقسيم مي‌كردند.
اصفهاني‌ها دو شب را به عنوان شب چله برپا مي‌كردند و آيين‌هاي مخصوص اين شب را به جا مي‌آوردند.
آيين شب چله در شهر اصفهان خانوادگي برگزار مي‌شده و خانواده‌هاي اصفهاني با پهن كردن سفره اي با عنوان سفره شب چله، اين شب را گرامي مي‌داشتند.
هندوانه به عنوان نمادي كروي كه بيرونش سبز و درونش قرمز است و سمبل خورشيد محسوب مي‌شود، به عنوان مهمترين ميوه بر سر سفره چله قرار مي‌گيرد.
از ديگر بخش هاي اين آيين در اصفهان قديم پهن كردن تمام البسه و رخت خواب در هواي آزاد و در مقابل خورشيد با هدف خوش آمدگويي به عمو چله و چله زري بوده است.
در شب چله در اصفهان مانند ساير نقاط ايران، افراد فاميل به خانهٔ بزرگترها بخصوص پدر بزرگ ها و مادر بزرگها مي‌روند و دور هم جمع مي‌شوند.
بزرگترها هم با آغوش گرم از بچه ها و نوه هايشان با آجيل و ميوه پذيرايي مي كنند و گاه تا صبح شاهنامه مي‌خوانند و فال حافظ مي‌گيرند و خاطره نقل مي‌كنند.
در شب يلدا، تازه دامادها نيز با هديه يا خوانچه تزئين شده يا همان شب يلدايي به خانه عروس مي‌روند و اين شب را جشن مي گيرند.
8114/6027
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۴ - ۲۰:۰۴
اصفهان-ايرنا- شب يلدا يا شب چله يكي از قديمي ترين جشن‌هاي خانوادگي و ماندگار ايرانيان است.