بیماری های تیرویید؛ شایع اما درمان پذیر

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از ساینس، اختلالات تیرویید در سراسر جهان بسیار شایع هستند و شامل تمام سنین می شوند. پركاری تیرویید، كم كاری تیرویید، التهاب تیرویید و سرطان تیرویید، شایع ترین اختلالات تیرویید هستند و اغلب این بیماری ها به دلیل كمبود ید در بدن بوجود می آیند.
تیرویید غده ای كوچك در ناحیه گردن و مسئول ترشح دو هومون مهم T3 و T4 است. هورمون های ترشح شده توسط تیرویید توسط جریان خون در سراسر بدن حركت كرده و وظایف مهمی چون سوخت و ساز بدن را كنترل می كنند. این هورمون بر عملكرد تمام اعضای بدن از جمله قلب، مغز، عضلات و پوست تاثیر می گذارد. متابولیسم نقش موثری در دمای بدن، ضربان قلب و نحوه سوزاندن كالری دارد. اگر میزان هورمون تیرویید كافی نباشد، بدن انرژی كمتری تولید می كند و به اصطلاح سوخت و ساز بدن تنبل می شود.
***پركاری تیرویید
در این اختلال میزان ترشح هورمون تیروكسین توسط غده تیرویید بیش از حد نرمال است. پركاری تیرویید سوخت و ساز بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و سبب از دست دادن ناگهانی وزن، ضربان سریع و نامنظم قلب، عرق كردن و عصبانیت و تحریك پذیری می شود. معمولا برای درمان این عارضه از داروهای ضد تیرویید و ید رادیواكتیو برای كاهش ترشح هورمون استفاده می شود. مهمترین علایم پركاری تیرویید عبارتند از :
-كاهش ناگهانی وزن، معمولا این حالت زمانی می تواند نشانه بیماری باشد كه اشتها و میزان غذا تغییر نكند؛ ولی وزن كاهش یابد.
-افزایش ضربان قلب، بیش از 100 ضربان در دقیقه
-افزایش اشتها
-عصبانیت و اضطراب دایمی
-لرزش دست
-تعریق
-تغییر در الگوی قاعدگی
-تغییر در دفع مزاج
-تورم غده تیرویید
-خستگی
-ضعف عضلانی
-نازك شدن پوست
-شكننده شدن مو
گاهی اوقات در این حالت شرایط غیر معمولی به نام 'افتالموپاتی گریوز' دیده می شود كه علایم آن در صورت استعمال سیگار شدیدتر است. در این حالت چشمان بیش از اندازه قرمز و متورم می شود و اصطلاحا از حدقه بیرون می زند.
***كم كاری تیرویید
در این حالت، غده تیرویید به میزان كافی هورمون تیرویید ترشح نمی كند. مهمترین علت كم كاری تیرویید، التهاب این غده است كه تیروئیدیت هاشیموتو نام دارد. در این حالت، بدن پادتن هایی تولید می كند كه به غده تیرویید حمله می كنند و آن را مختل می كنند. این عارضه می تواند ناشی از یك عفونت ویروسی باشد. برخی دیگر از علل كم كاری تیرویید عبارتند از :
-رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن كه برای درمان سرطان استفاده می شود.
-استفاده از برخی دارو های درمان بیماری های قلبی، بیماری های روحی و سرطان سبب كم كاری تیرویید می شود. شایع ترین داروی های موثر در هورمون تیرویید، آمیودارون، لیتیوم، اینترفرون آلفا و اینترلوكین 2 هستند.
-جراحی تیرویید و برداشتن غده تیرویید
-درمان ید رادیو اكتیو كه معمولا برای درمان پركاری تیرویید استفاده می شود.
-كمبود ید در رژیم غذایی یكی از مهمترین دلایل كم كاری تیرویید است. صدف، ماهی های آب شور، تخم مرغ، محصولات لبنی و جلبك دریایی مهمترین منابع ید هستند.
-بارداری، برخی زنان هنگام بارداری دچار كم كاری تیرویید می شوند و پس از تولد فرزند به حالت عادی باز می گردند.
-مشكلات تیرویید در هنگام تولد
-آسیب یا اختلال غده هیپوفیز
-اختلال در هیپوتالاموس
*** چه كسانی در معرض خطر هستند
احتمال كم كاری تیرویید در زنان شایع تر از مردان است؛ به خصوص اگر در خانواده سابقه این بیماری وجود داشته باشد. ابتلا به بیماری های خود ایمنی از جمله ام اس، دیابت نوع 1، آتریت روماتویید، بیماری سلیاك و كم خونی حاد، افراد را بیشتر در معرض این اختلال قرار می دهد. سندرم داون، اختلال دو قطبی، سن و نژاد نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار هستند.
*** مهمترین نشانه های كم كاری تیرویید كدامند
-یبوست
-افسردگی
-تغییر در چرخه قاعدگی
-ریزش مو
-خشكی پوست و مو
-حساسیت زیاد در مقابل سرما
-بزرگ شدن غده تیرویید (گواتر)
-ضربان قلب آهسته
-افزایش یا كاهش بی دلیل وزن
-استرس بیش از اندازه
-اختلالات اشتها
-پرخاشگری و عصبانیت در اكثر مواقع
این اختلال در كودكان می تواند كاملا بدون علامت باشد ولی مهمترین علایم آن در كودكان عبارت است از:
-سردی مداوم دست و پا
-یبوست
-خواب آلودگی
-گریه های گوش آزار
-رشد كم
-زردی پوست
-عادت های غذایی بد
-صورت پف آلود
-نفخ معده
-تورم زبان
این بیماری در صورت درمان نشدن می تواند منجر به بیماری های حاد قلبی، درد مفاصل، ناباروری و چاقی شود. همچنین این اختلال در دوران بارداری از توسعه مغز جنین جلوگیری می كند. سطوح پایین هورمون تیرویید بسیار خطرناك است و می تواند منجر به مرگ شود.
معمولا اختلالات مربوط به غده تیرویید با یك آزمایش ساده خون قابل تشخیص است و با داروهای هورمونی درمان می شود.
علمی (6) ** 9259**2017