سود بردن غيرحرفه اي ها از بورس

در ادامه اين يادداشت به قلم عليرضا باغاني مي خوانيم: اين آمار از جهش حدود 60 درصدي معاملات خرد در بورس حكايت مي كند و اين مهم يعني ورود پول جديد به بازار سهام و اين كه حقيقي ها در حال شارژ حساب هاي خود در كارگزاري ها هستند تا از اين بازار جا نمانند. (در ادبيات بازار سهام به بازار منفي و قرمز بازار خرسي وBearish market گفته مي شود و بازار مثبت را بازار گاوي و bull market مي خوانند) شاخص بورس اوراق بهادار تهران نيز در اين هفته از 63.517 تا 66.562 واحد رشد كرد و بازدهي 4.79 درصدي را از بازار سهام به نمايش گذاشت،اين در حالي است كه شاخص فرابورس موسوم به آيفكس در هفته سپري شده از 711 خود را تا 719 واحد بالا كشيد و 1.12درصد مثبت بود.
شاخص بورس تهران در دهمين ماه سال رشد 5044 واحدي معادل 8.1 درصد را تجربه كرده است و اين جهش سبب شده كه كارنامه شاخص بورس در 10 ماه سپري شده از سال 7 درصد مثبت باشد.حالا با اعتماد به نفس كامل مي توان گفت كه بازار سهام برگشته است، آن هم كي؟ درست مصادف با سالروز آغاز سقوط در دي ماه سال 92.در شرايط كنوني مي توان از مردم هم دعوت كرد تا در بورس سرمايه گذاري كنند و البته سرمايه گذاري بلند مدت و درست.
هيچ گاه نبايد اين تصور را كرد كه از بورس جامانده ايد و يك عده همه سودها را با خود به خانه برده اند،چرا كه در بازار سهام هميشه فرصت براي شناسايي سود و خريد سهم هاي خوب و پربازده هست. ضمن اين كه رشد اخير بورس تازه سبب شده كه ميانگين قيمت سهام در بورس حدود 20 درصد رشد كند و هنوز قيمت سهام بسياري از شركت ها پايين تر از قيمت هاي معامله شده در سال 92(قبل از جهش هاي تاريخي 92)هست.

* غيرحرفه اي ها و گزينه هاي پيش رو؟
اما چه سهم هايي را بايد الان خريد.بعضا مخاطبان گرامي سوال مي كنند كه توافق برجام آينده چه سهم هايي را تضمين مي كند و الان موقع ورود به چه سهم هايي است؟
در ابتدا حتما به سرمايه گذاران غير حرفه اي و آن هايي كه فرصت رصد لحظه اي وضعيت سرمايه خود در بورس را ندارند توصيه مي كنيم هرگز به شكل مستقيم وارد بازار سرمايه نشوند.اين بازار را با ملك و سكه اشتباه نگيريد.قرار نيست هر سهمي را بخريد و يك سال بعد از آن سود و بازدهي قابل توجه بگيرد،اين امكان وجود دارد كه آن سهمي كه خريده ايد اگر انتخاب درستي نباشد،سرمايه شما را نصف كند!اين را بدانيد كه سود سهامدار از محل خريد يك سهم از دو محل است اول بازدهي يك سهم و اين كه مثلا سهام فلان بانك را 110 تومان خريده ايد و دو ماه بعد قيمت آن 150 تومان مي شود و به شما 36 درصد بازدهي مي رساند و دوم اين كه اگر سهامدار صبوري باشيد تا مجمع شركت كه پايان سال مالي آن شركت است صبر كنيد و عددي را هم به عنوان سود نقدي دريافت نمائيد. البته در ايران متاسفانه شركت ها سود نقدي سهامداران را دير پرداخت مي كنند و چون براي پرداخت سود نقدي سهامدار 8 ماه مهلت قانوني تعيين شده معمولا شركت ها از تمام اين فرصت براي پرداخت سود سهامدار استفاده مي كنند،البته غير از شركت هاي خوش حساب بازار سهام.
در بازار سهام براي حداكثر سود و زيان روزانه محدوديت تعيين شده و روزانه هر سهمي 5 درصد حداكثر بالا مي رود يا حداكثر 5 درصد پائين مي آيد.يعني شما يك شبه در بورس پولدار نمي شويد و بالعكس در يك شب سرمايه خود را به باد نخواهيد داد؛اما بورس يعني ريسك.كساني كه از طريق بورس به ثروت رسيده اند مزد ريسك خود را گرفته اند و البته دانش آن را هم داشته اند.

* معرفي بهترين گزينه
بورس جاي كساني نيست كه از آن چيز زيادي نمي دانند و فقط سهمي را مي خرند چون فلان كس به آن ها گفته خوب است.براي آن هايي كه فقط خبر سودهاي خيره كننده بورس آن ها را به سمت اين بازار كشانده و عملا دانش و تخصص كافي براي معامله در اين بازار را ندارند و يا اين كه عملا وقت لازم براي رصد سرمايه خود در بازار سرمايه را ندارند،توصيه اكيد و هميشگي سرمايه گذاري در بورس از طريق صندوق هاي سرمايه گذاري مشترك است.اگر به گزارش هاي قبلي رجوع كنيد،شيوه سرمايه گذاري در صندوق ها توضيح داده شده است.بازهم توضيح مي دهيم كه صندوق هاي سرمايه گذاري مشترك با نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و توسط كارگزاران و حرفه اي هاي بازار سهام مديريت مي شود.
اگر صندوق تازه تاسيس باشد شما با مبلغ يك ميليون تومان(ارزش اوليه هر واحد سرمايه گذاري صندوق ها) و خريد حداقل 10 واحد سرمايه گذاري(يونيت) در اين صندوق ها سرمايه گذاري مي كنيد.اين نوع از سرمايه گذاري حتي نياز به دريافت كدسهامداري از كارگزاري ها ندارد.مديران صندوق ها يعني همان حرفه اي ها با پول شما در بورس و فرابورس سهام خريد و فروش مي كنند و از محل سود و زياني كه اين داد و ستدها براي صندوق ها دارد،ارزش واحد سرمايه گذاري شما افزايش مي يابد.بيشتر اين صندوق ها به دليل سبد سهام متنوعي كه دارند همگرا با شاخص بورس هستند و هر چه بازار مثبت تر باشد اوضاع اين صندوق ها بهتر است و بالعكس هر چه بازار منفي باشد،زيان اين صندوق ها بيشتر.سابقه اين صندوق ها شما را به سرمايه گذاري در هر يك از اين صندوق ها هدايت مي كند. به سايت مركز پردازش اطلاعات مالي ايران به آدرس www.fipiran.comمراجعه كنيد و ليست صندوق هايي كه بيشتري بازدهي ها در پروسه دو ساله داشته اند را،پيدا كنيد.
توجه داشته باشيد مقياس شما بازدهي صندوق ها(فاصله ارزش روز صندوق ها با ارزش اوليه 100 هزار توماني) از سال 90 تا 92 باشد،چرا كه به دليل شرايط بد بازار از دي ماه 92 تا دي ماه 94 بازدهي تمام صندوق ها منفي است و راهنمايي درستي به شما نمي كند.در يك كلام به صندوق هاي سرمايه گذاري مشترك اعتماد كنيد اين صندوق ها ويترين كارگزاران براي جذب مشتري هستند و قطعا اگر يك كارگزار بورس سهم سرسبدي را براي خود خريداري كند مقداري از آن را به صندوق زيرمجموعه خود مي دهد تا ارزش صندوقش بالا برود و آن صندوق برايش اعتبار بياورد.پس نگران چيزي نباشيد در اين صندوق ها هم قانون از شما حمايت مي كند و هم ريسك شما به ميزان زيادي كاهش مي يابد.غير از صندوق هاي در سهام صندوق هاي مختلط(هم در سهام سرمايه گذاري كرده اند و هم در اوراق مشاركت) و صندوق هاي با درآمد ثابت(سود معيني را براي شما تضمين مي كنند كه الان سالانه 22 درصد است)وجود دارند،اما بازدهي آن ها از بازدهي صندوق هاي در سهام كمتر است و البته ريسكي به مراتب كمتر دارند.

* گزينه سبدگرداني
اگر البته ريسك پذيرتر هستيد،شركت هاي رسمي سبدگردان را انتخاب كنيد.ليست سبدگردان هاي رسمي را از سايت رسمي سازمان بورس به آدرس www.seo.ir پيدا كنيد.سبدگردان ها معمولا سبدهاي بالاي 100 ميليون تومان را پذيرا هستند.سبدگرداني شرايط خاص و فرم هاي خاصي دارد كه در سايت سبدگردان هاي رسمي قابل مشاهده است.آن ها معمولا به كد(به اسم) خود شما خريد و فروش سهام انجام مي دهند و شما روزانه مي توانيد خريد و فروش هاي خود را چك كنيد.
در واقع بر اساس بند 17 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار، سبدگردان شخصي حقوقي است كه در قالب قراردادي مشخص و به منظور كسب انتفاع، به خريد و فروش اوراق بهادار براي سرمايه گذار مي پردازد و طبق بند 4 ماده 1 دستورالعمل تأسيس و فعاليت سبدگردان، سبدگرداني عبارت از تصميم به خريد، فروش يا نگه‌داري اوراق بهادار به‌نام سرمايه‌گذار معين توسط سبدگردان در قالب قراردادي مشخص، به منظور كسب انتفاع براي سرمايه‌گذار است و منظور از سبد اختصاصي، مجموع دارايي‌هاي موضوع سبدگرداني (اعم از وجه نقد، اوراق بهادار و مطالبات) مي باشد كه به مشتري معيني تعلق دارد.
آن ها بابت سبدگرداني كارمزدها و هزينه هايي دارند كه از شما به عنوان سرمايه گذار صاحب سبد دريافت مي كنند.البته در بورس سبدگردان هاي غير رسمي هم فعاليت مي كنند كه بدون هيچ قراردادي نسبت به خريد و فروش سهام اقدام مي كنند كه همكاري با آن ها اصلا مورد تائيد نيست.

* نيمه حرفه اي ها و مشاوران سرمايه گذاري
اما براي نيمه حرفه اي ها شركت هاي مشاور سرمايه گذاري ايجاد شده اند.نيمه حرفه اي ها كساني هستند كه بازار سهام را مي شناسند و از چند و چون سرمايه گذاري در بورس كمابيش خبر دارند.آن ها براي فعاليت در بورس به تحليل هاي تخصصي و بعضا اطلاعات درست نياز دارند.از سال 89 به بعد به نهادهاي مالي خاصي تحت عنوان مشاوران سرمايه گذاري مجوز فعاليت داده كه مي توانند به اشخاص حقيقي و حقوقي مشاوره بدهند.اما استفاده از مشاوره اين شركت ها براي افراد نيمه حرفه اي و آشنا به بورس توصيه مي شود.البته افراد حرفه اي هم همواره از مشاوره هاي اين مشاوران بهره جسته اند.ليست اين مشاوران رسمي هم در سايت رسمي سازمان بورس موجود است.
براي غيرحرفه اي ها و نيمه حرفه اي ها گزينه سومي براي سود بردن از رشد هاي سنگين بورس وجود ندارد و تنها گزينه باقي مانده ورود مستقيم به بازار سهام است كه ويژه حرفه اي هاست و آن ها كه كاري جز معامله سهام در بورس ندارند.آن ها از ساعت 8:30 دقيقه صبح تا 12:30 ظهر پس آن كه اخبار و تحليل هاي روز را مطالعه كرده اند پشت سيستم معاملات آنلاين مي نشينند و تريد(معامله) مي كنند.دقت،سرعت و دانش مثلثي است كه بايد يك معامله گر آنلاين داشته باشد تا موفق شود.براي حرفه اي ها ورود به صنايعي همچون حمل و نقل،بيمه،تجهيزات،خودرو(خودرويي هايي كه زيان ده نيستند)پتروشيمي ها و بانكداري براي خريد و نگهداري تا ميان مدت(3 تا 6 ماه) و بلند مدت(يك سال به بالا)توصيه مي شود.
ده ماه از سال گذشت و جهش هاي دهمين ماه سال كافي بود تا كارنامه كل بازار و بيشتر صنايع بورسي مثبت شده و در تراز مقايسه اي رنگ سبز را به خود ببينند.اما در حالي شاخص بورس در اين مدت 10 ماهه تنها 7 درصد مثبت بوده كه گروهي به نام وسايل اندازه گيري و ابزار پزشكي با حضور يك سهم جنجالي به نام كنتورسازي ايران 154 درصد رشد را به خود ديده است.البته سهامداران كنتورسازي سهام اين شركت را به اميد كسب بازدهي بيشتر نگهداشته اند،حال آن كه با توقف ناگهاني نماد به دليل تعديل مثت 433 درصدي ناشي از قرارداد توليد 201 هزار صندوق فروشگاهي و فروش آن به اصناف مواجه شده اند.قرارداد مهمي كه اينك در هاله اي از ابهام قرار گرفته است.اين درحالي است كه صنعت حمل و نقل به عنوان صنعتي كه بيشترين منفعت را از لغو تحريم ها مي برد،در بورس تهران حدود 80 درصد بازدهي داده است،يعني ماهي 8 درصد!قندي ها نيز كه اصطلاحا بتا منفي دارند و خلاف بازار حركت مي كنند،با 47 درصد سودآوري،سومين صنعت سودده بازار سهام شناخته شده اند.در همين حال بيشترين بازدهي منفي (زيان)نصيب گروه كاني فلزي شده است، شاخصي كه صنايع رو به افول يعني سنگ آهني ها و برخي نمادهاي توليد كننده روي را در خود جاي داده است.
با اين وصف توصيه مي شود همه افراد صاحب نقدينگي مازاد،به جاي ماندن در بانك يا خريد دارايي هايي همچون آپارتمان و زمين و مسكوكاتي چون سكه بازار سهام را از طريق يكي از روش هايي كه عنوان شد براي سرمايه گذاري انتخاب نمايند ، چرا كه سرمايه گذاري در اين بازار آن هم براي ميان مدت و بلند مدت ريسكي ندارد.
* منبع: پايگاه خبري عصر ايران
** اول ** 1337