نفوذ خاموش اما پرشتاب موج سوم ایدز در لایه های اجتماع

بیماری ایدز را به كوه یخی كه تنها قله آن پیداست و یا آتش زیر خاكستر تشبیه كرده اند چرا كه تاكنون درمان قطعی برای آن شناخته نشده و فرد مبتلا تا پایان عمر با مخاطرات ناشی از این میهمان ناخوانده دست به گریبان است.
این بیماری در حیات كوتاه 35ساله خود سه موج جدی در جهان را پشت سرگذاشته كه موج اول آن در كشورهای اروپایی بود و تا حدود زیادی مهار شده و موج های دوم و سوم آن در آفریقا و آسیا همچنان با سرعت قربانی می گیرد.
بر اساس آمار بهداشت جهانی، ویروس ایدز تاكنون بیش از 60 میلیون نفر را در دنیا آلوده كرده است كه حدود 30 میلیون نفر جان باخته اند و بازماندگان نیز به عنوان مخزن فعال بیماری در جوامع مطرح هستند.
موج سوم ایدز اینك از راه رسیده و همچنان خاموش و پرشتاب در حال نفوذ در لایه های مختلف جامعه است و به نظر می رسد كه با لاعلاج بودن این بیماری تنها شیوه كارآمد در شرایط فعلی، آگاه سازی توده های مردم از ابعاد این بیماری و هشدار در خصوص راه های انتقال آن است.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت حدود یكصد هزار نفر در كشور تاكنون به ویروس ایدز آلوده شده اند كه 85 هزار نفر آنان مرد و 15 هزار نفر زن هستند.
این درحالیست كه به دلیل نبود نظام مراقبت فعال ایدز ، موارد شناخته شده تاكنون تنها بخشی از افراد آلوده را تشكیل می دهد و دایره بزرگی از مبتلایان این بیماری بدون آگاهی از آلودگی خود درحال حاضر به عنوان مخزن بیماری در جامعه عمل می كنند.
بر اساس آمارهای موجود 67 درصد مبتلایان به ایدز در كشور از طریق اعتیاد تزریقی و سرنگ مشترك، 18 درصد از طریق روابط جنسی نامطمئن، دو درصد از طریق مادر به كودك، یك درصد از طرق خون و فرآورده های خونی آلوده و 12 درصد از راه های ناشناخته به این بیماری دچار شده اند.
به گفته كارشناسان و دست اندركاران امور بهداشتی و درمانی، سهم مبتلایان ایدز از راه انتقال جنسی در سال های اخیر روند رو به رشدی دارد و این مسئله نگران كننده مشخصه بارز موج سوم ایدز در كشور و استان مركزی است.
آنان می گویند : آمار؛ همه داستان ایدز نیست و طیف بزرگی از این بیماران به دلیل نبود نظام مراقبتی مخفی هستند اما بررسی اجمالی ارقام موجود نیز بیانگر آن است كه روند رو به رشد این بیماری در بین زنان جوان رخ نموده و این مسئله توجه ویژه به آموزش های پیشگیرانه و وسعت بخشی به آگاهی از مخاطرات روابط جنسی نامطمئن و پایبند نبودن به موازین اخلاقی را نشان می دهد.
اگرچه رسانه ها و نهادهای متولی چون بهداشت و درمان، مراكز آموزش عمومی و عالی و حلقه های مردمی در حوزه اطلاع رسانی برای پیشگیری از ایدز اقدامات زیادی را انجام داده اند اما نگرانی ها در خصوص این قاتل پنهان هر روز نمود جدیدی به خود می گیرد چرا كه موج سوم ایدز راه جنسی را برگزیده و رشد آمار زنان قربانی با توجه به تابوهای جنسی جامعه و پنهان بودن زوایای زندگی كارگران جنسی زن خطری جدی است.
رئیس مركز بهداشت استان مركزی گفت: بر اساس آمارهای موجود تاكنون 198 فرد آلوده به ویروس ایدز در این استان (به جز ساوه) شناسایی شده كه 54 نفر از آنان وارد مرحله بیماری شده اند و 63 نفر نیز بر اثر این بیماری مهلك جان سپرده اند.
دكترسعید حیدری افزود: 79 و هشت دهم درصد از مبتلایان به ایدز در این استان مرد و 20 و دو دهم درصد زن هستند و این در شرایطی است كه مقایسه آماری سال های قبل، حركت شتابان مبتلایان زن به این ویروس كشنده را در استان نشان می دهد.
وی خاطرنشان كرد: در مقایسه با آمار كشور، تعداد مبتلایان زن استان به ویروس ایدز بالاتر است كه این مهم زنگ خطری جدی برای حوزه سلامت و تصمیم سازان عرصه اجتماعی و فرهنگی است.
وی گفت: بسیاری از این زنان از طریق همسران آلوده خود و تماس جنسی با آنان مبتلا شده اند و شاید در این خصوص نیاز است كه آگاهی خانواده ها در خصوص ایدز افزایش یابد.
وی عنوان كرد: ایدز نه تنها هزینه های سربار سنگین درمانی برای جامعه ایجاد می كند، بلكه سرمایه های فكری و انسانی را می بلعد و هر روز با گسترده تر شدن ابعاد این بیماری، چالش های اجتماعی عمیق تری خودنمایی می كند.
معاون فنی مركز بهداشت استان مركزی نیز گفت: اعتیاد تزریقی و روابط جنسی نامطمن به ترتیب بیشترین سهم را در ابتلای بیماران استان به ایدز دارند.
دكتر عباس اسماعیلی افزود: 78 و هشت دهم درصد از بیماران ایدزی استان مركزی ساكن اراك هستند، یك درصد در تفرش، هشت درصد در خمین، دو درصد در دلیجان، هفت درصد در شازند، دو درصد در كمیجان و نیم درصد در محلات و خنداب سكونت دارند.
وی بیان كرد: با وجود همه تبلیغات و اقدام های انجام شده، هنوز طیف بزرگی از مردم با الفبای ایدز و حساسیت ها و اقدامات پیشگیرانه از آن اشنایی ندارند.
دكتر اسماعیلی اضافه كرد: در موج سوم ایدز باید رسانه ها و نهادهای آموزشی در كنار تشكل های مردمی پای كار باشند و حساس سازی هدفمند مردم را با اشاعه روش های ایمن در برابر رفتارهای پرخطر در دستور كار قرار دهند.
وی اظهار كرد: واقعیت ان است كه حوزه بهداشت و درمان به تنهایی نمی تواند در مقوله پیشگیری از ایدز موفق باشد و پیوست های قوی مردمی را در كنار خود طلب می كند.
رئیس دانشگاه علوم پزشكی اراك نیز معتقد است: ایدز مولود نامبارك زنجیره ای از نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی، فقر فرهنگی و بهداشتی است كه غفلت از آن سرعت و ابعاد گسترش بیماری را دوچندان می كند.
دكتر حسن طاهراحمدی افزود: زمانی مدیریت ایدز و چالش های آن با عامل غالب اعتیاد تزریقی مطرح بود اما امروز دغدغه ها در دایره ایدز رشد روابط جنسی ناایمن است و برای مهار این عامل نیاز است كه همه دستگاه ها و تصمیم سازان اجتماعی و فرهنگی با نگاهی تیزبین و اقدامات هدفمند پای كار بیایند.
وی گفت: پنهان بودن ماهیت مسایل جنسی غیررسمی در ایران دسترسی به مخازن آلوده را سخت می كند اما در این خصوص سیاست باید بر آگاه سازی عمومی و آموزش علنی باشد چرا كه آلودگی یك كارگر جنسی می تواند در بازه زمانی كوتاه شركای جنسی متعددی را درگیر كند و در صورت بروز بارداری نیز انتقال بیماری به كودك دهد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی اراك نیز بر این باور است كه می توان برای كند كردن آهنگ موج سوم ایدز، بسته های خدمتی قوی و همه جانبه نگری را تدوین كرد كه تكالیف پیشگیرانه آموزشی و اطلاع رسانی در آن ها شفاف و كاربردی تعریف شده باشد.
دكتر حسین سرمدیان افزود: آموزش خانواده معتادان تزریقی، مشكل شناسی و حمایت عاطفی و درمانی از آسیب دیدگان ایدز می تواند بخش دیگری از نقشه راه و بسته خدمتی ایدز در استان باشد كه باید با گفتمان مشترك و اهداف تعریف شده با همراهی دستگاه های متولی برای آن اقدام شود.
وی گفت: موارد شناخته شده ایدز در استان به طور عمده توسط پایگاه های دیده وری زندانها و یا در جریان خونگیری شناسایی شده است و اگر در سطح كلان برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام ایدز دیده شود می تواند موارد خطر بیشتری را هویدا كرده و مخاطرات ثانویه این بیماری مهلك را كاهش دهد.
مدیر گروه بیماری های واگیر مركز بهداشت استان مركزی نیز گفت:كودكان ایدزی مشكلی اجتماعی هستند كه امروز درصدی از مبتلایان را تشكیل داده اند.
دكتر علی منصوری عنوان كرد: احتمال آلودگی نوزاد مادران ایدزی 20 تا 40 درصد است و این آلودگی می تواند در دوران بارداری، حین زایمان واز طریق شیر مادر اتفاق بیفتد هر چند كه با پیشرفت علم پزشكی با دارو و درمان خاص می توان بین 10تا 13 درصد از آلودگی نوزاد به ویروس ایدز جلوگیری كرد.
وی خاطرنشان كرد: موج سوم ایدز بازوهای قوی پیشگیری را می خواهد، برای مثال مراكز ارتقای سلامت اجتماعی زنان باید هدفمند و پرتوان در كنار فعالیت كلینیك مثلثی نقش آفرینی كنند.
كارشناسان و دست اندركاران امور اجتماعی و سلامت می گویند كه ایدز را باید جدی گرفت و پیامد های خطرناك آن را با حساس سازی لایه های اجتماعی فریاد زد و نگذاشت صدای خاموشش سلامت را نشانه بگیرد و جامعه را از مدار سلامت جدا كند.
6013/6012