خطر كم شنوایی در محیط های صنعتی

به گزارش گروه علمی ایرنا، كم شنوایی یا كاهش میزان شنوایی دارای انواع انتقالی، حسی- عصبی، مركزی و تركیبی است؛ كم شنوایی انتقالی به حالتی گفته می شود كه فرد احساس انسداد یا پری در گوش خود دارد و صدای خود را بلندتر از حالت معمول می شنود به همین دلیل آرام صحبت می كند.
كم شنوایی انتقالی ناشی از بروز اختلال در عملكرد گوش میانی یا خارجی است كه می توان آن را با دارو یا عمل جراحی درمان كرد.
كم شنوایی حسی عصبی، شایع ترین نوع كم شنوایی به شمار می رود و در اثر اختلال در عصب دهلیزی حلزونی گوش یا در اثر ناهنجاری های گوش داخلی بروز می كند. این عارضه درمان دارویی ندارد اما می توان با استفاده از سمعك تا حد زیادی افت شنوایی را جبران كرد.
كم شنوایی مركزی نیز نوع دیگری از كم شنوایی است كه در اثر آسیب بافت های مغز به وجود می آید. مبتلایان به این نوع از كم شنوایی برای بهبود شنوایی خود از سمعك استفاده می كنند.
كم شنوایی تركیبی به كم شنوایی ناشی از كم شنوایی حسی- عصبی و كم شنوایی انتقالی گفته می شود و روش درمان آن، استفاده از دارو و سمعك به صورت توامان است.

**علل كم شنوایی
علل مختلفی در بروز كم شنوایی وجود دارد كه از جمله آنها می توان به انواع عفونت ها در اثر ابتلا به بیماری های سرخجه، آنفلوانزا، سرخك و اریون و علل وراثتی كه از بدو تولد یا بعد از 20 سالگی خود را نشان می دهد، اشاره كرد.
ضربه هایی مانند سیلی، سوانح رانندگی، برخورد اجسام مختلف به سر و گوش، اختلالات سیستم عصبی، اختلالات عروقی، مصرف برخی داروها نیز از جمله علل بروز كم شنوایی هستند.
علاوه بر این، شنیدن صداهای بلند و به مدت طولانی از دیگر عوامل ایجادكننده كم شنوایی به شمار می رود كه بیشتر شاغلین در مشاغل صنعتی به ویژه در صورت رعایت نكردن صحیح اصول ایمنی در كار به آن مبتلا می شوند.
رئیس انجمن شنوایی شناسان ایران در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این مورد توضیح داد: یكی از علت های كم شنوایی در بین تمام سنین، قرار گرفتن در معرض صداهای بلندتر از حد مجاز است.
دكتر 'خسرو گورابی' صداهای بلند بیش از حد مجاز را صداهایی دانست كه به سیستم شنوایی آسیب می رسانند و افزود: حد مجاز صدا طبق استانداردهای بین المللی، حداكثر 85 دسیبل برای هشت ساعت كار مداوم روزانه بدون استفاده از وسایل محافظت شنوایی است.
گورابی خاطرنشان كرد: شنیدن صداهای بلند علاوه بر ایجاد كم شنوایی، با ایجاد بیماری ها و عوارض غیرشنوایی مانند استرس، اضطراب، دلشوره، مشكلات قلبی- عروقی یا سقط جنین بر سلامت افراد تاثیر می گذارند.

** كم شنوایی
به طور كلی كم شنوایی به دو صورت موقت و دائم بروز می یابد كه به گفته پزشكان كم شنوایی موقت معمولا بعد از 24 ساعت استراحت صوتی (در معرض صدای بلند قرار نگرفتن) برطرف می شود و میزان شنوایی به حالت اول بازمی گردد.
كم شنوایی دائم نیز به حالتی گفته می شود كه در معرض صداهای بلند بودن به صورت دائم ادامه می یابد و در نهایت كم شنوایی دائم رخ می دهد كه در این حالت فرد نیازمند استفاده از سمعك می شود.

** عوامل شغلی ایجادكننده كم شنوایی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت: صداهای ناشی از دستگاه های مختلف مانند مته ها برای كندن زمین و محیط های كاری مانند كارخانه ها و مراكز تولیدی می توانند ایجادكننده كم شنوایی باشند.
گورابی افزود: طبق استانداردهای بین المللی در مورد حد مجاز صدا، شاغلین در محیط هایی كه 85 دسیبل صدا در آن وجود دارد، باید روزانه حداكثر 8 ساعت در این محیط قرار بگیرد.
وی ادامه داد: اگر این صدا 90 دسیبل شود، باید ساعت كاری شاغلین به 4 ساعت كاهش یابد، یعنی به ازای هر پنج دسیبل افزایش صدا باید ساعت كار فردی كه در معرض این میزان صدا قرار دارد، به نصف كاهش یابد و به همین ترتیب اگر شدت صدا به 95 دسیبل افزایش یافت، ساعت كاری باید به 2 ساعت و در 100 دسیبل ساعت كاری باید به یك ساعت در روز برسد.
گورابی با بیان این كه صداهای ناشی از مته هایی كه زمین را با آن می كنند، حدود 120 دسیبل است، توضیح داد: فردی كه با این دستگاه ها كار می كند، در طول روز باید حداكثر به مدت 15 دقیقه با این دستگاه كار كند تا آسیبی به شنوایی او وارد نشود.
وی ادامه داد: البته این استانداردها برای كار كردن بدون استفاده از وسایل حفاظت شنوایی است و اگر از وسایل حفاظت شنوایی یعنی گوشی های محافظ استفاده شود، می توان روزانه 8 ساعت در معرض صدایی با 100 دسیبل نیز قرار گرفت.

** راه های پیشگیری از كم شنوایی
رئیس انجمن شنوایی شناسان ایران در این مورد توضیح داد: اولین اقدام در این زمینه ممانعت از ایجاد صداهای بلند و خودداری از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند است.
گورابی اظهار كرد: بوق خودروها و موتورسیكلت ها، صداهای ناشی از برخی اسباب بازی ها و ترقه ها و صداهای موجود در كارخانه ها و دستگاه های صنعتی بیش از حد مجاز است.
وی ادامه داد: گاهی مجبور هستیم به لحاظ زندگی شهری و یا كار در مشاغل صنعتی در معرض برخی صداها باشیم كه در این صورت می توانیم از محافظ های شنوایی به صورت گوشی هایی كه روی گوش گذاشته می شود، استفاده كنیم.
گورابی گفت: البته این وسایل نیز تاحدی می توانند از بروز این گونه عوارض پیشگیری كنند، بنابراین راه حل اساسی در این زمینه تولید نكردن این صداها و كنترل و كاهش آنها است كه مستلزم رعایت استانداردهای لازم در مورد دستگاه ها و محیط های صنعتی است.
وی خاطرنشان كرد: محافظ های گوش تنها می توانند 25 دسیبل از شدت صدا بكاهند و ورود صدا از طریق راه های هوایی را كم كنند اما نمی توانند از انتقال ارتعاشات صدا كه به اندام بدن وارد می شود، بكاهند چرا كه صدا از طریق استخوان ها نیز به گوش ها منتقل می شوند.

** پایش شنوایی شاغلین در محیط های صنعتی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران اظهار كرد: افرادی كه برای كار در محیط های صنعتی مشغول به كار می شوند، باید پیش از آغاز كار شنوایی آنها مورد پایش و بررسی قرار گیرد و بعد از آن نیز میزان شنوایی آنها هر 6 ماه یك بار بررسی شود تا در صورت بروز عارضه، از پیشرفت آن پیشگیری شود.
گورابی ادامه داد: این مساله در بسیاری از كارخانه ها و محیط های صنعتی انجام می شود اما برنامه كشوری مدونی در این زمینه تهیه نشده است، بنابراین لازم است مسئولان مربوطه به این موضوع توجه داشته باشند.
وی درباره سنجش شنوایی پایه (ادیوگرام) توضیح داد: لازم است افراد در بدو ورود به مشاغل صنعتی مورد سنجش شنوایی قرار گیرند چراكه ممكن است در ابتدای ورود، درجاتی از كم شنوایی داشته باشند بنابراین برای پیشگیری از شدت آن و همچنین به خاطر بسیاری از شكایات كارگران از كارفرمایان صنایع باید مشخص شود كه فرد از ابتدا كم شنوا بوده و یا در اثر كار در محیط های صنعتی دچار این عارضه شده است.
گورابی گفت: اگر مشخص شود كه فرد در محیط كار دچار عارضه كم شنوایی شده، باید بررسی شود كه آیا محافظ های لازم در اختیار او قرار داده شده، كنترل های لازم برای كاهش صدای محیط انجام شده و آموزش های لازم به او داده شده بود كه چگونه از محافظ ها استفاده كند و آیا محافظ ها استاندارد بوده اند یا خیر.
وی افزود: اگر فردی با رعایت تمام این موارد دچار كم شنوایی شده باشد، باید محیط كار او عوض شود و یا به او غرامت و یا بازنشستگی پیش از موعد و یا از كار افتادگی داده شود تا دچار گرفتاری هایی نشود كه اكنون بسیاری از بازنشستگان مشاغل صنعتی به آن دچار هستند.
گورابی ادامه داد: اگر كم شنوایی عامل دیگری مانند پارگی پرده گوش، از هم گسیختگی زنجیره استخوانی یا پارگی گوش میانی نداشته باشد، می توان این عارضه را با استفاده از سمعك برطرف كرد.
علاوه بر شاغلین صنایع، شهرنشینان نیز به لحاظ زندگی ماشینی روزانه در معرض صداهای بلند و بعضا ناهنجاری هستند كه می تواند به شنوایی آنها آسیب برساند.
صدای موتورسیكلت ها و بوق آنها، صدای بوق ماشین ها و هزاران صدای ناخوشایند كه گاه و بی گاه در كوچه و خیابان و یا حتی منازل آنها را می شنویم، ازجمله این صداها به شمار می روند.
یكی از اقدامات لازم در این زمینه كه می تواند از بروز مشكل كم شنوایی و هزینه های متعاقب آن بر خانواده ها و نظام سلامت كشور مانند افسردگی، كناره گیری از اجتماع و همچنین تحمیل هزینه های سنگین درمانی مانند تهیه وسیله كمك شنوایی سمعك و یا استفاده از روش های درمانی مانند برخی جراحی ها پیشگیری كند، رعایت استانداردهای جهانی در صنایع خودروسازی و موتورسیكلت سازی است كه به گفته كارشناسان، صداهای ناشی از این وسایل و بوق آنها استاندارد جهانی ندارد.
شنیدن این گونه صداها به لحاظ زندگی ماشینی برای شهروندان امری اجتناب ناپذیر بنابراین لزوم توجه به این امر بیش از همه متوجه مسئولان مربوطه و كارفرمایان صنایع سنگین است كه علاوه بر رعایت استانداردهای لازم در ساخت تولیدات خود، ضروری است برای پیشگیری از بروز عوارض شنوایی در بین جامعه بزرگ كارگری شاغل در محیط های صنعتی استانداردهای لازم برای كاهش صدا در محیط كار و ارایه وسایل حفاظت شنوایی و آموزش های لازم را با دقت بیشتری در دستوركار خود قرار دهند.
به گفته متخصصان، صداهای بلند و ناهنجار علاوه بر كم شنوایی می توانند سبب بروز استرس، اضطراب، سردرد، زخم معده، اختلال در عملكرد سیستم گوارش، افزایش كلسترول خون، انقباض رگ های خونی و پرخاشگری شوند.
علمی**1834**2017