هر چند برخي از اين آيين ها در طول زمان با تغييراتي همراه بوده اما بيشتر آنها به قوت خود باقي مانده اند و يكي از مهمترين رسوم قبل از فرا رسيدن عيد، سنت خانه تكاني و گرفتن گرد و زنگار از سيماي منزل و به ويژه نسوجي چون قالي، موكت و پتو است.
در همه نقاط ايران از گذشته هاي دور تاكنون مرسوم است چند هفته قبل از شروع عيد نوروز فرآيند خانه تكاني و گردگيري از منازل و حتي در پاره اي از موارد محل كار آغاز و تا واپسين روزهاي اسفند اين پروسه به طول مي انجامد.
امروزه با ورود فناوري هاي نوين و ماشيني شدن زندگي ها، شيوه خانه تكاني ها نيز تغيير كرده و اهل منزل با به كارگيري اين فناوري ها، روند گردگيري و خانه تكاني ها را براي خود سهل تر كرده اند.
يكي از مهمترين و اساسي ترين بخش در خانه تكاني به طور معمول شستن قالي، قاليچه،گليم، موكت، پتو و پرده، ظروف، ديوار، كاشي و انواع وسايل قابل شست و شوي منزل است كه بخش وسيعي از زمان و هزينه افراد را به خود اختصاص مي دهد.
البته امروزه اماكني چون فرش و قالي شويي و پتوشويي هاي صنعتي به ياري خانواده ها و به ويژه بانوان آمده و ديگر نياز نيست زحمت شستن قالي و فرش و ... تحمل كرد اينها در قبال گرفتن دستمزد اقدام به شست و شوي اين نوع از نسوج مي كنند.
اما با وجود اين اماكن هنوز هم هستند كساني كه اين نسوجات را در منزل و با مشقت و سختي فراوان انجام مي دهند و حتي با وجود گسترش زندگي آپارتمان نشيني اما باز ديده مي شود شست و شوي فرش و پتو در محوطه و توقفگاه هاي مجتمع هاي مسكوني به صورت گروهي انجام مي شود.
في نفسه نظافت و تميزكاري عملي نيك و خوشايند است و حتي در دين مبين اسلام به رعايت بهداشت فردي و اجتماعي و نظافت تاكيد و سفارش هاي زيادي شده اما نكته حايز اهميت در اين برهه زماني دقت بسيار زياد در مصرف آب است.
به طبع خانه تكاني مستلزم استفاده از آب فراوان است و خانواده ها نيز براي شست و شو بايد مقادير زيادي آب را مصرف كنند تا منزل آنگونه كه خود مي خواهند جلا يافته و تميز شود اما در اين فرآيند خانواده ها بايد نكات مهم و حايز اهميتي چون مصرف ميزان حامل هاي انرژي چون برق و گاز و به ويژه آب را در مد نظر داشته باشند.
كشور ايران در سال هاي اخير و به ويژه به علت خشكسالي هاي پي در پي دچار بحران آب و كمبود منابع آبي شده و سالياني است كه با اين مشكل اساسي و مهم مواجه گشته به گونه اي كه حتي خوان گسترده سفره هاي زيرزميني هم به علت مصرف بيش از حد آب از سوي ما تهي از آب مانده است.
در اين فصل كه زمان گردگيري و شست و شوي البسه و تميز كاري لوازم منزل و زدودن غبار يكساله از خانه هايمان است مردم بايد بيش از گذشته نسبت به مصرف آب متعصب باشند و بهتر اين است كه شست و شوي لوازمي چون قالي، موكت و پتو كه به آب فراوان نياز دارد را به كارگاه هاي قالي شويي بسپارند.
آب از جمله سرمايه هاي گرانبها و از دست رفتني است كه جبران هدر رفت آن سخت و حتي ناممكن است و اكنون كه اين نعمت را براي استفاده در اختيار داريم بايد نسبت به ادامه بودنش حساس و مقيد باشيم و آن را تنها سهم خود ندانيم .
بياييد در اين سال هاي كم آبي، با مصرف بهينه سهمي هر چند اندك در صرفه جويي مايه حيات داشته باشيم.
*خبرنگار ايرنا در ايلام
تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۵
فرا رسيدن عيد نوروز همواره با آيين ها و سنت هاي مختلفي همراه است كه برخي از آنها ريشه در فرهنگ غني و تمدن ديرين اين سرزمين دارد.