حذف خاله، دایی، عمو و عمه با 'یكی یه دونه'

هرچند استفاده از واژه 'یكی یه دونه' در گذشته برای خانواده هایی كه در بین تعدد فرزندانشان یك پسر یا یك دختر وجود داشت بیشتر بخاطر تحویل گرفتن،به رخ كشیدن لوسی یا ننر بودنشان اصطلاح رایجی بود اما در زمان حاضر بیشتر زوج ها خواسته یا ناخواسته به تك فرزندی بسنده كرده اند تا واژه ' یكی یه دونه ' شمار اعضای خانواده را از سه نفر بیشتر نكند.
با وجود اینكه 'تك فرزندی' سوغات دنیای مدرن به نسلی است كه رفاه و راحت طلبی پیشه كرده است اما عمده پدران و مادران امروز جامعه ایرانی زیست در خانواده های با جمعیت در برخی اوقات 12 نفره با چهچه یا حتی دعواهای خواهر و برادری را تجربه كرده اند اما اینكه چرا خود برای 'دردانه اشان ' خواهر یا برادری نمی خواهند بدون شك این تصمیم افسردگی، كمرنگ شدن حمایت اجتماعی و فقدان مهارت های لازم برای ثمره زندگی مشتركشان را در پی خواهد داشت.
فقدان تصمیم و سیاست اصولی در مبحث جمعیتی كشور باعث شده تا در مقطعی كه مكانیزم های تشویقی و حمایتی برای ازدیاد جمعیت در جامعه رایج بود حذف و در كنار آن مشكلات اجتماعی از جمله اشتغال، مسكن، بالا رفتن سن ازدواج و معیشت به ناچار برخی از خانواده ها را برغم میل باطنی برای داشتن فرزندان زیاد به تك فرزندی سوق دهد.
كاهش نرخ باروی به كمتر از دو فرزند تبعات اجتماعی و جامعه شناسی زیادی بدنبال داشته كه بدلیل اهمیت این موضوع ایرنا با همكاری دانشگاه علوم پزشكی بوشهر در میزگرد خبری ابعاد آن را بررسی كرده است.
كارشناس ارشد بالینی و مدیرگروه سلامت روانی دانشگاه علوم پزشكی استان بوشهر نیز گفت:درشرایط كنونی بیشتر خانواده ها یا تك فرزندند و یا بچه ای ندارند.
فاطمه اكبری زاده افزود: دریك مدت زمانی طرح كنترل جمعیت در دستور كار قرار داشت ولی در زمان حاضر باتوجه به اینكه سیل جمعیت به سمت سالمندی است فرزندآوری در دستور كار قرار دارد.
وی تصریح كرد: خانواده های تك فرزند در گذر زمان كه به سن سالمندی می رسند نیاز به مراقبت دارند كه از این امكان محروم هستند همچنین جامعه نیزآن نیروی كارآمد از نظر اقتصادی را ندارد.
اكبری زاده افزود: تك فرزندی و پیر شدن جمعیت افزون بر زیان جامعه از نظر اقتصادی باعث می شود تا این افراد از لحاظ حمایت اجتماعی با مشكل روبه رو شوند.
وی تصریح كرد:بیشتر والدین شاغل به دلیل اینكه وقت زیادی را صرف كار می كنند خانواده ای تك فرزند هستند كه تنهایی فرزند خود را با بازیهای كامپیوتری، تلویزیون و موارد دیگر پر می كنند.
اكبری زاده گفت: بچه های تنها تك بعدی هستند و از سایر مهارتها مانند مهارتهای رقابت، بازی، دعوا، هم كلامی درخانه محروم می شود این درحالی است كه در خانه ای كه دو تا سه فرزند وجود دارد بچه ها یاد می گیرند چگونه در محیط اجتماعی از مهارتها بهره گیرند.
وی یادآورشد:درخانواده های تك فرزند مهارت فرزند پروری در آنها ضعیف و والدین حوصله ارتباط برقرار كردن با بچه را ندارند كه این امر باعث بروز مشكلاتی برای بچه می شود.
اكبری زاده گفت:درصورت ادامه روند تك فرزندی خاله، عمو، دایی و عمه به تاریخ می پیوندند و باید در كتابها به دنبال آنها جست و جو كرد.
به گفته اكبری زاده در جوامع خارج از ایران افراد تنهایی خود را با حیوانات خانگی پر می كنند و پیوندهای خانوادگی بسیار ضعیف است.
وی تصریح كرد:خانواده های ایرانی سنتی هستند به همین دلیل با ارتباط خانوادگی شاداب و با نشاط می شوند ولی اگر این پیوندها نباشد در دوره سالمندی افراد با افسردگی و كم شدن حمایت اجتماعی روبه رو می شوند.
وی تاكید كرد: در زمان حاضر با برگزاری كلاسهای فرزند پروری در مراكز بهداشتی درمانی اصول ارتباط با فرزند به زوجین آموزش داده می شود.
به گفته اكبری زاده دراین كلاسها نحوه مدیریت و ایجاد ارتباط با فرزندان برای حفاظت در مقابل آسیبهای اجتماعی آموزش داده می شود.
یك متخصص زنان و زایمان نیزگفت: براساس آمارها 10 تا 15 درصد جمعیت كشور نابارور هستند كه باتوجه به هزینه های بالای درمان امكان درمان از آنها گرفته و این امر در روند جمعیت تاثیرگذار است.
دكتر فرزانه نظری افزود: افزایش سن ازدواج یكی ازعلتهای مهم در ناباروری زوجین است.
وی تصریح كرد: باتوجه به تغییراتی كه در تخمدانها در اثر افزایش سن به وجود می آید علاوه بر ناباوری با سقط جنین مكرر روبه رو می شوند كه این نیزدر روند كاهش جمعیت تاثیر دارد.
نظری باتوجه به هزینه های بالای درمان ناباروری گفت: انتظار است بیمه ها بیشتر داروها و شیوه های درمان ناباروری را حمایت كنند تا با این كار ثبات خانواده ایجاد و زمینه فرزندآوری آنها نیز فراهم شود.
وی تصریح كرد: با درمان های ناباروری اماكن چندقلوزایی افزایش می یابد كه این امر در روند افزایش جمعیت موثر است.
این متخصص زنان و زایمان بااشاره به ضرورت برنامه ریزی برای سلامت جامعه و به خصوص زنان گفت: افزایش بهداشت باروری، كاهش مرگ و میر مادران و ترویج زایمانهای طبیعی از عوامل مهم در روند افزایش جمعیت است.
وی یادآورشد: یكی ازعلتهایی كه باعث شده مادران نتوانند زایمانهای مكرر داشته باشند زایمان به شیوه سزارین است.
نظری افزود: با تكرار عمل سزارین امكان چسبندگی روده و جفت، مثانه و خونریزی زیاد حین زایمان وجود دارد كه با انجام زایمان طبیعی این موارد وجود ندارد.
وی با بیان اینكه با اجرای طرح تحول نظام سلامت ، انجام زایمان طبیعی به صورت رایگان فراهم شده است گفت: با این وجود زنان به دلیل ترس و برخی دلیل های غیرموجه به دنبال انجام عمل سزارین هستند.
نظری اضافه كرد: مادری كه دو بار سزارین شده باشد نمی تواند زایمانهای مكرری داشته باشد این درحالی است كه با زایمان طبیعی این فرصت برای زنان وجود دارد.
وی بااشاره به نازایی ثانویه افزود:در این شیوه نازایی خانمی یك بار باردار شده ولی برای بارداری دوم كه بعد از چندین سال اقدام كرده دچار مشكل می شود.
این متخصص زنان و زایمان گفت: با افزایش سن و فاصله گذاشتن بین بچه ها به دلیل آسیبی كه به تخمدانها وارد می شود افراد نمی توانند بچه دار شوند.
وی با تاكید بر اینكه زنانی كه باردار نشده اند بیشتر در معرض بیماریها قرار می گیرند افزود: برای برطرف شدن مشكل زوجهای نابارور كلینیكهای ناباروری تقویت شوند.
نظری اظهاركرد: وجود فرزندان باعث ایجاد نشاط و امید به زندگی را در خانواده تقویت می كند.
وی تصریح كرد: در زایمانهای طبیعی شیردهی بهتر انجام می شود و رحم زودتر جای خود می رود و با ورزش كردن بدن خانمها زودتر به شكل قبلی خود برمی گردد.
این متخصص زنان و زایمان گفت: در سیاست افزایش جمعیت نباید یك سویه به مسائل نگاه شود بلكه در گام نخست ضمن ایجاد زمینه زندگی با كیفیت سایر عوامل از جمله تصادف و طلاق را نیز باید كاهش داد.
وی افزود: شرایط سنی 20 تا 25 سال فرصت خوبی برای ازدواج است این درحالی است كه بدلایل مختلف میانگین سن ازدواج در جامعه بالا رفته است.
نظری گفت: همچنین فرصت طلایی باروری 18 تا 35 سال است و زوجینی كه طی دو سال نتوانند بچه دارشوند در این فاصله زمانی باید اقدامهای لازم را انجام دهند.
نظری یادآور شد: در زمان حاضر بسیاری ازافراد تمایل دارند در ابتدا به همه هدفها و آرزوهایشان برسند بعد ازدواج كنند و یا خیلی از زوجین نیزتمایل دارند چند سال اول زندگی به نوعی استراحت كنند بعد اقدام به بچه دارشدن می كنند.
كارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی بوشهر نیز گفت: از 30 اردیبهشت به مدت یك هفته مصادف با سالروز ابلاغ سیاست های كلی جمعیت از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان هفته ملی جمعیت نامگذاری شده است.
حكیمه وحدتیان در ادامه با اشاره به اینكه براساس سرشماری نفوس و مسكن در سال 1390 میزان باروری (تعداد فرزندانی كه یك زن در دوران باروری خود به دنیا می آورد) كاهش پیدا كرده افزود: در صورت تداوم روند كنونی باروری، رشد جمعیت در سال 1415 تا 1420 صفر خواهد شد كه با این شرایط، رشد جمعیت به سوی منفی شدن می رود.
وی اضافه كرد: براساس آخرین مطالعات انجام شده حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسكن میزان باروری در استان بوشهر 2.06 به ازای هر زن است كه این آمار نزدیك به حد جایگزینی (2.2) است.
وحدتیان ادامه داد: ارتقای این شاخص و كم كردن فاصله آن در مناطق مختلف استان از هدفهای اصلی دانشگاه علوم پزشكی است كه تحقق به این مهم یك سری برنامه هایی در دستور كار قرارگرفته است.
وی یادآورشد: رایگان شدن زایمان طبیعی، افزایش مرخصی زایمان، برگزاری كلاس های آمادگی زایمان در خصوص رواج زایمان طبیعی و افزایش فرزند آوری از جمله برنامه های پیش بینی شده برای ارتقای میزان باروری است.
وحدتیان در ارتباط با معایب تك فرزندی نیز گفت: یكی از اثرهای مهم و نامطلوب پدیده تك فرزندی به هم خوردن توازن و تعادل نسلی است.
كارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی بوشهر یادآورشد: یكی دیگر از پیامدهای مخرب تك فرزندی و كاهش باروری پایین آمدن متوسط ضریب هوشی جامعه است.
وحدتیان افزود: باتوجه به اینكه تك فرزندی بیشتر در میان زوجهای نخبه و برجسته جامعه رواج دارد ادامه این روند باعث می شود تا سهم مادران تحصیل ‌كرده از جمعیت آینده در مقایسه با مادران كم تحصیلات بسیار كمتر شود كه همین امر سبب كاهش ضریب هوشی جامعه می شود.
وی ادامه داد: براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب یكی از مشكلات جامعه این است كه برجسته‌ ترین زوجها كه نخبگان هستند كمترین فرزند را دارند كه این ‌یك ضرر بزرگ است چون كشور را از ژن انسانهای برتر محروم می‌كند این در واقع یكی از پیامدهای مخرب كاهش باروری است.
وی در ارتباط با معایب تك فرزندی برای والدین نیز گفت: احساس نیاز و وابستگی شدید به تنها فرزند، اضطراب و دلواپسی نخواسته نسبت به وضعیت فرزند، اشتغال ذهنی، تنهایی و محرومیت زودهنگام از كمك و همراهی فرزند در صورت غیبت( تحصیل، سربازی، ازدواج و فوت) است.
وحدتیان گفت: ازدواج دو تك فرزند با یكدیگر فرزند آنها از داشتن دایی، خاله، عمو و عمه محروم می شود كه این امر منجر به كم رنگ شدن كاركرد اجتماعی و عاطفی خانواده در مفهوم وسیع و به هم خوردن تدریجی هنجارهای خانواده ایرانی می شود.
وی اظهارداشت: بررسی ها نشان داده میانگین فاصله زمانی تولد اولین فرزند از زمان ازدواج به حدود سه و نیم سال رسیده است.
وحدتیان گفت:باتوجه به اینكه سن ازدواج افزایش یافته اگر بارداری اول به تاخیر بیفتد فرصت های زمانی برای باروری سالم نیز از دست خواهد رفت.
وی تاكید كرد: هر چه فاصله تولد اولین فرزند از زمان ازدواج كمتر باشد فرصت طلایی تشخیص زودرس و درمان زوجین نابارور كمتر از دست می رود.
كارشناس سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی بوشهرگفت: استفاده از روش های فاصله گذاری بین بارداری ها باتوجه به تغذیه كودك با شیر مادر در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی یادآورشد:كمترین فاصله مطلوب بین دو بارداری از نظر ابعاد سلامت سه سال و بیشترین این فاصله زمانی پنج سال باید لحاظ شود.
وی یادآورشد: با افزایش بیش از حد فاصله بین فرزندان هم امكان دستیابی به فرزندان دلخواه در خانواده كم می شود و هم فرصت بارداری با بهترین شرایط از مادر گرفته می شود.
وحدتیان در خصوص فواید جسمانی فرزندآوری نیزگفت:فرزند آوری عاملی در حفظ سلامت مادران از جمله سرطان سینه، عاملی دركاهش خطرابتلا به بیماری قلبی و سرطان، كاهش فشار خون، عملكرد بهتر مغز و بهبود حافظه مادران است.
وی فواید روحی و رواشناختی فرزند آوری را احساس لذت خوشبختی نشاط بیشتر نسبت به خانواده های بدون فرزند، عامل سلامت روانی والدین، تامین نیاز والدین به مهرورزی و تامین نیاز غریزی همسران به ایفای نقش والدینی ذكر كرد.
وحدتیان فواید فرزندآوری از لحاظ خانوادگی را نیز استحكام و پویایی خانواده و گسترش تعاملات و ارتباطات معرفی كرد.
وحدتیان گفت:فرزندآوری باید مسئولانه، آگاهانه و آزادانه باشد و زوجین با در نظر گرفتن شرایط لازم نسبت به فرزند دار شدن اقدام و برای تربیت فرزندان نیزهمه توان خود را به كار گیرند.
وی تصریح كرد: فرزند صالح از نعمتهای خداوند است بنابراین زوجین با قدرشناسی از این نعمت در حراست و پاسداری از او همه سعی خود را به كار گیرند.
معاون نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشكی استان بوشهرنیزگفت:درموضوع جمعیت در گزاره های دینی روایت از پیامبر است كه امت خود را به تولید نسل ترغیب كرده و بیان داشته در تولید نسل امت هنگام قیامت به زیاد بودن امت خود افتخار خواهم كرد.
حجت الاسلام علی اسماعیلی افزود: در اصل تولید نسل و فرزندآوری یكی راحت بودن و دیگری مشكلات مالی مطرح می شود ولی در روایات و آیات ثمره ازدواج آرامش بیان شده و زن و مردی كه بایكدیگر ازدواج می كنند چنانچه فرزندی برای آنها دنیا نیاید احساس ركود و خمودی به آنها دست می دهد.
وی بیان كرد: فرزند آوری برای تولید نسل گرچه امری سخت است ولی نتیجه آن افزایش امید به زندگی در زوجین است.
اسماعیلی ادامه داد: كار و نتیجه ای كه از سختی بیرون می آید ارزش آن نیز بیشتر است.
وی گفت: خداوند درارتباط با تولید نسل كه در زمان جاهلیت برخی فرزندان خود را زنده به گور می كردند و در زمان جاهلیت مدرن كه برخی به دلیل مشكلات مالی فرزند خود را سقط جنین می كنند تاكید كرده روزی هر فرد برای زندگی او مشخص شده است.
یك كارشناس اموراجتماعی نیزگفت:افزون بر شرایط تحمیلی تك فرزندی از جمله ازدواج دیرهنگام یا ناباروری كه با درمان در برخی مواقع فقط یك فرزند حاصل می شود مسوولان نیز باید با بستر سازی به ایجاد انگیزه در والدین برای داشتن فرزند بیشتر كمك كنند.
محسن محمدی افزود:هم اینك مشكلات مسكن و اشتغال باعث ازدواج دیرهنگام افراد شده است طوریكه دغدغه تامین معیشت فرصت پرداختن به دیگر بخش های زندگی را تحت شعاع قرار داده است.
مدیركل ثبت و احوال استان بوشهر گفت: جمعیت استان بوشهر هم اكنون یك میلیون 81 هزار و پنج نفر است كه از این شمار587هزار و 52 نفر مرد و مابقی را زنان تشكیل می دهند.
كیومرث صالحی نیا افزود: نسبت جنسی در استان بوشهر 119 به 100 است بدین مفهموم كه به ازا هر 119 نفر مرد 100 زن وجود دارد.
وی یادآورشد: از جمعیت استان بوشهر نزدیك به 355 هزار نفر آن با قرار داشتن در رده سنی 15 تا 29 سالگی جوان محسوب می شوند.
30 اردیبهشت تا 5 خرداد هفته جمعیت نامگذاری شده است.
6047/ 6045