به گزارش روز دوشنبه گروه فرهنگي ايرنا به نقل از روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري دست اندركاران چند معدن در ماه هاي اخير به حريم اثر تاريخي منحصر بفرد غار دژ اسپهبد خورشيد تجاوز و دست اندازي كردند.
سامان توفيق سرپرست گروه باستان شناسي غارتاريخي اسپهبد واقع در سواد كوه مازندران با اعلام اين مطلب گفت: هيات هنگام حضور در محل شاهد ادامه تجاوز و دست اندازي به اثر منحصر به فرد غار دژ اسپهبد خورشيد و ناديده گرفتن حريم و عرضه آن و نابودي حريم منظر و حريم اصلي و پايين دست اثر بود.
او دليل اين امر را برداشت خاك باستاني و تاسيسات وابسته به آن توسط معدن دانه طلاو معدن فلوئورين اعلام كرد.
اين باستان شناس تاكيد كرد: ما شاهد انفجارهاي پياپي، ايجاد نقب و تونل هاي متعدد به سمت پيكره و بالاي اثر هستيم.
وي افزود: اين در حالي است كه درجلسات متعدد سرپرست پروژه با مديران استاني مرتبط لزوم توقف عمليات، تمديد نكردن مجوز و جابجايي معادن و پاكسازي منطقه مطرح و توافقهايي نيز صورت گرفت ولي تا امروز با وجود پيگيري ها هيچگونه اقدامي صورت نگرفته است.
توفيق گفت: تنگه كولا كه در پاي غار دژ اسپهبد خورشيد در 10 كيلومتري پل سفيد سر راه باستاني ري تبرستان قرار دارد به گواه متون تاريخي تنگه راهبردي و استراتژيك بوده و نقش بسيار مهمي در تاريخ ايران و تبرستان داشته است.
در اين تنگه سه اثر ثبتي باستاني بسيار مهم و منحصر به فرد يعني دژ باجگيران قلعه ديوسفيد، غار دژ كيلي، غار دژ كيجا كرچال قرار دارند كه از سازه هاي وابسته به غار دژ اسپهبدخورشيد هستند.
اين باستان شناس اظهار داشت : با وجود پيگيريها و نامه نگاريهاي انجام شده در گذشته در محدوده ي حريم درجه يك اين آثار شركت معدني پروچشمه اقدام به برداشت سنگ كرده است و اين در حالي است كه هر سه اثر به فاصله كمتر از يك كيلومتر از هم و در ارتفاعات كوه سرخل دوبرار در مقابل روستاي سيمت و ........... دو آب قرار دارند.
او تصريح كرد: اين برداشت آسيب جبران ناپذيري به عرصه ي آثار و حريم آنها وارد و منظر آثار را مخدوش كرده است و در صورت تداوم امكان ثبت جهاني در بند كولا و آثار آن از بين خواهد رفت.
به گفته توفيق، ماشين آلات معدني همچنان مشغول برداشت و خالي كردن خاك زير پاي اين آثار هستند كه در صورت ادامه، رانش و ريزش كوه و آثار ثبتي و همچنين پيامدهاي جبران ناپذيري به همراه خواهد داشت.
بناي غار تاريخي اسپهبد خورشيد واقع در سوادكوه مازندران در تاريخ 18/12/1381 به شماره 7839 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد و حريم و عرصه آن در سال 1384 تعيين شد.
پروژه بررسي و مستندسازي باستان شناسي غار دژ اسپهبد خورشيد با توجه به اهميت تاريخي و باستاني راه ترانزيتي سواد كوه به تهران با قدمت نزديك به 2000 سال و استحكامات دفاعي و راهباني ارزشمند در اين مسير با مجوز رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري شروع شده است.
درسال گذشته برخي از طرحهاي عمراني راه سازي و سدسازي كه پيش ازمطالعات فرهنگي تاريخي توسط ميراث فرهنگي اجرايي شد خساراتي به ميراث فرهنگي كشور وارد ساخت .
بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه 5 ساله چهارم تمامي وزارتخانه‌ها، سازمانها و موسسات دولتي موظفند؛ قبل از اجراي طرحهاي عمراني گسترده و درمرحله امكان سنجي و مكان‌يابي نسبت به انجام مطالعات فرهنگي تاريخي ميراث فرهنگي در آن خصوص اقدام كنند و در طراحي و مكان‌يابي طرحهاي يادشده نتايج مطالعات را رعايت كنند.
فراهنگ **1085**1569
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۱:۳۶
تهران - ايرنا - سرپرست گروه باستان شناسي غار تاريخي اسپهبد واقع در سواد كوه مازندران اعلام كرد پس از اقدامهاي برخي از سدسازان و راهسازان كه تاكنون به تخريب آثار ارزشمند تاريخي منجر شده است، معدن كاران نيز به صف آنها پيوستند.