به گزارش ايرنا، در سالهاي اخير فعاليت كمپ‌ها با هدف درمان بيماران معتاد در كشور بيشتر و هر روز بر تعداد آنها افزوده مي شود كه تعدادي از اين كمپ ها بصورت خصوصي و بخشي نيز با عنوان دولتي فعاليت مي كنند.
بيشتر اين كمپ ها توسط افرادي كه پيشتر معتاد بوده اند اداره مي شود اما باوجود تجربه اين افراد و آشنايي آنها با اين بيماري خلاء تيم تخصصي درماني شامل پزشك، روانشناس، مددكار و مشاور خانواده بصورت مستمر در مراكز بازپروري و كمپ هاي ترك اعتياد
محسوس است.
چندسالي است كه سازمان بهزيستي براي درمان اين بيماري خانمانسوز، به ايجاد كمپ ها يا مراكز بازپروري معتادان اقدام كرده تا بتواند اعتياد را تا حد ممكن ريشه‌كن كند ، اينكه در اين زمينه موفق بوده يا خير، سوالي است كه بايد به دنبال پاسخ باشيم.
امروزه وابستگي به مصرف و سوء استفاده از مواد بويژه مخدر و محرك از پديده‌هاي پيچيده و شوم اجتماعي و بيماري مزمن است كه جامعه را از منظر امنيت، آرامش و ارزش‌هاي اخلاقي مورد تهديد و آزار قرار مي‌دهد.
شيوع اين بيماري چند وجهي (احساسي- رواني - جسمي - روحي) در جامعه بويژه بين جوانان و نوجوانان زنگ حطر را براي خانواد ها و مسئولان بصدا در آورده است اما تفاوت اعتياد با ساير بيماريها آن است كه با كوچكترين جرقه اي فرد به آن مبتلا مي شود.
به گفته كارشناسان و دست اندر كاران اين حوزه اولين گام در ترك اعتياد به اراده فرد معتاد بستگي دارد ، هدايت و انتقال افراد معتادان به كمپ ها كه در نهايت منجر به ترك آنان مي شود يك طرف قضيه است ولي نگهداشتن فرد در وضعيت ترك به حمايتهاي جامعه و مسئولان نياز دارد.
نبود چرخه حمايتي ، فشار روحي و رواني، طرد شدن از طرف خانواده و جامعه و هم نشيني دوباره با افراد معتاد، نگاه تحقير آميز جامعه و نداشتن اعتماد به نفس از علت هاي بازگشت معتادان بهبود يافته به سمت مصرف مواد مخدر است.
بررسي ها نشان مي دهد كمپ هاي ترك اعتياد بسياري از معتادان را از اين بيماري نجات مي دهد و به عنوان فرد پاك شده به جامعه باز مي گردند اما بايد چاره انديشي كرد كه بهبود يافتگان دوباره اسير وسوسه ها شيطاني نشوند و به اعتياد بازنگردند.
آمارها گوياي وجود يكهزار و 107 مركز اقامتي ميان مدت در سراسر كشور است و از طرفي طبق آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر در زمان حاضر يك ميليون و 325 هزار مصرف كننده مواد مخدر در كشور بسر مي برند كه 26 درصد آنان مواد مخدر صنعتي و روانگردان شامل شيشه مصرف مي كنند.
به گفته قائم مقام دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر كشور بيش از 80 درصد از معتادان و مراجعه كنندگان به كمپ ها و مراكز ترك اعتياد پس از مراحل درمان بازگشت مجدد به چرخه اين معضل را تجربه مي كنند.
عليرضا جزيني ضعف اعتماد به نفس ، بيكاري پذيرش نشدن اجتماعي و طرد فرد معتاد از سوي خانواده را از مهمترين دلايل بازگشت مجدد معتادان به ورطه خانمان سوز اعتياد اعلام كرد.
**فعاليت 140 مركز ترك اعتياد در استان يزد
دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر يزد گفت : 140 مركز ترك اعتياد در اين استان فعاليت دارند كه از اين تعداد 126 مركز درمان و كاهش آسيب هاي اجتماعي و مابقي مراكز اقامتي هستند.
علي روستايي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با بيان اينكه از مجموع مراكز ترك اعتياد 9 مركز دولتي و بقيه خصوصي است اظهار كرد:
تمام اين مراكز از بهزيستي، اداره كل زندان ها و دانشگاه علوم پزشكي مجوز دريافت كرده اند.
اين مسئول با بيان اينكه فعاليت درمان در مراكز ترك اعتياد به دو روش دارويي و غير دارويي انجام مي شود ، خاطرنشان كرد: همچنين در استان يك مركز اقامتي ويژه زنان معتاد وجود دارد.
وي با بيان اينكه در سال جاري هيچ مركز ترك اعتياد فاقد مجوز در استان گزارش نشده است اضافه كرد: با راه اندازي مركز درمان اجباري موجب كاهش فعاليت مراكز غير مجاز شد.
دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر يزد اظهار كرد: سالهاي گذشته در زمينه مراكز غير مجاز گزارش هاي دريافت مي شد كه اين مراكز توسط دستگاههاي مربوطه پلمپ مي شدند.
روستايي با بيان اينكه در سال گذشته 180 هزار و 82 نفر در مراكز درماني و كمپ هاي ترك اعتياد استان پذيرش شدند افزود: دو هزار نفر آنان مربوط به مراكز اقامتي است.
وي بيشترين گروه سني افراد پذيرش شده را در مردان بالايي 18 سال و زنان را 20 سال اعلام و تاكيد كرد: گرايش اين افراد بيشتر به مواد صعنتي و تركيبي است.
دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر استان يزد با بيان اين مطلب كه 'سياست كلي ايجاد مراكز ترك اعتياد كاهش آسيب هاي اجتماعي در جامعه است' تصريح كرد: اعتياد بيماري مزمن ، پيشرونده و عودت كننده است و بايد از شيوع آن در جامعه پيشگيري شود.
روستايي افزود: اگر يك نفر هم در مراكز درمان و باز پروري اعتياد از چرخه خريد و فروش مواد بيرون بيايد ارزش دارد چون از بسياري آسيب هاي اجتماعي و مشكلاتي كه در درون اين خانواده وجود دارد جلوگيري شده است.
وي تصريح كرد: اينگونه مراكز بايد علاوه بر دارو درماني؛ روان درماني را هم در دستور كار خود قرار دهند تا معتادان به فكر مصرف دوباره مواد نباشند.
*** 14 مركز اقامتي ميان مدت زير نظر بهزيستي
كارشناس مراكز ترك اعتياد سازمان بهزيستي استان يزد نيز در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: هم اكنون 14 مركز اقامتي ميان مدت، 40 مركز درمان سرپايي و پنج مركز كاهش آسيب اعتياد تحت نظارت بهزييستي در اين استان فعال هستند.
علي دشتي با اشاره به يك مركز درمان اجباري اعتياد در استان افزود: اين مركز هم ظرفيت پذيرش 150 نفر را دارد و با هدف ارائه خدمات درمان اعتياد به معتادان كه با حكم قضايي ارجاع داده مي شوند راه اندازي شده است.
*** بازگشت مجدد 60 درصد معتادان به چرخه اعتياد
مدير كمپ ويژه بانوان نيز با بيان اينكه اين مركز از سال 89 راه اندازي شده است اظهار كرد: همسرم اعتياد داشت و همين موجب شد كه به فكر راه اندازي كمپ براي زنان بيافتم.
فاطمه السادات شاطرچي در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: از فعاليت در اين بخش خيلي خرسندم زيرا گاهي مي بينيم كه بسياري از كساني كه به اين مركز مراجعه كردند پاك شدند و به آغوش خانواده باز مي گردند.
وي تصريح كرد: تقريبا حدود 60 درصد از معتادان دوباره به سمت اعتياد برمي گردنند زيرا هيچ گونه حمايتي بويژه براي زنان بعد از ترك از سوي آنها نمي شود.
شاطرچي افزود: متاسفانه بيشتر كساني كه براي ترك به اين مركز مراجعه مي كنند جوانان و نوجوانان هستند.
وي تصريح كرد: اكنون طرحي با عنوان بهبودي اشتغال به سازمان بهزيستي پيشنهاد كرده ايم كه يك مركزي راه اندازي شود تا معتادان بعد از بهبود در آن مراكز مشغول شوند.
وي با بيان اينكه بعد از خروج بهبود يافتگان، حمايت و پشتيباني نقش مهم و كليدي دارد تصريح كرد: معتقديم كه بهبود پايدار متصل با مراكز درماني است.
شاطر چي اضافه كرد: مراكزي در اين زمينه موفق هستند كه اخلاق مداري سرلوحه كار خود قرار دارند زيرا افراد پذيرش شده در اين مراكز از روحيه مناسبي برخودار نيستند بلكه بايد با آنها خوش رفتار بود كه انها در طول درمان در مراكز بمانند.
** اراده نقش كليدي در اعتياد دارد
رئيس يكي از كمپ هاي ترك اعتياد يزد هم با بيان اينكه اين مركز از سال 85 در استان راه اندازي شده است گفت: بطور متوسط ماهانه 55 نفر به اين مركز مراجعه كه بيشتر هروئين و شيشه مصرف مي كنند.
محمدرضا فلاح مشكلات خانوادگي ، دسترسي آسان به مواد، دوستان ناباب، بيكاري و روشهاي غلط فرزند پروري از جمله عوامل گرايش افراد به مواد مخدر بيان كرد و افزود: طبق بررسي شده 75 درصد افراد معتاد تا سه ماه پاك و عده اي نيز تا يكسال پاك مي مانند.
وي با بيان اينكه از زمان تاسيس تاكنون هشت هزار نفر به اين مركز مراجعه كرده اند افزود: از اين تعداد يكهزار نفر بهبود يافته اند.
وي اضافه كرد: اگر ما بتوانيم حتي يك نفر از اين بلاياي خانمان سوز نجات دهيم ارزش دارد زيرا و را جامعه بازگردانيم و خانواده انها را از آسيب هاي اجتماعي مصون كرديم.
**يك خانم 26 ساله كه از سن 9 سالگي گرفتار مواد شده است گفت: پدر و مادرم معتاد بودند من هم به مواد گرفتار شدم.
ز - ح ازدواجش را به علت اعتياد ناموفق خواند افزود: اكنون به مدت سه سال است كه پاك شدم و حالا مي فهم كه بهترين سالهاي عمرم به هدر رفته است.
وي با بيان اينكه سه بار بعد از ترك دوباره به مواد بازگشتم اظهار كرد: به علت اينكه از خودم اراده نداشتم و دوستان ناباب منجر به گرايش من به مواد شدند.
اين خانم خاطرنشان كرد: تا اينكه سه سال پيش عزم خود را جدي كردم و تصميم گرفتم كه براي هميشه با مواد خداحافظي كنم.
وي در ادامه نقش مراكز ترك اعتياد در بهبود يافتن افراد معتاد تاثير گذار خواند و گفت: اين مراكز افراد را از گرفتار شدن در دام اعتياد آموزش مي دهند و همچنين كمكي بزرگي به افراد معتاد مي كند.
وي تاكيد كرد: البته بهبودي هر فرد در مرحله نخست به اراده اش باز مي گردد اما نمي توان نقش كمپ ها را هم ناديده گرفت ،
البته برخي مراكزي هستند كه از امكانات لازم برخوردار نيستند و شايد رفتار مناسبي با معتادان ندارند اما خيلي از آنها خوب عمل مي كنند.
**يك روانشناس با اشاره به نقش مراكز باز پروري اعتياد (كمپ ) گفت: خيلي از افراد مراجعه كننده به اين مركز پس از درمان به فردي مثبت تبديل مي شوند.
سيد رضا فاطمي با بيان اينكه قطع مصرف مواد مخدر به عنوان تنها راه درمان اشتباه است افزود: بلكه بايد دست روي عوامل بعد از سم زدايي گذاشت.
وي با بيان اينكه فشارهاي روحي موجب بازگشت افراد به اعتياد مي شود افزود: افراد بهبود يافته بايد مورد حمايت قرار گيرند.
وي با بيان اينكه اعتياد يك بيماري چند بعدي است كه بايد به تمام ابعاد آن براي درمان توجه كرد اظهار كرد: براي درمان اعتياد بايد همه ابعاد جسمي، اجتماعي، ژنتيكي و رواني فرد را بررسي كرد و به درمان پرداخت.
**مزيتها و معايب كمپ ها
يك روانپزشك بهبود يافتن برخي افراد معتاد را از مزيتهاي كمپ ها بيان كرد و گفت: افرادي كه در اين مراكز فعال وجود دارند بدليل اينكه از همدردي و همدلي برخوردار هستند احساس مشتركي دارند.
اميررضا چمني انتقال تجربه هاي افراد بهبود يافته در كمپ ها در درمان افراد ديگر معتاد نقش موثري دارد اظهار كرد: همچنين سم زدايي و حذف مثبت مواد مخدر از سيستم عصبي فرد معتاد از جمله اقدام هاي مثبت كمپ هاست.
وي مهمترين نقطه ضعف كمپ ها را برخوردار نبودن از تيم درمان تخصصي بيان و اضافه كرد: بيشتر افرادي كه در اين مركز حضور دارند افرادي معتادي هستند كه بهبود يافته اند.
چمني ياد آور شد: تيم تخصصي كه شامل پزشك، روانشناس، مددكار و مشاور خانواده است بصورت مستمر در مراكز ياد شده وجود ندارد.
اين روانپزشك با بيان اينكه اعتياد يك بيماري است علاوه بر مشكلات جسمي، مشكلات روحي ، رواني و اجتماعي براي فرد ايجاد مي كند اظهار كرد: براي درمان افراد معتاد نياز است كه جنبه هاي روحي ، رواني و اجتماعي فرد را در نظر گرفته شود و مداخله كنيم تا بهبود بيابند.
وي تصريح كرد: همچنين خيلي از افراد معتاد بسياري از بيماريها چون بي خوابي ، پرخاشگري و افسردگي همراه خود داشته باشند اما در كمپ ها درمان نمي شوند.
اين روانپزشك گفت: همين امر موجب مي شود كه و وقتي فرد از كمپ بيرون آمد، عامل اصلي موجب معتاد شدن او در مرحله نخست درمان نشود و دوباره به وادي اعتياد برگردد.
وي گفت: نظارت تيم پزشكي معمولا در كمپ ها كمرنگ است و مستمر نيست و درمواردي شاهد بوديم كه كمپ ها در شرايطي افرادي را پذيرش كردند به دلايلي شرايط نگهداري در كمپ نداشتندو به علت اينكه بررسي دقيقي كه صورت نگرفت موجب مشكلاتي براي فرد معتاد و گاها موجب مرگ ان شده است.
اين روانپزشك اظهار كرد: همچنين در برخي كمپ ها روشهاي غير اصولي و غيرمعمول بكار مي رود كه البته در همه كمپ ها وجود ندارد اما در برخي از آنها متاسفانه مواردي از ضرب و شتم، بكارگيري اجبار و گاهي اوقات سوء استفاده هاي مالي مشاهده شده است .
وي گفت: نظارت ضعيف نهادهاي مسئول در نحوه درمان فرد معتاد در كمپ ها موجب مي شود گاهي آن درماني كه انتظار داريم محقق نشود و اثر بخشي آن بسيار كم باشد.
وي فقدان آموزش ها در اين زمينه را يكي از ضعف ها كمپ ها اعلام و تصريح كرد: براي تغيير در فرد ايجاد انگيزه ضروري است.
چمني با بيان اينكه 80 درصد افراد بهبود يافته در روشهاي درمان هاي مختلف دوباره به سوي اعتياد باز مي گردند گفت: زيرا فرد معتاد در حوزه هاي مختلف چون فردي ، روحي ، رواني خانوادگي و مالي آسيب مي بيند.
ي با بيان اينكه كمپ ها و مراكز ترك اعتياد نياز به يك تيم مجرب دارند گفت: اگر كمپ ها را به سمت مراكز اقامتي tc كه ساختار علمي دارند حركت كنند درمان افراد معتاد هم موثر خواهد بود.
*** درمان اصولي و علمي با متادون
وي با اشاره به درمان متادون گفت: در دنيا پيش بيني شده فرد معتاد بهتر است از داروي جايگزين سالمتر استفاده كند.
چمني افزود: هنگامي كه بيمار در مركز مجاز زير درمان نگهدارنده قرار مي گيرد، داروي وي زير نظارت و استاندارد بين المللي تهيه و تاييد شده است،ضمن اينكه نياز به ارتباط با چرخه قاچاق مواد مخدر ندارد و از آن جهت كه دارو به مدت 24 ساعت يا بيشتر در بدن ماندگار است فرد فرصت رسيدگي به زندگيش را نيز دارد.
اين روانپزشك گفت: فرد در طول درمان با مشاور و روانشناس كلينيك در ارتباط است و با يادگيري مهارت هاي حل مساله و بهبود وضعيت رواني علاوه بر وضعيت جسمي مي تواند شرايط زندگي خود را ارتقا دهد و به زندگي عادي خود بازگردد.
وي اظهار كرد: در مجموع درمان متادون اگر با روش علمي و دقيق انجام شود مي تواند تاثيرات بسيار خوبي در فرد ايجاد شود.
وي اضافه كرد: الان بعد از 15 سال كه درمان با اين روش صورت مي گيرد آمار ترزيق خيلي كم شده و همچنين بيماري هپاتيت و ايدز در جامعه كاهش يافته است.
**تاريخچه مراكز ترك اعتياد
اوايل سال ۱۹۰۰ ميلادي بود كه مراكزي براي نگهداري و درمان معتادان به مواد مخدر و الكل تاسيس شد اين مراكز اصطلاحا 'پناهگاه معتادان' ناميده مي‌شدند.
روش اداره اين مراكز و نحوه برخورد با بيماران هم درست شبيه به آسايشگاه‌هاي رواني بو د، اولين مراكز ترك اعتياد دولتي مربوط به ايالات متحده آمريكا بودند.
در سال ۱۹۵۰ براي اولين‌بار واژه 'بيمار' براي توصيف افرادي كه سوءمصرف مواد مخدر و الكل داشتند، استفاده شد ؛ البته مدتي طول كشيد تا افكار عمومي اعتياد را به عنوان يك بيماري بپذيرد در آن زمان روشي به نام '۱۲ قدم' براي ترك الكل و مواد مخدر استفاده مي‌شد كه موفقيت زيادي هم پيدا كرده بود.
امروزه اكثر مراكز ترك اعتياد، از روان‌درماني به عنوان بخش اصلي درمان بيماران استفاده مي‌كنند وجود محيطي امن و حمايت‌گر در اين مراكز باعث اطمينان معتادان مي‌شود.
با اين حال آنچه به نتيجه مي رسيم كه اراده و انگيزه فرد در درمان اعتياد نقش مهمي دارد كه البته از مراحل درماني علمي نبايد غافل شد.
اراده مهمترين پيش شرط ترك اعتياد در كنار مراكز باز پروري و كمپ هاست.
2088/8068
تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۸
يزد - ايرنا - اعتياد به مواد مخدر و ترك آن از معضل هاي اصلي جوامع است كه متاسفانه بسياري از افراد با اين بيماري دست و پنجه نرم مي كنند كه درمان آن ضرورت ايجاد كمپ ها و مراكز ترك اعتياد را دوچندان مي سازد.