روزه داری با طعم سلامتی

به گزارش ایرنا، تحقیقات نشان می دهند كه روزه سبب ضعف و كاهش بینایی و همچنین كاهش حجم و كیفیت شیرمادران شیرده نمی شود، برای برخی بیماران دیابتی مفید است، احتمال بروز سرطان را كاهش می دهد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می كند.
اما پزشكان توصیه هایی دارند از جمله این كه بیماران به ویژه مبتلایان به بیماری های مزمن مانند دیابت پس از مشورت با پزشك معالج خود و با رعایت یك سری اصول اقدام به روزه داری كنند.

** مبتلایان به بیماری های چشمی
برخی افراد به ویژه افرادی كه از عینك های طبی استفاده می كنند، تصور نادرستی مبنی بر تاثیر روزه بر ضعف بینایی دارند اما به گفته چشم پزشكان، ضعف بینایی ارتباطی به روزه ندارد.
نزدیك بینی عارضه ای ژنتیكی است كه در پنج تا هشت درصد جمعیت جهان دیده می شود. نظریه های مختلفی در مورد علت این بیماری مانند كمبود ویتامین ها، سوء تغذیه و كار طولانی مدت چشم از فاصله نزدیك به ویژه با رایانه مطرح شده است.
به گفته چشم پزشكان، نتایج مطالعاتی كه تاكنون در این زمینه انجام شده، نشان می دهد كه روزه تاثیری در بالابردن میزان نزدیك بینی ندارد و در افرادی هم كه دچار دوربینی یا آستیگماتیسم (تار شدن یا ناهموار شدن دید) هستند، روزه داری سبب تشدید این عارضه نمی شود.
همچنین پزشكان می گویند كه بیمارانی كه از مشكلات چشمی رنج می برند به جز افرادی كه مبتلا به آب سیاه (گلوكوم) هستند، با نظر پزشك می توانند روزه بگیرند.
دكتر 'محمد خداپرست' فوق تخصص قرنیه و معاون درمان بیمارستان فارابی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این مورد توضیح داد: تاری دید در برخی افراد روزه دار ارتباطی به عیوب چشم ندارد و ممكن است به دلیل كاهش قندخون یا افت فشار خون باشد كه باید بررسی شود.
وی افزود: افرادی كه بیماری خاص چشمی ندارند و فقط از عینك استفاده می كنند، منعی برای روزه داری ندارند اما افرادی كه مبتلا به درجات شدید نزدیك بینی هستند، باید احتیاط كنند و پیش از اقدام به روزه داری با پزشك خود مشورت كنند. همچنین مبتلایان به بیماری های چشمی كه تحت درمان هستند و دارو مصرف می كنند، باید در مورد توانایی خود برای روزه گرفتن از چشم پزشكان نظرخواهی كنند.
خداپرست در مورد افراد سالمی كه به بیماری های چشمی یا عیوب انكساری مبتلا نیستند، گفت: این افراد می توانند بدون هیچ نگرانی روزه بگیرند زیرا روزه منجر به ضعف دید آنان نمی شود.
وی در مورد روزه داری و تاثیر آن بر میزان ترشخ اشك گفت: تحقیقات نشان می دهد كه پیروی از یك برنامه منظم غذایی و دریافت مقادیر كافی پروتئین، ویتامین آ، ویتامین ث و ب 6، پتاسیم و روی برای تولید و ترشح طبیعی اشك لازم است و در مقابل مصرف زیاد چربی، كلسترول، پروتئین و قند با اختلال ترشح اشك ارتباط دارد.
خداپرست افزود: چنانچه تغییرات رژیمی ایجاد شده در ماه رمضان به گونه ای باشد كه تمام مواد غذایی مورد نیاز برای تشكیل اشك تامین شود، روزه میزان و تركیب اشك را تحت تاثیر قرار نمی دهد و تاثیر نامطلوبی بر ترشح آن ندارد.

** دیابتی ها
پزشكان توصیه می كنند دیابتی های مجاز روزه داری میزان قندخون خود را قبل و بعد از افطار و سحر اندازه گیری كنند.
دكتر باقر لاریجانی رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم با تاكید بر لزوم اندازه گیری منظم قندخون در روزه داران مبتلا به دیابت كه مجوز روزه داری را از پزشك معالج دارند، اظهار كرد: این بیماران باید یك ساعت قبل، 2 ساعت بعد از افطار و یك ساعت قبل از سحر میزان قندخون را بررسی كنند.
وی اظهار كرد: لازم است مبتلایان به دیابت برای پیشگیری از افزایش ناگهانی قندخون، در حد یك صبحانه ساده افطاری میل كنند، یك تا 2 ساعت بعد غذایی در حد ناهار سبك و در وعده سحر یك عصرانه یا شام سبك بخورند. همچنین در طول افطار تا سحر آب كافی و مواد غذایی فیبردار مانند میوه و سبزی مصرف كنند تا علاوه بر پیشگیری از افزایش ناگهانی قندخون، در طول زمان روزه داری نیز دچار افت قندخون و تشنگی شدید نشوند.

** روزه، مفید برای بیماران دیابت نوع 2 و بی نیاز از انسولین
دكتر محمد پژوهی قائم مقام پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم ایران گفت: نتایج تحقیقاتی كه در ایران و سایر كشورها از جمله عربستان صورت گرفته است، نشان می دهد كه روزه برای مبتلایان به دیابت نوع 2 كه انسولین تزریق نمی كنند، مفید است.
وی اظهار كرد: مبتلایان به دیابت نوع 2 بیشتر چاق هستند و بدن آنها نسبت به انسولین مقاومت دارد. این بیماران به دو گروه تقسیم می شوند؛ گروه اول از رژیم غذایی خاص پیروی می كنند، ورزش های خاصی انجام می دهند و دارو مصرف می كنند و گروه دوم بیمارانی هستند كه علاوه بر رعایت این موارد انسولین نیز تزریق می كنند.
وی گفت: تحقیقات نشان می دهد كه روزه در مبتلایان به دیابت نوع 2 كه انسولین تزریق می كنند، سبب كاهش وزن اضافی، قند و چربی خون، اسید اوریك و الكترولیت هایی مانند سدیم و پتاسیم و همچنین افزایش میزان حساسیت آنها به انسولین می شود؛ افزایش حساسیت به انسولین سبب كاهش نیاز به تزریق انسولین می شود و این روند برای بیماران بسیار مفید است.
وی توضیح داد: این بیماران در صورتی كه میزان دریافت انسولین روزانه آنها 30 تا 40 واحد باشد، می توانند با نظر پزشك معالج روزه بگیرند اما دیابتی هایی كه میزان دریافت انسولین روزانه آنها بیش از 60 واحد است و در مواردی لازم است روزانه سه بار تزریق انسولین داشته باشند، نباید روزه بگیرند.
فوق تخصص غدد درون ریز با تاكید بر این كه مبتلایان به دیابت نوع 2 لازم است در سه ماه پیش از ماه رمضان، نوسانات قندخون را بررسی كنند تا توانایی خود را برای روزه داری ارزیابی كنند، اظهار كرد: در این بررسی ها اگر میزان قندخون كمتر از 200 باشد با نظر پزشك می توانند روزه بگیرند اما اگر نوسانات زیادی داشته باشند و قند خون آنها بالای 300 باشد، نمی توانند روزه بگیرند زیرا روزه داری سبب افزایش میزان قندخون آنها می شود.
پژوهی خاطرنشان كرد: به طور كلی هر دیابتی مجاز به روزه داری، در صورتی كه در طول ساعات روزه داری دچار افت قند خون شود و میزان قند خون او زیر 70 یا بالای 300 برود، باید بی درنگ روزه خود را باز كند.

** روزه برای افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع یك ممنوع
دكتر محمد پژوهی قائم مقام پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم ایران در مورد مبتلایان به دیابت نوع یك گفت: با توجه به اینكه این بیماران نیاز به تزریق انسولین روزانه دارند، نمی توانند روزه بگیرند مگر اینكه مجوزی از پزشك معالج خود داشته باشند.

** روزه و مادران شیرده
بسیاری از مادرانی كه كودك شیرخوار دارند و در ماه رمضان روزه می گیرند، نگران تاثیر روزه داری بر كاهش حجم شیر یا كمبود مواد مغذی موجود در شیر هستند كه در نتیجه در هنگام روزه داری تعداد دفعات شیردهی را كاهش می دهند و از شیرخشك یا غذای كمكی برای كودك خود استفاده می كنند.
دكتر سیدمحسن خوش نیت نیكو مدیر گروه روزه داری اسلامی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران با بیان اینكه روزه داری تاثیری در حجم و تركیب شیر مادران در دوران شیردهی ندارد، در این مورد توضیح داد: عوامل بسیاری مانند دفعات شیردهی و رژیم غذایی مادر می تواند حجم و تركیب شیر مادر را تحت تاثیر قرار دهد؛ بسیاری از موادغذایی موجود در شیر مادر وابسته به میزان دریافت غذایی مادر است بنابراین اگر مادر شیرده از تغذیه مناسب و كافی برخوردار باشد، روزه داری در ماه رمضان اثر معناداری بر تركیب موادغذایی موجود در شیر مادر و در نتیجه رشد شیرخوار نخواهد داشت.
وی با تاكید بر اینكه شیر مادر برای حفظ سلامت و رشد شیرخواران به ویژه در شش ماه نخست زندگی اهمیت زیادی دارد، افزود: دریافت مادران شیرده از اغلب مواد مغذی از جمله كالری، پروتئین و بیشتر ویتامین ها در ماه رمضان پایین تر از قبل و پس از ماه رمضان است؛ این امر می تواند ناشی از آگاهی نداشتن زنان شیرده در مورد نیازهای تغذیه ای خود باشد بنابراین آموزش مادران شیرده كه قصد روزه داری دارند در حفظ سلامتی مادر و كودك نقش موثری خواهد داشت.

** روزه و كاهش خطر ابتلا به سرطان
دكتر سیدمحسن خوش نیت نیكو مدیر گروه روزه داری اسلامی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران گفت: تحقیقات نشان می دهد كه روزه داری با رعایت اصول تغذیه ای نه تنها لطمه ای به بدن وارد نمی كند بلكه كاهش دریافت كالری 30درصدی در این ایام سبب كاهش خطر ابتلا به سرطان می شود؛ بنابراین به همین دلیل اگر فرد روزه دار از رژیم غذایی مناسبی پیروی كند و كاهش كالری دریافتی حدود 30 درصد (نه گرسنگی شدید) داشته باشد، روزه برای او مفید است.
وی با بیان اینكه كاهش خفیف میزان كالری دریافتی، روی سیستم ایمنی بدن افراد نیز اثر مناسبی دارد، افزود: افرادی كه چاق هستند و پرخوری می كنند سیستم ایمنی بدن آنها دچار مشكل می شود و بیماری های خود ایمن در آنها بیشتر می شود. اما افرادی كه گرسنگی خفیف تا متوسط را تحمل می كنند، سیستم ایمنی بدن آنها منظم تر كار می كند و دفاع بدن آنها در مقابل عوامل بیگانه و سلول های سرطانی بیشتر می شود.

** روزه تقویت كننده سیستم ایمنی بدن
مدیر گروه روزه داری اسلامی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران همچنین گفت: روزه داری اسلامی در واقع یك ناشتایی متناوب است و با رژیم های سخت لاغری یا اعتصاب غذا كه فرد طی آن چند روز غذا نمی خورد، متفاوت است.
خوش نیت نیكو افزود: در روزه داری اسلامی فرد روزه دار چند ساعت غذا نمی خورد اما بعد از این چند ساعت بدن دوباره شروع به دریافت غذا و كالری می كند. به این ترتیب میزان كالری دریافتی در طول 24 ساعت چندان تغییری نمی كند و از آنجا كه در حفظ سلامت سیستم های مختلف بدن كالری دریافتی در طول 24 ساعت مطرح است، می توان گفت كه روزه سلامت روزه دارانی را كه میزان كالری دریافتی آنها تغییر چندانی نمی كند، افزایش می دهد.

** روزه، مفید برای افراد سالم
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم اظهار كرد: مطالعات زیادی در ایران و برخی كشورها در مورد تاثیرات روزه داری بر افراد سالم انجام شده است و نتایج نشان می دهد كه در صورت رعایت رژیم های غذایی مناسب، روزه در افراد سالم می تواند منجر به كاهش برخی ریزفاكتورهای خونی شود.
لاریجانی افزود: روزه در افراد سالم سبب كاهش چربی بد (LDL) و افزایش چربی خوب (HDL) می شود، علاوه بر این از نظر تغییرات هورمونی، سبب بروز تغییرات قابل توجه نمی شود و مشكلی برای روزه داران ایجاد نمی كند.
علمی**1834**2017