بیماری ایدز در كشور از راه‌های استفاده معتادان تزریقی از سرنگ آلوده، آمیزش جنسی و در موارد محدودی، انتقال ویروس از مادر مبتلا به كودك رواج یافته است.
بر اساس گزارش های منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و سازمان بهداشت جهانی، نرخ رشد ایدز در ایران بصورت هشدار دهنده‌ای در حال افزایش است.
حدود 30 هزار نفر مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی (عامل بیماری ایدز) در كشور ثبت شده اند و تعداد واقعی افراد مبتلا به این بیماری حدود یكصد هزار نفر تخمین زده می شود.
یكی از مباحث مهم و كلیدی مرتبط با این بیماری، مباحث فرهنگی و آموزشی مرتبط با آن است بطوریكه با توجه به بافت سنتی و عرف جامعه، بحث و گفت وگو درباره راه های انتقال این بیماری بویژه از طریق روابط جنسی با محدودیت هایی همراه است.
این مساله تا جایی پیش رفته است كه ایدز در ایران بصورت یك بیماری مهلك و انگ اجتماعی مطرح است و همین امر باعث شده تا بیماری بطور مخفیانه و زیر زمینی شیوع یابد و مبتلایان به آن در مواردی از خانواده و جامعه طرد شوند و روند درمانی آنها با مشكل مواجه شود.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز تاكید كرده است كه پنهان كاری درباره ایدز موجب افزایش ابتلا شده است.
سید حسن هاشمی افزود: متاسفانه باید گفت رو در رو شدن با مسأله بیماری ایدز در كشور ما از پنهان كاری هایی كه توسط مسئولان و رسانه ها انجام شده، آسیب دیده است و ادامه این روند موجب افزایش شیوع ابتلا به این بیماری می شود.
وی پنهانكاری را پاك كردن صورت مسأله دانست نه راه حل و اظهار كرد: ایدز در مجموعه های كودكان كار، حاشیه شهرها، زندان ها به صورت قارچ گونه ای در حال رشد است و چرخه انتقال از تزریق مواد مخدر به مخاطرات جنسی تغییر یافته است.
هاشمی با اشاره به اینكه اگر نمی توانیم همه افراد جامعه را چك كنیم باید هر طوری شده گلوگاه ها را چك كنیم، گفت: همه باید باور كنیم كه ایدز بیماری است نه ناهنجاری و باید به بیماران احترام گذاشت و از تحقیر و انگ زدن به آنان خودداری كرد.
*** مانند كبك سرمان را زیر برف نكنیم
یك كارشناس بیماری ایدز، مثال «مثل كبك سرش را زیر برف می‌كند» را برای انكار موج سوم ایدز به‌كار برده است.
رئیس مركز تحقیقات ایدز ایران در این زمینه گفته است: بزرگ‌ترین مشكل ما انكار كردن است زیرا نمی‌خواهیم واقعیت‌ها را قبول كنیم كه انتقال ایدز از طریق روابط جنسی پر خطر در جامعه ما وجود دارد.
مینو محرز افزود: هنوز هم انكار می‌كنند كه شیوع اچ آی وی از راه تماس جنسی پر خطر وجود دارد و بدتر از آن هیچ نوع آموزشی نه از سوی آموزش و پرورش و نه از سوی رسانه‌ها درباره انتقال ویروس ایدز از طریق موج سوم یا انتقال از راه تماس جنسی پر خطر داده نمی‌شود.
وی با اشاره به اینكه ارتباط جنسی یك غریزه طبیعی است و دین راجع به مسائل جنسی شفاف صحبت كرده اظهار كرد: سؤال ما این است چرا آموزش و پرورش راجع به رفتارهای جنسی آموزش نمی‌دهد و چرا پدر و مادرها با بچه‌ها درباره مسائل جنسی صحبت نمی‌كنند؟چرا رسانه‌ها به این مسائل نمی‌پردازند؟
به گفته وی، باید قدرت نه گفتن را به بچه‌ها یاد داد و آموخت كه بی‌بند و باری چیست؛ وقتی چیزی از رفتارهای جنسی نمی‌دانند، وارد جامعه كه می‌شوند، این مسائل پیش می‌آید.
این كارشناس علت اصلی این نوع روند روبه افزایش ایدز را نا آگاهی جوانان در مورد رفتارهای جنسی پرخطر دانست.
*** واقعیت های ایدز اطلاع رسانی شود
قائم مقام رئیس دانشگاه علوم پزشكی اصفهان نیز در این زمینه گفت: كتمان نكردن بیماری ایدز و اطلاع رسانی گسترده در این زمینه، بیشترین تاثیر را در كنترل این بیماری می گذارد.
دكتر حمید صانعی افزود: لازم است با ذكر آمار و واقعیت ها، اطلاع رسانی گسترده ای از طریق رسانه ها برای تاثیر هرچه بیشتر در كنترل این بیماری در كشور صورت گیرد.
وی خودآگاهی مسئولان و بیماران در این زمینه را نیز ضروری خواند و اظهار كرد: باید اجازه دهیم فیلم ها و محتواهای فرهنگی، آموزشی بیشتری در این زمینه تولید و ارائه شود و مبتلایان به این بیماری بدانند كه فرد مجرم و مطرود جامعه نیستند.
صانعی خاطرنشان كرد: در سال های گذشته بیماری ایدز تبدیل به دغدغه بزرگی برای كشورهای غربی شده بود اما امروز این دغدغه به كشورهای در حال توسعه مانند ایران رسیده است و نباید كتمان كاری كنیم.
*** جوانان نیازمند آموزش های درست جنسی هستند
كارشناس مسئول ایدز مركز بهداشت اصفهان نیز در گفت وگو با ایرنا تاكید كرد: مهمترین گروه برای آموزش و اطلاع رسانی درباره ایدز و روش های آن، جوانان و نوجوانان هستند.
مرجان مشكوتی افزود: لازم است با روش های اصولی و درست با این گروه های سنی درباره رفتارهای جنسی و بیماری های آمیزشی صحبت كرد تا از شیوع بیماری هایی مانند ایدز جلوگیری كرد.
وی گفت: لازم است گروهی از كارشناسان در این زمینه باهم همفكری كرده و به روش های مشخصی برای آموزش در این زمینه برسند.
این كارشناس افزود: اگر ما نتوانیم درباره این موضوع ها با جوانان صحبت كنیم ، كار بسیار مشكل می شود.
وی با بیان اینكه اكنون در بسیاری از مواقع نمی توانیم بطور مستقیم با این گروه های سنی در این زمینه صحبت كنیم تصریح كرد: بسیاری از موارد كه باید آموزش باشد، آموزشی نیست و در برخی موارد اگر هم هست، به درستی انجام نمی شود.
مشكوتی تاكید كرد: لازم است آموزش های مرتبط با رفتارهای پر خطر جنسی و استفاده از وسائل پیشگیری مانند كاندوم به جوانان از طریق رسانه های مختلف و مراكز آموزشی داده شود.
وی با اشاره به الفبای پیشگیری از ایدز گفت: این الفبا شامل سه بخش خویشتن داری، وفاداری و استفاده از وسائل پیشگیری است كه باید در دوره های آموزشی بویژه از دبیرستان آموزش داده شود.
كارشناس مسئول ایدز مركز بهداشت اصفهان درباره عواقب پنهانكاری توضیح داد: مهمترین آن، ترس افراد از انگ اجتماعی است بطوریكه برای انجام آزمایش به مراكز بهداشتی مراجعه نمی كنند.
وی با بیان اینكه این عواقب در مرحله نخست به خود فرد بیمار باز می گردد افزود: اگر اقدامات درمانی برای فرد مبتلا انجام شود احتمال انتقال بیماری به دیگران كم می شود.
مسئول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان نیز موج سوم ایدز در كشورمان را قابل توجه خواند و گفت: گسترش بیماری ایدز به ویژه از طریق روابط جنسی پر خطر رو به افزایش است.
دكتر رضا فدایی با بیان اینكه در برنامه های بیماری ایدز باید از ایجاد وحشت جلوگیری كنیم گفت: با توجه به سیر فزاینده شیوع این بیماری باید در برخی موارد، برنامه های كاهش آسیب را اجرا كرد از جمله توزیع سرنگ یك بار مصرف بین معتادان تزریقی یا وسایل پیشگیری از بارداری بین افراد دارای رفتارهای پر خطر جنسی.
مسئول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان با تاكید بر اینكه هر جا این برنامه ها اجرا شده، جواب مثبت داده است افزود: ما باید علاوه بر این برنامه ها، معتادان و افراد دارای رفتارهای پر خطر جنسی را نیز حمایت كنیم تا اعتیاد یا رفتارهای پر خطر خود را كنار بگذارند.
وی به برخی مخالفت ها در این زمینه اشاره و تصریح كرد: هر جا كه این برنامه ها اجرا شده نه روابط جنسی افزایش یافته و نه تعداد معتادان زیاد شده بلكه حتی بیماری هایی مانند هپاتیت كاهش یافته است كه ما اكنون از این موضوع غافل هستیم.
وی همكاری و مشاركت مردم و سازمان های غیر دولتی در این زمینه را نیز ضروری خواند و گفت: ما باید به گروه های پر خطر مانند معتادان یا زنان دارای رفتارهای پر خطر جنسی دسترسی داشته باشیم، توجه ویژه به جوانان و نوجوانان كنیم و سطح آگاهی آنها را در این زمینه بالا ببریم.
وی زنان و دختران را قربانی بیماری ایدز خواند و تصریح كرد: سیر مرگ برای مبتلا به این بیماری سریعتر از مردان است.
این پزشك با تاكید بر اینكه سهم انتقال ایدز از طریق روابط جنسی پر خطر رو به افزایش است تصریح كرد: نزدیك به نیمی از موارد ثبت شده ابتلا به ایدز در سال 93 در استان اصفهان از طریق تماس جنسی بوده است.
وی افزود: ممكن است تعداد معتادان تزریقی در كشور چندان زیاد نشود اما ارتباط های متفرقه جنسی می تواند گسترده باشد.
تا پایان سال 94 حدود 690 بیمار مبتلا به ایدز در استان اصفهان ثبت شده اند كه 16 درصد آنها زن هستند.
تعداد واقعی افراد مبتلا به این بیماری در استان اصفهان حدود دو تا چهار هزار نفر تخمین زده می شود.
در كشور نیز حدود 30 هزار نفر شامل 88 درصد مرد و 12 درصد زن به این بیماری مبتلا هستند كه تعداد كل بیماران مبتلا به ایدز در كشورمان حدود 85 تا یكصد هزار نفر تخمین زده می شود.
دلایل ابتلای به ایدز در كشور 67.5 درصد از اعتیاد تزریقی، 22.4 درصد از روابط جنسی، 1.8 درصد از مادر به كودك، 7.1 درصد نامشخص و 1.2 درصد از خون آلوده است.
ایدز(AIDS) یا سندرم نقص ایمنی اكتسابی(Acquired immune deficiency syndrome)، نوعی بیماری است كه در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی(HIV) ایجاد می شود.
گزارش از آسیه معینی
گ/3011/ 6022 /1484
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۳۹۵ - ۰۹:۳۳
اصفهان- ایرنا- مسئولان و كارشناسان حوزه سلامت و بهداشت، بارها با انتقاد از پنهانكاری درباره بیماری ایدز، آن را محكوم به شكست می دانند و تاكید دارند كه به جای پنهانكاری، باید به جوانان و نوجوانان آموزش های درست جنسی داد.