چگونه داروهاي تاريخ مصرف گذشته را دور بريزيم

به گزارش ايرنا، بيشتر اين داروها از دسته داروهاي تجويز شده اي هستند كه پس از مراجعه به پزشك و دريافت دارو بطور كامل مصرف نشده و باقي مانده اند.
بنابراين استفاده از آنها بويژه داروهاي تاريخ مصرف گذشته مي تواند خطرآفرين و مسموميت زا باشد.
در شماري از كشورها روند مشخصي براي بازگرداندن دارو وجود دارد اما از آنجايي كه در كشور ما هنوز اين روند وجود ندارد، برخي روش هاي ساده براي دور ريختن دارو از طريق زباله منزل از سوي معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت و دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور اعلام شده است.
بر اين اساس، داروها را بدون خرد كردن قرص ها و كپسول ها از بسته بندي اصلي بايد خارج و با مواد ناخوشايندي مانند تفاله چاي مخلوط كرد و سپس مخلوط را در كيسه پلاستيكي دربسته قرار داد و سپس داخل سطل زباله انداخت.
همچنين مخلوط حاصل را مي توان در قوطي حلبي خالي يا ديگر ظروف مشابه ريخت تا از نشت دارو يا ريختن آن به بيرون از سطل زباله جلوگيري شود.
شربت ها و سوسپانسيون ها را نيز بايد در فاضلاب ريخته و بطري آن را در زباله دان انداخت.
قبل از دور انداختن بطري خالي دارو، دستور مصرف روي آن براي جلوگيري از مصرف نابجا بايد مخدوش شود.
تعداد كمي از داروها ممكن است خطرناك باشند يا با مصرف تنها يك دوز در فردي كه دارو به او تعلق ندارد، كشنده باشند.
براي جلوگيري از مصرف اين مواد توسط كودكان، حيوانات خانگي يا ديگر افراد، به محض اينكه ديگر مورد نياز نباشد بايد در اسرع وقت از طريق فاضلاب دور ريخته شوند مانند چسب پوستي فنتانيل كه براي تسكين درد مصرف مي شود و بايد به محض خاتمه مدت مصرف، آن را داخل فاضلاب توالت انداخت تا از مصرف اتفاقي آن جلوگيري شود. از داروهاي اين دسته مي توان به مسكن هاي مخدر مانند فنتانيل، مورفين، بوپره نورفين، متيل فنيديت، مپريدين، ديازپام، متادون، هيدرومورفون، اكسي مورفون، اكسي كودون نيز اشاره كرد.
چنانچه شركت سازنده دارو، روشي را براي معدوم سازي دارو روي بسته بندي آن ذكر كرده است بايد بر اساس آن عمل كرد.
همچنين پزشكان توصيه كرده اند داروها را به دوستان خود ندهيد زيرا پزشك بر اساس سابقه بيماري شما دارو را براي خود شما تجويز كرده و دارويي كه براي شما موثر است چه بسا براي ديگري خطرناك باشد.
بر اساس ملاحظات زيست محيطي محققان از آنجا كه تاكنون عارضه اي ناشي از باقيمانده دارو در محيط زيست انسان و بويژه آب ملاحظه نشده است، ريختن داروها در فاضلاب مانعي ندارد.
در داخل اسپري داروهاي استنشاقي كه جهت درمان بيماري هايي مانند آسم و بيماري انسدادي ريوي موجود است، موادي به نام پروپلانت وجود دارد.
پوكه اين اسپري ها در صورتيكه سوراخ شوند و يا داخل آتش يا كوره زباله سوز قرار گيرند مي تواند خطرناك باشد و بايد نحوه صحيح انهدام اين پوكه ها را از سيستم بازيافت زباله مي توان جويا شد.
در هر صورت اگر راه صحيح دور ريختن دارو را نمي دانيد از يك داروساز سوال كنيد.
*** داروخانه ها مجاز به تحويل دارو از بيماران نيستند
از آنجا كه داروخانه ها به هيچ عنوان مجاز به تحويل گرفتن داروي مصرف نشده از بيماران نيستند، گاهي اوقات مراكز هلال احمر وظيفه جمع آوري داروهاي بلااستفاده را برعهده مي گيرند.
به اين علت عودت دارو به داروخانه غيرقابل انجام است كه به محض خروج دارو از داروخانه، شرايط نگهداري دارو از كنترل خارج مي شود و به همين دليل سلامت داروي مرجوعي به داروخانه زير سئوال است.
بنابراين با غير قانوني اعلام كردن بازگشت دارو به داروخانه، سلامت مصرف كنندگاني كه داروهاي خود را تنها از داروخانه تهيه مي كنند، حفظ مي شود.

*** تلاش براي فعال كردن مكاني جهت تحويل داروها در اصفهان
يك كارشناس معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در اين زمينه به ايرنا گفت: در كشور هنوز جاي خاص و معيني براي تحويل داروهاي مازاد يا تاريخ مصرف گذشته از سوي بيماران نداريم.
فرناز مشهديان افزود: معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در حال هماهنگي با وزارت بهداشت و شهرداري اصفهان جهت رفع اين مساله است.
وي يكي از مهمترين اهداف تعيين مكان خاص براي تحويل داروها از سوي بيماران و مردم را جلوگيري از سوء استفاده هاي احتمالي خواند و افزود: در صدد هستيم محلي را به شكل منطقي و علمي در اين زمينه فعال كنيم.
وي با اشاره به فعاليت كوره اي در كوهپايه اصفهان اظهار كرد: اكنون داروهاي مازاد و تاريخ مصرف گذشته داروخانه ها و بيمارستان ها در اين كوره معدوم مي شود.
اين كارشناس همچنين يكي از دلايل خود درماني مردم را وجود داروهاي مازاد در منازل عنوان و تصريح كرد: اين داروها عوامل خطر هستند زيرا تعدادي از آنها ممكن است باعث مسموميت شوند و تعدادي نيز خاصيت خود را از دست داده يا كاهش دوز دارويي داشته باشند.
مشهديان بيشتر داروهاي مازاد يا تاريخ گذشته موجود در خانه ها را انواع مسكن ها عنوان كرد.
وي درباره دور ريختن آمپول نيز گفت: براي اين مورد بايد آمپول ها را داخل جعبه يا كيسه اي گذاشت تا شكسته نشوند و آن را تحويل مراكز جمع آوري بازيافت داد.
وي اظهار اميدواري كرد كه اقدام هاي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان براي فعال كردن مكاني جهت تحويل داروها منجر به اجرايي شدن آن در سال جاري شود.
ايران در زمينه مصرف دارو جزو 20 كشور نخست دنيا است و در آسيا پس از چين مقام دوم را دارد.
سرانه مصرف دارو در ايران سه برابر استاندارد جهاني است كه اين آمار نشان‌دهنده اصولي نبودن تجويز و مصرف دارو در كشور است.
هر ايراني سالانه 339 تا 340 عدد دارو مصرف مي‌كند كه اين آمار بيش از استاندارد جهاني است.
گ/3011/ 6022 /1484