داروهای خاص از معطلی تا داروخانه گردی

داروخانه های 13 آبان، 29 فروردین و هلال احمر نام های آشنایی برای بیماران خاص و صعب العلاج اند كه توزیع داروهای این بیماران را بر عهده دارند ؛ بیماران شیمی درمانی و پیوندی تقریبا میهمانان همیشگی این داروخانه ها هستند.
هر چند كه شرایط تهیه دارو نسبت به سال های گذشته خیلی بهتر شده است اما هنوز بیماران در این داروخانه ها با مشكلاتی روبرو هستند كه به نظر می رسد ناشی از علل مختلفی مانند بوروكراسی و كم بودن مراكز توزیع داروهای خاص و صعب العلاج باشد.
انتظارهای طولانی برای گرفتن دارو در این داروخانه ها یكی ازهمین مشكلات به شمار می آید كه برای بسیاری از بیماران با توجه به وضعیت خاص بیماری آنان یا خانواده هایشان، بسیار آزاردهنده است و مهم ترین دلیل نارضایتی آنان از روند دریافت دارو مربوط به این موضوع است.
زن سالمند به سرطان سینه مبتلاست و حالا سرطان،
روده اش را نیز درگیر كرده است. زن با وجود دردهایی كه باید بابت سرطان تحمل كند ، مدتی طولانی است كه
در انتظار دریافت دارو در داروخانه نشسته است. ساعت، گذران 2 ساعت ناقابل را به بیمار نشان می دهد و اینكه چشم و گوش می دهد به صدایی كه نامش را به زبان آورد كه برابر با گرفتن داروست.
و اینكه هوش و حواسش هم باید به كیسته كلستومی وصل شده به بدنش هم باشد و استرس اینكه به یك باره كیسه رها نشود.
به نظر می رسد داروخانه ها باید دست كم برای اینگونه بیماران ، استثنا قائل شوند و كار آنان را زودتر انجام دهند.
زن سالخورده به محض فهمیدن این موضوع كه خبرنگاری كنار او نشسته است با التماس خواست مسولان كاری برای تسریع در روند گرفتن دارو انجام دهند.
او با اضطراب گفت: هر لحظه نگرانم، كیسه ام جدا شود و آبرویم برود.

**دقایقی كه به اندازه سال ها طول می كشد
دارو ، جزء جدانشدنی زندگی بیماران خاص وصعب العلاج است ؛ اما بیماران برای دستیابی به كیمیای زندگی شان باید سختی هایی مانند رفت و آمد از نقاط دور و نزدیك به داروخانه، معطلی در صف تائید نسخه های پزشكی ، پیدا كردن داروخانه و گاهی حتی هزینه های زیاد را نیز تحمل كنند.
یكی از مشتریان این داروخانه ها ، افراد نابارورند.هر چند آنان سال های طولانی در انتظار فرزند، چشم به راه می مانند اما ساعت های انتظار در داروخانه مملو از چهره های دردمند و بیمار جهت دریافت دارو برای آنان به اندازه همان سال ها، آزاردهنده و سخت است.
یكی از این بیماران در داروخانه 13 آبان كه زن میانسالی است به خبرنگار سلامت ایرنا ، می گوید: برای تهیه داروی گونال اف 900 میلی گرم (دارویی برای درمان ناباروری) به داروخانه ای مراجعه كردم كه آن جا این دارو را نداشت و به من گفته شد كه داروی گونال اف 900 موجود نیست و باید گونال اف 400 از داروخانه 13 آبان تهیه كنم.
وی می افزاید: بنابراین مجبور شدم بار دیگر با پرداخت 40 هزار تومان پول ویزیت از دكترم بخواهم دارو را به گونال اف 400 تغییر دهد و سپس به داروخانه 13 آبان مراجعه كردم.
این زن میانسال خاطرنشان می كند: هر عدد این دارو كه باید 14 ویال آمپول آن را تهیه كنم در بازار آزاد بیش از 300 هزار تومان و با دفترچه بیمه 160 هزار تومان است.
وی ادامه می دهد: از یك سو قیمت دارو گران است و از سوی دیگر برای تهیه آن حتما باید به داروخانه خاصی مراجعه كرد؛ بهتر بود كه این دارو در داروخانه های خصوصی هم توزیع می شد اما قیمت آن افزایش نمی یافت زیرا هم اكنون هم قیمت این دارو گران است و دیگر افزایش حتی یك ریال آن هم قابل تحمل نیست.
این زن میانسال می گوید: افراد نابارور، دغدغه های روحی و روانی زیادی دارند و از سوی دیگر مدت درمان آنها طولانی است بطورمثال من دو سال است كه دنبال درمان هستم بنابراین با توجه به این فشارهای روحی و رفت و آمد زیاد برای درمان، دیگر، پرداخت هزینه های زیاد، ماندن در صف های طولانی تائید نسخه پزشكی (دو ساعت انتظار یا بیشتر) یا در دسترس نبودن دارو و توزیع آن در چند داروخانه خاص، دور از انصاف است و بهتر است مسئولان چاره ای برای آن بیندیشند.

**شهر به شهر در پی دارو
بیمار دیگری از قزوین برای تهیه دارو به تهران آمده است در داروخانه 13 آبان، می گوید : داروی من را هلال احمر شهر خودم نداشت بنابراین اگر داروهای خاص در همه داروخانه های معمولی پخش شوند ، خیلی بهتر است.
او می افزاید: به طور مثال مدتی قبل برای تهیه داروی بنداموستین (داروی سرطان دستگاه لنفاوی) به تهران آمدم . ابتدا به داروخانه شهید كاظمی رفتم كه آن جا مرا به داروخانه هلال احمر راهنمائی كردند كه آن جا این دارو را نداشتند و من را به داروخانه 13 آبان معرفی كردند. هر عدد از این دارو در بازار آزاد سه میلیون و یكصد هزار تومان است .
وی دامه می دهد: اگر داروهای خاص در داروخانه های معمولی و در دسترس مردم توزیع شود خیلی بهتر است البته ممكن است قیمت داروها گران تر شود اما برای ما كه بیمه تكمیلی پول آن را می پردازد چندان تفاوتی نخواهد داشت.
شاید این بیمار نمی داند كه برخی از بیمه های تكمیلی برای پرداخت هزینه های دارویی و درمانی، سقف معینی تعیین كرده اند.
بیماری دیگر در پی دارو از چالوس به داروخانه هلال احمر تهران آمده است و از پیمودن این مسافت طولانی، گلایه مند است.
این بیمار مبتلا به سرطان ریه می گوید: تمام پزشكان متخصص در تهران جمع شده اند درحالی كه شهرستان ها به اندازه كافی پزشك متخصص ندارند چه برسد به داروخانه تخصصی.
او كه شرایط جسمی خوبی ندارد، می گوید: مسئول داروخانه تحویل دارو را منوط به داشتن نتیجه پاتوبیولوژی همراه نسخه دارو می‌داند كه امروز همراه ندارم؛ حالا با این وضعیت نامناسب جسمانی باید به چالوس برگردم و دوباره برای گرفتن دارو به تهران بیایم.

**خط مسافربری دارو
بیمار دیگری برای تهیه داروی سرطان روده بزرگ به داروخانه 13 آبان آمده است اما داروخانه آن را ندارد و باید به داروخانه هلال احمر برود.
جالب است كه كنار داروخانه 13 آبان چند تاكسی و موتور توقف كرده است و رانندگان آن ها خطاب به بیمارانی كه با استیصال از داروخانه خارج می شوند، داد می زنند ؛‌ «هلال احمر» تا آنان را فورا به طور دربستی به آن داروخانه ببرند.
اینجا مدت هاست پاتوق آنان شده است و بیمارانی را كه داروی خود را در داروخانه 13 آبان نمی یابند به داروخانه هلال احمر می برند.
مسیر داروخانه 13 آبان - داروخانه هلال احمر در فهرست مسیرهای تاكسیرانی نیست اما خط دائمی برایش ایجاد شده است؛ البته در این میان برخی از دلالان دارو در قالب موتورسواران مقابل داروخانه منتظرند تا داروی تقلبی را به قیمتی گران به بیماران عرضه كنند.

**خدا را شكر كه فقط یك قلم دارو می خواهم
بیمار دیگری كه برای تهیه داروی هورمون رشد سوماتروپین به داروخانه تك نسخه ای هلال احمر آمده و در صف نوبت مانده ، به خبرنگار سلامت ایرنا می گوید: تائید نسخه پزشكی اذیت كننده است.
وی می افزاید: به داروخانه ای در بهارستان و داروخانه 13 آبان مراجعه كردم اما این دارو را نداشتند سپس به داروخانه هلال احمر آمدم كه گفتند باید چهار ساختمان آن طرف تر به داروخانه تك نسخه ای هلال احمر بیایم و حالا اینجا از من می پرسند اصلا پرونده داری یا نه؛ اكنون نیز منتظرم تا نوبتم شود؛ خدا را شكر كه فقط همین یك قلم دارو را قرار است تهیه كنم.

**اگر اینجا نیست، هیچ جا نیست
مردی حدود 50 ساله مغموم و عصبی به دنبال داروست.
او به خبرنگار سلامت ایرنا می گوید: خدا را شكر كه دارویم را پیدا كردم زیرا اگر دارو در داروخانه 13 آبان و هلال احمر پیدا نشود، یعنی دیگر آن دارو پیدا شدنی نیست.

**وقتی پول دارو از سقف بیمه بالا می رود
صف بیمه سلامت از همه بیمه ها در داروخانه هلال احمر برای تائید نسخه پزشكی طولانی تر است ؛ خبرنگار سلامت ایرنا موفق نشد با مسئولان سازمان بیمه سلامت در این خصوص گفت و گو كند. متصدی، شماره 148 را می خواند اما هنوز فاصله زیادی با نوبت پیرمرد 70 ساله باقی مانده است.
این سالمند كه برای تهیه داروی پیوند كبد همسرش روی صندلی های داروخانه منتظر نشسته است از شركت‌های بیمه گر شاكی است و می‌گوید: در حالی كه پزشك متخصص داروهائی را تجویز كرده است بیمه‌، مدعی است هزینه دارو از سقف بیمه بیشتر است و تمام هزینه را تقبل نمی‌كند. حال تكلیف بیمار در این بین چیست.

**صف های طولانی، مقصر كیست؟
رئیس داروخانه های دانشگاه های علوم پزشكی تهران به خبرنگار سلامت ایرنا درباره معطلی بیماران در داروخانه ها، می گوید: قرار گرفتن در نوبت طولانی برای تائید نسخ پزشكی را به پای داروخانه ها می نویسند در حالی كه مقصر آن سیستم های بیمه ای هستند.
دكتر خیرالله غلامی تصریح می كند: نسخه، مانند چك است به آن معنا كه برای وصول آن باید چهارچوب بیمه ها را رعایت كنیم و برای برخی از داروها تائید نسخه بگیریم.
وی ادامه می دهد: این نسخه را باید وارد سامانه تامین اجتماعی یا بیمه سلامت كنیم، آنها اگر تائید دادند ما می توانیم دارو را تحویل بیمار دهیم.
رئیس داروخانه های دانشگاه های علوم پزشكی تهران می گوید: این روند، خودش طول می كشد یعنی اگر كسی با نسخه بدون بیمه وارد سیستم شود در نهایت 10 تا 15 دقیقه معطل می شود اما وقتی با نسخه بیمه می آید ممكن است 30 تا 45 دقیقه طول بكشد. شاید هم بیشتر طول بكشد چون سیستم به ما جواب نمی دهد.
غلامی اضافه می كند: سیستم تائید نسخ پزشكی ، اینترنتی است و گاهی اینترنت قطع می شود.

**چرا داروهای خاص در داروخانه های خصوصی توزیع نمی شوند؟
اینكه داروهای خاص فقط در برخی داروخانه های دولتی توزیع می شود ، مورد انتقاد داروخانه های عمومی است زیرا صاحبان این داروخانه ها معتقدند با توزیع داروهای خاص در داروخانه های بیشتری، دارو بیشتر در دسترس مردم خواهد بود.
اما از سوی دیگر اگر داروهای خاص در داروخانه های خاص به فروش بروند، ممكن است با قیمت گران تری به مردم عرضه شوند و مردم از عهده هزینه داروها بر نخواهند آمد كه البته راهكار آن سیستم بیمه ای است اما اكنون نیز بیمه با چالش های خاص خود مواجه است.
رئیس داروخانه های دانشگاه های علوم پزشكی تهران می گوید: برخی داروها به ویژه داروهای خاص از نظر اقتصادی ، صرفه اقتصادی برای عرضه كردن ندارند اما داروخانه های دانشگاهی چون دولتی هستند، مكلفند این داروها را توزیع كنند چون از نظر اقتصادی دنبال این نیستند كه سودی ببرند و دنبال ارائه خدمت اند.
وی در پاسخ به این سئوال كه آیا می توان تعداد داروخانه های محل توزیع داروهای خاص را زیاد كرد، اظهار می دارد: قانونا نمی توانیم تعداد شعبه ها را اضافه كنیم.

**مشكل از بیمه و انتقاد برای وزارت بهداشت
معاون امور دارو و غذا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز درباره صف های طولانی برای تائید نسخ پزشكی در داروخانه ها می گوید: یكی از انتقاداتی كه به ما به عنوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو می شود همین مشكلات بیمه ای است درحالیكه بیمه زیرمجموعه وزارت بهداشت نیست.
دكتر رسول دیناروند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می افزاید: بارها در جلساتی كه با بیمه ها داشتیم به این مشكلات اشاره كرده ایم .
به هر حال اكثریت قریب به اتفاق بیماران به داروی خود می رسند اما در این مسیر با چالش های زیادی از جمله معطلی و رفت و آمدهای فراوان دست و پنجه نرم می كنند در حالیكه شاید با یك مدیریت بهتر چه از سوی بیمه، چه از سوی داروخانه و پزشكان و حتی خود مردم می توان تا حد زیادی از این رفت و آمدها و معطلی ها كاست.
اگر به داروخانه های محل توزیع داروهای خاص مراجعه كنید با فضای سرد و خاكستری و چهره های غمزده روبرو می شوید بنابراین باید به فكر سیستم بیمه ای سریع تر و شبكه های توزیع دارویی آسان تر برای این بیماران بود.
گزارش از سادات حسینی خواه و سمانه زین العابدین
اجتمام(5)**9185**3377**1776