آیین سنتی' شنبه گردش' در چهارمحال و بختیاری

مولفه های تاریخی و تبارشناسی ، آیین شنبه گردش برای نخستین بار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مركز شهركرد در فروردین سال 82 در قالب یك گزارش پژوهشی اجتماعی منتشر شد كه پس از آن این سنت مورد استقبال سایر رسانه ها قرار گرفت.
به گزارش ایرنا،مردم چهارمحال وبختیاری براساس یك سنت دیرین در نخستین شنبه سال، در آیینی موسوم به ˈ شنبه گردش ˈ شركت
می كنند.
اگر چه این آئین در نزد خانواده های چهارمحال و بختیاری در حال فراموشی است و هر ساله تعداد كمی از مردم به شنبه گردش در نوروز می روند ،اما این آیین كه به نوعی سیزده بدر كوچك محسوب می شده است، همچنان در بین خانواده های شهركردی جایگاه خود را حفظ كرده است.
مردم شهركرد،نخستین شنبه سال در مناطق مختلف شهری و روستایی، به دل طبیعت می روند و جشن همنشینی خانوادگی را برگزار می كنند.
مردم این شهر بر اساس این سنت دیرین،در نخستین شنبه سال نو با خروج از منازل خود و گشت و گذار در دل طبیعت، مناطق تفریحی، زیارتی و سیاحتی، سال كاری جدید را با شادابی و نشاط آغاز می كنند.
برخی از مردم این دیار،پس از برپا كردن چادر در دل طبیعت اقدام به طبخ غذاهای محلی نظیر آش مچه و آش شنگ می كنند.
این دو غذای محلی كه از گیاهان طبیعی شنگ و مچه به همراه افزودنی های دیگر مانند كشك و پیاز داغ، طبخ و تهیه می شود، در فصل بهار در بین مردم این استان جایگاه مهمی دارد.
مردم شهركرد در این روز، پس از چیدن گیاهان طبیعی و خوراكی و پختن غذاها با خواندن قرآن و دعا، به گشت و گذار خود پایان
می دهند.
مناطق توریستی و تفریحی سامان، بلداجی،چغاخور، گندمان، كوهرنگ، پیرغار، بابا پیر احمد، امامزاده بارده، چشمه دیمه، سندگان، برم، دره عشق و پرورز ،چشمه وقت و ساعت،چشمه زنه و مناطق تفریحی دیگر استان ،در شنبه گردش با استقبال گردشگران روبرو است.
یك كارشناس ارشد فلسفه هنری می گوید:قدمت این آئین سنتی را كه در تراز سیزده بدر است،می توان حدود یكصد تخمین زد.
مهری فتاحی در گفت وگو با ایرنا افزود:فلسفه وجودی این آئین،نوعی جشن پهلوانی و روزآزمایی بین پهلوانان بوده است كه نمونه های آن اكنون در برخی از روستاهای خراسان یا افغانستان نیز وجود دارد.
به گفته وی،به نظر می رسد شنبه گردش در بین اقوام ایرانی با این اسم رایج نبوده است و این جشن همان جشن شكار می باشد كه در شنبه نخست سال در نوروز اجرا می شده است.
وی گفت:آیین شنبه گردش اكنون در بین خانواده های به ویژه جوان كمرنگ شده است و حتی تعدادی از جوانان از وجود چنین آیینی هیچ اطلاعی ندارند و دلیل آن نیز وجود جشن بزرگتری مانند سیزده بدر است با این تفاوت كه در گذشته در سیزده بدر جشن شكار رایج نبوده است.
وی، دلایل بی رغبتی خانواده ها نسبت به این آیین را، ناشناخته بودن آن در بین نسل جوان،فراگیر بودن بیشتر سیزده بدر نسبت به این آیین، یك نواخت شدن زندگی و ترویج سفرهای نوروزی دانست.
به گزارش ایرنا ،این آیین در دهه های اخیر جای خود را به سیزده فروردین داده است و جوانان از شنبه گردش، دیگر استقبال نمی كنند.
گزارش از محمود رییسی
2097