جواد ملك در گفت وگو با خبرنگار اقتصادي ايرنا اظهار داشت : مراحل پيشروي و پسروي دريا مدت زمان طولاني صورت مي گيرد و در وقوع آنها شرايط قبلي خزر مورد فراموشي ساحل‌نشينان قرار مي‌گيرد، به همين دليل در شرايط پسروي تجاوز به محدوده‌هاي دريا افزايش مي‌يابد و بعضي اوقات طرح هاي توسعه‌اي نيز بدون توجه به سوابق تراز آب و رعايت ترازهاي ايمن اجرايي مي شود.
به گفته وي ، گزارش سالانه نوسان آب درياي خزر كه از سوي مركز ملي مطالعات و تحقيقات درياي خزر در سطح ملي منتشر شده ، نشانه كاهش تراز آب اين دريا به ميزان 22 سانتيمتر نسبت به سال گذشته است.
ملك افزود : 1.2 متر از تراز آب خزر از سال 1374 تاكنون كاسته شده، اما اين تراز هنوز از پايين‌ترين سطح آب كه در سال 1357 مشاهده شده حدود 1.3 متر بالاتر است .
بررسي ها نشان مي دهد در 500 سال گذشته رقم ثبتي سال 1357 از نظر ميزان افت آب، بي سابقه ترين ميزان است .
به گفته اين مقام مسئول، سال هاي 74 -1357 درياي خزر با افزايش سريع تراز آب مواجه بود و ميزان آن افزون بر 2.5 متر ثبت شده بود كه خسارت هاي اقتصادي- اجتماعي زيادي را به سواحل و ساحل‌نشينان درياي خزر وارد ساخت.
وي گفت : كاهش تراز آب در حدود 20 سال گذشته با افت و خيزهايي كه اين درياچه داشته و براي برخي تاسيسات زيربنايي مستقر در سواحل، خليج گرگان و تالاب هاي حاشيه‌اي آن از نظر كارآيي، بهره‌برداري و مسائل زيست‌محيطي ، مشكلاتي را ايجاد كرد.
ملك اضافه كرد: درياي خزر همواره داراي نوسان است و دامنه آن در مقياس‌هاي زماني مختلف تفاوت دارد و ممكن است نسلي از حاشيه‌نشينان خزر با عقب‌نشيني دريا و نسلي ديگر با پيشروي هاي آن و يا ثبات نسبي تراز آب مواجه باشند.
اين مقام مسئول گفت : درياي در بيش از 40 سال (از 1935 تا 1978 ميلادي) در مرحله پسروي قرار داشت و حدود 55 سال (از 1882 تا 1935 ميلادي) با تراز منفي 25 متر در نوسان بود.
وي افزود: هنگام مرحله پيشروي دريا مشكلاتي را براي كاربري هاي ايجاد شده به وجود مي‌آورد و جبران خسارت‌ها ،چالش‌هاي جدي براي كشور خواهد داشت.
ملك يادآور شد: دامنه نوسان در دوره 500 سال گذشته درياي خزر افزون بر هفت متر، در مدت 180 سال پيش ، افزون بر چهار متر و در 40 سال گذشته حدود 2.5 متر ثبت شد.
ملك گفت: تاسيسات زيربنايي كه در نوار ساحلي خزر احداث و يا در برنامه‌‌هاي توسعه‌اي در آينده ساخته خواهند شد بايد متناسب با عمر مفيد كاربري ها و ارزش اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي آنها باشد .
وي تصريح كرد: بهره‌گيري از تجربه ها و دستاوردهاي علمي مركز ملي مطالعات و تحقيقات درياي خزر به عنوان يك ظرفيت ملي مي‌تواند راهگشاي اتخاذ تصميمات راهبردي در مديريت نوار ساحلي درياي خزر باشد.
درياي خزر پهنه‌اي آبي است كه از جنوب به ايران، از شمال به روسيه، از غرب به روسيه و جمهوري آذربايجان و از شرق به جمهوري‌هاي تركمنستان و قزاقستان محدود مي‌شود.
درياي خزر بزرگترين پهنه آبي محصور در خشكي است و طول آن حدود يكهزار و 30 تا يكهزار و 200 كيلومتر و عرض آن بين 196 تا 435 كيلومتر ثبت شده و خط ساحلي دريا حدود هفت هزار كيلومتر، مساحت آن 371 تا 386 هزار كيلومترمربع (يك و نيم برابر خليج فارس) است.
اقتصام (4) 3065 ** 1559
تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۰
تهران - ايرنا - مدير مركز ملي مطالعات و تحقيقات درياي خزر گفت: اجراي طرح هاي توسعه اي در حاشيه درياي خزر به بررسي سوابق و رعايت ترازهاي ايمن آب نياز دارد ، اما امروز در بعضي از مواقع اين مهم بدون توجه پيشينه مربوطه اجرايي مي شود.