واشنگتن تایمز: توافق عربستان-روسیه در بازار نفت بی اثر ماند

این روزنامه آمریكایی می نویسد: پیش بینی می شود كه قیمت جهانی نفت در طول سال 2016 حدود بشكه ای 40 دلار و یا حتی كمتر باقی بماند.
به رغم آنكه تولیدكنندگان بزرگ درتلاش هستند تولید را كاهش دهند و با ركود موجود در بازار نفت مقابله كنند اما نفت ارزان ضربه ای قوی بر پیكر اقتصاد كشورهایی همچون عربستان , روسیه و سایر كشورهای نفت خیز وارد ساخته است و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
متاثر از آن سیاست جهانی هم آبستن تحولاتی شگرف خواهد بود.
بانك 'سوسیه ته ژنرال' اروپا پیش بینی كرده است كه با وجود ثابت ماندن سطح تقاضا در آمریكا و بازارهای نوظهور مانند چین, اما مازاد تولید نفت در جهان همچنان لجوجانه تداوم خواهد داشت.
این بی تعادلی بازار كمك غیرقابل وصفی به اقتصادهای متكی به انرژی كرده است اما از دیگر سو؛ وسعت میدان بودجه و جاه طلبی كشورهای نفت خیز و گاز خیز كه نفت , اهرم سیاست خارجی آنهاست را تخریب كرده است .
'مایكل ویتنر' رئیس عملیات نیویورك در 'سوسیه ته ژنرال' در این زمینه نظرش را اینگونه مطرح می كند كه :' سعودی ها و روس ها با هم بر سر كاهش تولید توافق كرده اند, اما آنقدر كه تزریق عرضه به بازار مخرب است ؛ این توافق یك اتفاق شوم برای بازار نیست'.
وی می افزاید: عربستان و روسیه كه بعداز امریكا دومین و سومین تولید كننده بزرگ نفت جهان هستند فقط از 'كاهش تولید' به میزان تولید ماه ژانویه صحبت می كنند اما هنوز در عمل از تولید خود نكاسته اند.
ایران مترصد بازگشت به بازار جهانی نفت است كه لغو تحریم ها آن را میسر ساخت. به همین دلیل, تهران نظریه قطع تولید را استهزاء كرده است'.
اما عنصر غیرقابل پیش بینی هر رویدادی همچنان , چین است.
رشد تقاضای چین همچنان پابرجاست اما ركود اقتصادی آن نگران كننده است و این خطر را دارد كه سطح تقاضا برای سال پیش رو را پایین آورد.
طبق پیش بینی 'سوسیه ته ژنرال' به رغم ركود اقتصادی چین قیمت نفت در بلند مدت احیا خواهد شد و تا سال 2020 به بشكه ای 75 دلار خواهد رسید. علت آن بالا رفتن سطح تقاضا از سوی كشورهای در حال رشد به خصوص هند , كشورهای منطقه خاورمیانه و آفریقاست.
با پایین آمدن قیمت نفت ؛ عربستان به امید آن كه بتواند بازار را از دست تولید كنندگان نفت 'شیل' shale كه تولید پرهزینه تری است برباید , سطح تولید خود را بالا برد .
اگر قیمت بازهم پایین بیاید ,تولید كنندگان خارج از 'اوپك' از بازار خارج خواهند شد و تولید اضافی نخواهند داشت و قیمت نفت بالا خواهد رفت و به بشكه ای بالای 100 دلار صعود خواهد كرد.
در آن شرایط؛ ذی نفع ترین كشور ؛ عربستان خواهد بود.
'موسسه مطالعات اقتصاد بین الملل پترسون 'در آمریكا ماه گذشته اعلام كرد كه استراتژی سعودی ها در مرحله ای موفق عمل كرد.
طبق مطالعات این موسسه؛ سقوط قیمت نفت خسارت سنگینی بر تولید كنندگان نفت وارد ساخت و در آمریكا سرمایه گذاری در حفاری و اكتشاف نفت را نابود كرد. شركتهای متكی به نفت در آمریكا هم اكنون زیر فشار سنگین مالی اند و اصلا صحت و سلامت بانك ها و سایر موسسات مالی وام دهنده به این شركتها هم زیر سوال رفته است.
خطر برد و باخت در این قمار, فوق العاده خطرناكتر از آن است كه عربستان روی آن حساب باز كرده بود.
تولید كنندگان نفت در امریكا توانایی شگفت آوری برای ماندن در بازار دارند حتی اگر هم قیمت نفت به بشكه ای 30 دلار برسد.
همچنین شرط بندی ریاض بر روی توافق هسته ای ایران هم احمقانه بود.
این توافق ورود قابل پیش بینی ایران به بازار نفت را به ارمغان آورد. ایران از سال 2012 به علت تحریم بودن از این بازار دور مانده بود.
فارغ از عنصر ایران , اهرم قوی دیگر در بازار جهانی انرژی , آمریكاست.
امروز اهرم آمریكا در این بازار قوی تر از چند دهه اخیر است. آمریكا همچنان حدود 30 درصد از نفت مورد نیاز خود را وارد می كند اما از سال 2008 سطح تولید نفت آمریكا 80 درصد رشد داشته است و تولید بالا ؛ امریكا را در مقابل آسیب پذیری بازار جهانی نفت ایمن ساخته است. در حالیكه تا چند دهه قبل یك چنین موقعیتی برای آمریكا قابل پیش بینی نبود.
اگر قیمت نفت برای بلندمدت پایین باقی بماند, بزرگترین خطری كه بازار انرژی آمریكا را تهدید خواهد كرد آسیب پذیری ژئوپولتیك است.
بی ثباتی سیاسی در نیجریه و ونزوئلا و واكنش های غیرقابل پیش بینی روسیه و پادشاهی های حاشیه خلیج فارس از نمونه تبعات سیاسی بازار متلاطم نفت است.
به اعتقاد تحلیلگران نفتی, آثار سیاسی این وضعیت بسیار مخرب تر از آثار اقتصادی آن است به خصوص در كشورهای حاشیه 'خلیج فارس' . این كشورها میلیاردها دلار در برنامه های اجتماعی شان هزینه كرده اند و همچون گذشته یارانه دولتی پرداخت می كنند تا جلوی وقوع محتمل قیام 'بهار عربی' ملت هایشان را بگیرند.
در روسیه؛ این كشور محتاج نفت بشكه ای بالای 100 دلار است تا پروژه های بودجه ای خود را برنامه ریزی كند. مسكو برای سرپوش نهادن به این معضل, به تكاپو افتاده است با ماجراجویی خارجی احساسات ملی گرایی را در میان ملت خود شكوفا كند.
مداخله نظامی در سوریه دقیقا حین آن اتفاق افتاد كه اقتصاد روسیه متاثر از سقوط قیمت نفت دچار بحران شده بود . نفت قیمتی ترین و مجلل ترین صادرات روسیه است.
بی ثباتی دیگر استراتژیك ناشی از بازار نفت؛ در منطقه آمریكای لاتین و آفریقا ظهور خواهد كرد.
از هم اكنون وحشت بر سر نیجریه - ششمین صادركننده بزرگ نفت جهان - سایه افكنده است .
نفت ارزان بالقوه استعداد آن را دارد كه مولد شورش هایی در كشور باشد و همه توانایی دولت برای مبارزه با گروه تروریستی 'بوكوحرام' كه به نوعی با 'داعش' مرتبط است را بكاهد.
اقتصاد ونزوئلا هم در آستانه فروپاشی است . نفت به سختی 25 درصد از تولید ناخالص داخلی ونزوئلا را به خود اختصاص می دهد. مرگ 'هوگو چاوز' رئیس جمهور پیشین این كشور در سال 2013 به سهم خود یك زلزله سیاسی در ونزوئلا به بار آورد .
چاوز در سالهای دهه 2000 بر موج قیمت نفت سوار شد و انقلابی اجتماعی را تائید و حمایت كرد.
اینك جانشین چاوز 'نیكولاس مادورو' كه فرد توصیه شده خود چاوز بود , متاثر از نفت ارزان با یك مجمع ملی كه بعد از انتخابات ماه دسامبر در سلطه احزاب مخالف قرار گرفته است دست و پنجه نرم می كند.
ونزوئلا دچار فقر شدید و تورم بالا و فروپاشی فعالیتهای اقتصادی است و در لبه پرتگاه یك بحران عمیق ایستاده است .
كاهش قیمت نفت بی وقفه در حال تولید مخاطرات جهانی است و منطقی است خود را برای رویارویی با این مخاطرات آماده كنیم.
آساق**1591**1392