پيشگيري ازانتقال تالاسمي تا استفاده ازسلول بنيادي براي درمان ديابت

به گزارش خبرنگارعلمي ايرنا، پژوهشگاه رويان با هدف ارائه خدمات درماني به زوج هاي نابارور، پژوهش و آموزش در زمينه علوم باروري و ناباروري با تلاش مرحوم دكتر سعيد كاظمي آشتياني و گروهي از پژوهشگران در سال ۱۳۷۰ تأسيس شد.
تولد اولين كودك حاصل از روش باروري آزمايشگاهي IVF در تهران در سال 1371، تولد اولين كودك حاصل از روش ميكرواينجكشن ICSI در كشور در سال 1373 و تولد اولين كودك حاصل از روش تشخيص ژنتيكي قبل از لانه گزيني جنين (PGD) در ايران در سال 1383 از جمله موفقيت هايي است كه اين پژوهشگاه در زمينه خدمات درمان ناباروري به دست آورده است.
اين پژوهشگاه توانسته به يكي از بزرگترين مراكز درمان ناباوري در دنيا تبديل شده و سالانه چندين زوج نابارور از كشورهاي اطراف از جمله خليج فارس و نيز زوج هاي مسلمان از كشورهاي اروپائي براي درمان به پژوهشگاه رويان مراجعه مي كنند.
بنابه گفته دكتر حميد گورابي، تا بهمن ماه سال گذشته بيش از 25 هزار نوزاد با بهره گيري از روش هاي كمك باروري در اين پژوهشگاه متولد شده اند.
استفاده از سلول‌ هاي بنيادي براي ترميم ضايعات قلبي ناشي از سكته وترميم ضايعات قرنيه چشم، تاسيس بانك خون بند ناف نوزادان، توليد سلول‌هاي بنيادي پرتوان القايي انساني و استفاده از سلول ‌درماني براي بهبود و درمان بيماران ويتيليگو از ديگر افتخارات اين پژوهشگاه است.

** پيشگيري از انتقال تالاسمي از والدين مبتلا به تالاسمي مينور به نوزادان
رئيس پژوهشگاه رويان در گفت وگو با خبرنگار علمي ايرنا با اشاره به اينكه تاكنون نتايج خوبي براي جلوگيري از انتقال بيماري تالاسمي به نوزادان بدست آمده است، گفت: در سال 94 موفق شديم در ادامه فعاليت هاي گذشته، خدمات بيشتري را براي جلوگيري از انتقال تالاسمي به نوزادان از طريق تشخيص ژنتيك پيش از لانه گزيني ارائه دهيم.
تالاسمي از بيماري هاي ژنتيكي است كه در اثر آن بيمار، هموگلوبين ساختار طبيعي خود را از دست مي دهد و براثر اين پديده توليد هموگلوبين غيرموثر در بدن ايجاد مي ‌شود در نتيجه هموگلو بين معيوب قادر به اكسيژن رساني مطلوب به اعضا بدن نيست.
وي، تولد جنين هاي سالم را يكي از اولويتهاي اصلي پژوهشكده توليد مثل اين مجموعه اعلام كرد و افزود: در سال 94 توانستيم به مجموعه اي كه در گذشته براي بررسي سلامت جنين ( از لحاظ ژنتيكي ) از جمله تالاسمي صورت مي گرفت، بيمارهاي تك ژني ديگري مانند برخي از انواع ناشنوايي را اضافه كنيم.
گورابي با اشاره به اينكه تعدادي از بيماريها كه سلامت جنين را به خطر مي اندازند، در دست بررسي و تحقق داريم، بيان كرد: نوزدان به دليل بيماري هاي پدر و يا مادر (حامل برخي از ژن هاي معيوب) در معرض ابتلا به بيماري‌هائي هستند كه با اينگونه بررسي ها در صدد هستيم تا از بروز آنها در نوزادان جلوگيري شود.

** مطالعه درمان بيماري پروانه اي
وي گفت: علاوه بر تحقيق در مورد تشخيص ژنتيكي بيماري اپيدرموليز بولوسا (پروانه اي ) در مرحله پيش از انتقال جنين به رحم مادر، براي درمان اين بيماري توسط محققان اين مجموعه مطالعاتي در دست انجام است.
رئيس پژوهشگاه رويان اظهار اميدواري كرد كه سال 95 بتوانيم خدمت خوبي به اين بيماران ارائه كنيم.
گورابي ادامه داد: بيماري پروانه اي معمولا در نوزادران و كودكان بروز پيدا مي كند و در اثر اين بيماري پوست اين افراد بسيار شكننده مي شود و با دست خوردن حالت تاول زدگي پيدا مي كند.
اپيدرموليز بولوسا، يك بيماري ارثي در بافتهاي پوستي است كه در پوست و غشاي مخاطي ايجاد تاول مي‌كند. شيوع اين بيماري ۱ در ۵۰۰۰۰ نفر است. شدت بيماري از ملايم تا كشنده تغيير مي‌كند.
اين بيماري از يك جهش ژنتيكي در كراتين يا كلاژن ايجاد مي‌شود، اين بيماري در تمامي گروه هاي قومي و نژادي رخ مي دهد و به طور مساوي بر مردان و زنان اثر مي كند.
وي با اشاره به اينكه تعداد بيماريهاي ژنتيكي بسيار زياد است بيان كرد: وقتي فناوري مقابله با اين عارضه را در اختيار داشته باشيم ، مي توان با راهكاري مناسب از انتقال هريك از آنها به جنين جلوگيري كرد.
رئيس پژوهشگاه رويان از بهره گيري روش جديد به نام اري سي جي اچ(array-CGH) خبر داد و افزود: براي غربالگري جنين ها به لحاظ كروموزمي از روش هائي استفاده مي كرديم كه امكان بررسي تعداد كمي كرموزوم را در اختيار قرار مي داد، اما خوشبختانه در سال گذشته با راه اندازي اين روش جديدتر در پژوهشگاه قادر به غربالگري بهتر جنين‌ها شديم. اين روش بخصوص براي ناباروراني كه بطور مكرر در درمان دچار شكست مي‌شوند، مناسب است.
وي تاكيد كرد كه براساس اين روش مي توان تمام كروموزم هاي جنين را قبل از انتقال به رحم مادر مورد بررسي قرار داد. اين روش بسيار معتبرتر از روشهاي گذشته مي باشد و اميدواريم بتوانيم با قرار گرفتن اين خدمت تحت پوشش بيمه، بتوانيم آن را گسترش دهيم.

** بررسي عوامل منجر به سقط جنين
وي ادامه داد: پژوهشكده توليد مثل اين مجموعه عواملي كه منجر به سقط مي شود را دنبال مي كند كه در سال 94 به خصوص در عواملي كه مربوط به رگ زائي تحقيقاتي انجام شده كه نشان مي دهد كه نوساناتي كه در ژن هائي كه در ارتباط با رگ زائي است مي تواند منجر به سقط جنين شود.
گورابي اظهار كرد: اين موضوع از جمله موارد تحقيقاتي است كه بايد به دقت پيگيري شود تا بتوان عواملي كه منجر به افزايش نرخ باروري و كاهش سقط مي‌شود را شناسايي كرد.
وي به انتشار مقالات فراوان توسط محققان پژوهشكده توليد مثل اين پژوهشگاه اشاره كرد و گفت: در سال گذشته طرح هاي خوبي به لحاظ استفاده از داروهاي جديد و يا تركيبي از داروهائي كه قبلا وجود داشته است، انجام شده است.
گورابي ادامه داد: مي توان با استفاده از اين داروهاي جديد و يا تغييراتي كه در نحوه تجويز داروهاي گذشته ايجاد كرد شاهد افزايش نرخ باروري كه يكي از اهداف مهم اين پژوهشكده است، باشيم.

** بهره گيري از سلول هاي بنيادي براي درمان ديابت
وي با اشاره به اينكه در شرف تاسيس يك مركز درمان ديابت هستيم ، بيان كرد: محققان پژوهشكده سلول هاي بنيادي اين مجموعه در تلاش هستتد تا بتوانند از سلول‌‌ درماني براي درمان ديابت استفاده كنند.
رئيس پژوهشگاه رويان گفت: در كلينيك ديابت از روش هاي پيشگيري و كنترل بيماري دبابت و در نهايت از پيوند سلول هاي پانكرانس براي درمان اين عارضه بهره برده مي شود تا با اين بيماري مقابله شود.
وي ادامه داد: پژوهشكده سلول هاي بنيادي با هدف نزديك كردن دستاوردهاي پژوهشي و آزمايشگاهي به بالين فعاليت مي كند. در صدد هستيم تحقيقات بنيادين و پايه (آزمايشگاهي) را با تحقيقات ترجماني (مدل هاي حيواني) و كارآزمائي هاي باليني به ارايه خدمات درمان بيماري ها برسانيم.
گورابي اظهاركرد:در آينده نزديك مي توان از سلول هاي بنيادي براي درمان بسياري از بيماري هاي صعب العلاج استفاده برد و خدمات ارزشمندي به اين بيماران ارائه كرد.

** راه انداري مجتمع توليد سلول هاي بنيادي در نيمه اول سال 95
وي بااشاره به اينكه پيگير بهره برداري از يك شركت دانش بنيان كه درسال 92تاسيس شده، هستيم، افزود: در اين شركت دانش بنيان يك مجتمع توليد سلولهاي بنيادي ايجاد شده است تا از سلول هائي كه امكان استفاده در درمان بيماري ها دارند را توليد كنيم.
گورابي اظهاراميدواري كرد كه در نيمه اول سال 95 شاهد افتتاح اين مجموعه باشيم تا سلول هاي بنيادي با كيفيت بسيار بالا و با استانداردهاي جهاني توليد و براي درمان بيماران در اختيار مراكز درماني قرار گيرد.
رئيس پژوهشگاه روبان تاكيد كرد كه هدف مهم اين مجتمع، توليد سلولهاي مورد نياز در شرايط كاملا عاري از هرگونه عوامل بيماري زا و كارآمد است.
وي بيان كرد: سلولها را مي توان با روشهاي عادي تر در آزمايشگاه ها توليد كرد اما اين سلول ها چندان كارآمد نخواهند بود و استانداردهاي لازم را براي پيوند به بيماران ندارد.
گورابي افزود: در مرحله اول شش فناوري در مورد سلول هاي بنيادي در سال 95 به توليد مي رسد و اميدواريم در مرحله بعدي در سال 96 هم بتوانيم شش مورد ديگر را وارد مرحله توليد و به مراكز درماني ارائه كنيم.
رئيس پژوهشگاه رويان گفت: همچنين با آماده شدن مركز سلول درماني كوچكي كه با همت خيرين و كمك ‌هاي معاونت پژوهشي وزارت بهداشت در شرف افتتاح است، اميدواريم در انجام كارآزمايي‌هاي باليني در پژوهشگاه گشايش مناسبي بوجود آيد.

** راه براي افزايش تعاملات بين المللي با مراكز تحقيقاتي دنيا باز شده است
وي اظهار كرد: باتوجه به اتفاقي كه افتاده و مذاكرات برجام به نتيجه رسيده راه براي تعاملات بين المللي باز شده است .
گورابي ادامه داد: از جمله تعاملات بين المللي مي توان به اخذ گرانت بين المللي از انجمن الزايمر اشاره كرد. در سال 95 وارد فاز عملياتي اين طرح خواهيم شد. اميدواريم در سال هاي آتي با همكاري بين المللي توان مجموعه را افزايش دهيم.
وي افزود: در سال 94 اتفاق خوبي در اين پژوهشكده سلولهاي بنيادي افتاده كه نشان مي دهد پژوهشگاه رويان در عرصه سلول هاي بنيادي حرف زيادي در سال هاي آينده براي گفتن خواهد داشت .
گورابي اضافه كرد كه بخش عمده فعاليت‌ هاي رويان به لحاظ پيچيدگي، قابليت رسانه‌اي شدن را ندارد ولي علاقمندان مي توانند در بخش فارسي سايت اينترنتي رويان آنها را پيگيري كنند.
بدون شك نام رويان با ياد زنده ياد دكتر سعيد كاظمي آشتياني همراه است. اهداي جايزه ويژه دكتر كاظمي در سال 94 به پروفسور لنگر، پدر علم مهندسي بافت در جهان، اتفاق ويژه اي بود كه به گفته گورابي در كنار دستاورد‌هاي پژوهشگاه رويان در اين زمينه، نويد دهنده بهره گيري از علوم بين رشته‌اي در اين موسسه معتبر است.
يادآور مي‌شود پژوهشگاه رويان در قالب سه پژوهشكده توليد مثل، سلول هاي بنيادي و زيست فناوري فعاليت مي كند.
علمي ** 1201 **1440