ابراز شگفتی مالزی از توانمندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در ایران/ معیارهای غربی پذیرفتنی نیست

'عباس قنبری باغستان' رایزن علمی ایران در شرق اسیا در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، تاكید كرد وزارت آموزش عالی مالزی و دانشگاه های مهم این كشور جنوب شرق آسیا از توانمندی ها و ظرفیت های علمی، فنی و ساختاری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام كه با طرح در نشست باكوی سازمان همكاری اسلامی در سال 1387 با محوریت ایران تاسیس شد، استقبال كرده و خواستار حمایت گسترده تر جهان اسلام از این پایگاه استنادی شدند.
وی گفت: در سفر اخیر رئیس ایرانی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به مالزی و پس از معرفی این پایگاه به دبیركل آموزش عالی مالزی، وی از توانمندی ها و ظرفیت های علمی و فنی این پایگاه استنادی كه به تنهایی توسط ایران راه اندازی شده، ابراز شگفتی كرد و آنرا مایه مباهات جهان اسلام دانست.
پروفسور 'اسماء اسماعیل' دبیركل آموزش عالی مالزی در دیدار هفته گذشته با 'محمدجواد دهقانی' سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و هیات همراه پس از مشاهده توانمندی های فنی این پایگاه و نیز انواع گزارش های توصیفی، تحلیلی و تطبیقی در خصوص جایگاه علمی كشورهای جهان اسلام و نیز رتبه بندی های دقیقی كه این پایگاه از دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی كشورها براساس حوزه های مختلف و موضوعات علمی ارایه می دهد، از اینكه این پایگاه مورد غفلت سایر كشورهای اسلامی واقع شده ابراز تاسف كرد.
وی خواستار توجه همه جانبه كشورهای اسلامی به خصوص به لحاظ مالی برای تقویت این پایگاه استنادی شد.
این مقام ارشد آموزش عالی مالزی با اشاره به پایگاه های استنادی علوم در كشورهای غربی بخصوص پایگاه 'آی.اس.آی' ISI و 'اسكوپوس' Scopus، آنها را با توجه به معیارها و گرایش هایی كه دارند، دارای جهت گیری خاص از جمله كمیت گرایی بیش از حد، تاكید زیاد بر زبان انگلیسی به عنوان زبان علم و .... دانست كه در دنیای مدرن دیگر قابل قبول نیست.
وی با انتقاد تند از بیش از 50 كشور اسلامی به خاطر عدم حمایت از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و اینكه این پایگاه به لحاظ مالی تنها توسط ایران اداره می شود، گفت: جای شگفتی است كه كشورهای اسلامی با این همه درآمد نفتی از این پایگاه غفلت كرده و در مقابل برای نشان دادن توانمندی های علمی خود به گزارش های سایر پایگاه ها غربی استناد می كنند.
این مقام مسئول در وزارت آموزش عالی مالزی با اشاره به قطب بندی های جدید علمی و اینكه عمده قطب های علمی منطقه و جهانی همچون چین، هند، كانادا و ... برای رقابت با پایگاه های استنادی 'آی.اس.آی' و 'اسكوپوس اقدام به تاسیس پایگاه های استنادی مشابه كرده اند، گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام باید به عنوان مرجع استنادات علمی كشورهای اسلامی و نیز نماد هویت علمی جهان اسلام مورد توجه و حمایت خاص قرار گیرد.
وی گفت در صورت حمایت نشدن از این پایگاه باز هم كشورهای اسلامی دنباله رو خواهند بود.
وی در ادامه هدف و فلسفه اولیه راه اندازی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام را تلاش همه جانبه از سوی كشورهای اسلامی برای نشان دادن رشد و پیشرفت علمی، تحقیقاتی و پژوهش های اندیشمندان، محققان و اساتید مسلمان دانست، اما گفت كه امروزه می بینیم این پایگاه حتی به لحاظ معنوی مورد غفلت واقع شده و همكاری زیادی از سوی كشورهای اسلامی برای ارسال مدارك و مستندات علمی برای قرار گرفتن در این پایگاه صورت نمی گیرد.
رایزنی علمی ایران در شرق آسیا كه همراه هیات علمی – دانشگاهی ایران در نشست با دبیركل آموزش عالی مالزی شركت داشت، گفت كه در این دیدار این مساله را یادآور ساخته كه ایران از ابتدای تاسیس این پایگاه به تنهایی و با پشتوانه دانشمندان داخلی آن را به جایگاه فعلی رسانده و هم اكنون پس از پایگاه استنادی 'آی.اس.آی' و 'اسكوپوس' در رده سوم قرار داشته و حتی در برخی از توانمندی ها و محورهای رتبه بندی دانشگاه ها امكان رقابت با آنها را دارد.
قنبری باغستان گفت: از مالزی به عنوان یك كشور پیشرو به لحاظ تولید علم در جهان اسلام انتظار می رود حضور علمی، تحقیقاتی و دانشگاهی خود در این پایگاه را قوی تر كند و از ظرفیت های این پایگاه برای بهبود جایگاه خود استفاده نماید.
وی همچنین خواستار آن شد تا مالزی با استفاده از ارتباطات علمی خود با سایر كشورهای منطقه از جمله اندونزی، برونئی و ... این كشورها را نیز برای ورود به این پایگاه و حمایت از آن ترغیب كند.
براساس آمار موجود، تنها نیمی از مجموع 400 مجله علمی مالزی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه می شوند و بسیاری از دانشگاه های این كشور نیز با توانمندی های این پایگاه آشنایی ندارند. به همین دلیل در رتبه بندی های این پایگاه استنادی، رتبه كشور مالزی در رده های پنجم و ششم قرار می گیرد و بسیار پایین تر از حد انتظار است.
به گفته وی، دبیركل آموزش عالی مالزی با استقبال از پیشنهاد هیات ایرانی، قول داد مركز اسناد و استنادات علمی این وزارتخانه از این پس به طور مداوم با پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در ارتباط بوده و همكاری نزدیكتری داشته باشد تا بتوان جایگاه واقعی مالزی به لحاظ علمی را نشان داد.
رایزن علمی ایران همچنین پیشنهاد كرد دولت ایران در سطوح بالاتر و از طریق مذاكره با مسئولان سایر كشورهای اسلامی، آنها را به حمایت و استفاده از توانمندی های این پایگاه استنادی مجاب كنند.
وی همچنین با ذكر نمونه هایی از متغیرها و فاكتورهای رتبه بندی در سایر پایگاه های استنادی در سایر مناطق جهان و نیز فاكتورهایی كه می تواند باعث برجسته شدن وضعیت علمی جهان اسلام شود، پیشنهادهایی برای ارتقاء كیفی و كمی پایگاه استنادی جهان اسلام ارایه داد.
دكتر محمدجعفر دهقانی، رئیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام كه برای شركت در سمینار 'فزایش همكاری های تحقیقی در آموزش عالی: همكاری ایران و مالزی' به كوالالامپور سفر كرده بود، در حاشیه این سمینار به همراه تیمی از مسئولان دانشگاه های برتر ایران از دانشگاه های بزرگ و تحقیقاتی این كشور بازدید و با مسئولین آنها مذاكره كرد.
در این دیدارها روسا و مسئولین دانشگاه های مالزی ضمن ابراز خرسندی از توانمندی های علمی و فنی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، برای همكاری با این پایگاه و قرار گرفتن در نظام رتبه بندی آن و دریافت گزارش های تحلیلی، توصیفی و تطبیقی ابراز علاقه كردند.
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام سال 1387 در نشست سران سازمان همكاری اسلامی در باكو مطرح و با محوریت ایران مورد تصویت قرار گرفت و پس از آن این پایگاه استنادی در شیراز تاسیس شد.
در حال حاضر حدود سه هزار و 40 مجله علمی از كشورهای ایران، عراق، مصر، سوریه و مالزی در این پایگاه ثبت شده اند كه توزیع آن بین زبان های فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه بوده است.
زبان های دیگر از قبیل تركی، اردو و مالایی نیز در دستور كار این پایگاه قرار دارد.
آساق**241**1611