یكی از س‍ن‍ت‌‌های رایج مردم استان لرستان كه در ایام ماه مبارك رمضان بیشتر مورد توجه قرار می‌گ‍ی‍رد ، پختن حلوای شب شهادت حضرت علی (ع) است و فرستادن بخشی از غذای افطار و سحر به منزل همسایگان و شریك كردن آنها در طعم غذای خود است كه این رسم و سنت در اصطلاح ع‍‍ام‍ی‍‍ان‍ه و به زبان محلی 'كاسم سا' گفته می شود.
مردم لرستان گویی با این سنت دیرینه خود، رسالت و هدف نهایی از ماه مهمانی خدا و نشستن بر سفره میزبانی خالق هستی بخش را كه دستگیری از نیازمندان و مستمندانی است كه شاید نان شب شان دغدغه همیشگی شان است را یادآوری می كنند.
علاوه بر به جا آوردن سنت رسم كاسم سا كه هر روز با شریك كردن همسایگان از داشتنی های سفره افطار نزدیكی به خلق خدا با میزبانی درگاه الهی را نشان می دهد در پایان ماه مبارك رمضان نیز دستگیری از نیازمندان با جمع كردن زكات فطریه اهل خانه و بخشیدن آن به نیازمندانی از خویشان و همسایگان ، به جا آورده می شود.
این رسم و رسوم مردم لرستان در دستگیری از نیازمند كه چه در سفره افطار و چه در بخشیدن زكات فطریه به خویشان و نزدیكان و همسایگان نیازمند نمود پیدا می كند یاداور كلام خداوند در آیه 77 سوره بقره است كه گفته می شود؛ نیكوكاری آن است كه كسی به خدای عالم و روز قیامت و فرشتگان و كتاب آسمانی و پیغمبران ایمان آورد و دارایی خود را در راه دوستی خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان و گدایان بدهد.
عطا حسن پور پژوهشگر و باستان شناس لرستانی در خصوص سنت های مردم لرستان در گفت و گو با ایرنا گفت: كاسم سا كه سنتی رایج در لرستان به شمار می رود اصل و ریشه آن به ماه مبارك رمضان می رسد كه در ایام قدیم مردم این دیار قسمتی از داشته های سفره های افطار و سحری خود را به همسایگان می دادند.
وی افزود: زیبایی این سنت باعث شد كه با استقبال مردم در طول دوران مختلف به تدریج در ایام غیر ماه رمضان نیز مورد توجه قرار گیرد اما همچنان در ماه رمضان بیشتر از هر زمان دیگری این رسم بجا آورده می شود هر چند در مقایسه با گذشته كم رنگ تر شده اما در محله های قدیمی شهر خرم آباد همانند گذشته انجام می شود و یادآور فرهنگ این دیار از گذشته تا كنون است.
این پژوهشگر لرستانی گفت: یكی دیگر از آداب و رسوم مردم لرستان در ماه مبارك رمضان مربوط به شب های قدر و ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع) است كه مردم در شب 21 ماه رمضان حلوای نذری می پزند كه بخشی از آن را بر سر سفره سحر می گذارند، بخشی را به همسایگان می دهند و بخشی هم برای روز عید فطر نگه داشته می شود.
حسن پور گفت: از دیكر سنت های مردم لرستان كه در گذشته های دور انجام شده و امروز تنها در خاطرات گذشتگان باقی مانده شلیك توپ در محله پاسنگر شهرستان خرم آباد بوده است.
وی افزود: در این سنت در تمام ایام ماه رمضان زمان اذان صبح را با شلیك توپ به مردم اعلام می كردند و اكنون تنها چیزی كه ازاین سنت باقی مانده اصطلاح توپ پاسنگر است كه در خاطرات ها ثبت شده است.
این باستان شناس و پژوهشگر میراث فرهنگی لرستان یادآور شد: یكی دیگر از سنت های فراموش شده لرستان سنت 'كلوخ اندازان' مربوط به شهرستان بروجرد است كه در گذشته رسم بر این بوده كه مردم بروجرد از یك روز قبل از شروع ماه رمضان این مراسم را كه همراه با خوردن انواع خوراكی ، آجیل و غذاهای متنوع بوده است خود را برای آغاز ماه رمضان آماده می كردند.
وی افزود: این سنت با اینكه مدتهاست به فراموشی سپرده شده اما هنوز هم در اذهان و خاطرات باقی مانده است.
خانه تكانی و مهیا كردن فضای خانه یكی دیگر از آداب و رسوم رایج ماه رمضان در استان لرستان است كه بانوان این دیار ، از چند روز قبل از شروع ماه مبارك رمضان انجام می دهند تا خانه تكانی دلها و پاكی قلب ها را همراه با پاكیزگی خانه ها كنند.
برپایی م‍ح‍‍اف‍ل ان‍س با قرآن ك‍ری‍م، ت‍لاوت و ت‍ف‍س‍ی‍ر كلام وح‍‍ی، احیا گرفتن شب های قدر ، زی‍‍ارت ام‍‍اك‍ن م‍ت‍ب‍رك‍ه، برپایی سفره های افطار، ح‍ض‍ور در م‍ر‌اس‍مات م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی و ن‍م‍‍از عید فطر و ج‍م‍‍ع‌‌‌آور‌ی فطریه برای م‍س‍ت‍م‍ن‍د‌ان از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن آداب و رسوم م‍‍ع‍ن‍و‌ی مردم لرستان در ماه ض‍ی‍‍اف‍ت ال‍ل‍ه كه همانند سایر جاها برگزار می شود.
رمضان، خود یك فرهنگ ریشه دار در باورها و اعتقادات مسلمانان است كه با آداب و رسوم مختلف و متنوعی برگرفته از باورها و اعتقادات مردم در هر منطقه همراه شده است.
رمضان ماهی كه قرآن در آن نازل شده و فرصتی است كه مسلمانان آن را غنیمت دانسته اند در عمل كردن به كتاب مقدسی كه برای هدایت و راهنمایی بشر فرستاده شده است و مردم در هرنقطه و شهری با آیین و آداب و رسوم خاصی در به جا آوردن سنت ها و فرهنگ های بومی ، محلی و منطقه ای خود ، عمل به كلام خداوند را تمرین می كنند.
1920/6060
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۴:۰۳
خرم آباد - ایرنا - مردم لرستان با داشتن آداب و رسوم خاصی كه برگرفته از تاریخ و فرهنگ كهن این دیار است زیبایی فرهنگ خود را با رسومی همچون پختن حلوای شب 21 ماه رمضان و سنت 'كاسم سا' كه در آن بخشی از طعام خود را بر سر سفره افطار همسایگان می نهند ، نمایان می كنند.