تهدید «زنگ» علیه درختان زرشك خراسان جنوبی

خراسان جنوبی با 14 هزار و 228 هكتار باغ زرشك و تولید سالانه 14 هزار و 999 تن ، 98درصد زرشك تولیدی كشور را در اختیار دارد.
آفت زنگ زرشك برای نخستین بار در سال 1385در روستاهای « خوان» و « نوقند» شهرستان مرزی درمیان گزارش شد.
در این مدت 670 هكتار باغ های شهرستان های درمیان، بیرجند و زیركوه دچار این آفت شد و شیوع آفت در باغ های زرشك استان رو به افزایش است.
به گفته كارشناسان یكی از علل شیوع آفت خشكسالی است كه رمق درخت زرشك را گرفته و آهسته و آهسته جانشان را می گیرد، درختانی كه با شرایط آب و هوایی استان بومی گزینی شده اند.
افزایش آفت زنگ زرشك باعث نگرانی كشاورزان استان شد، درخت زرشك هر دو سال یكبار محصول می دهد و به ثمر نشستن هر درخت پنج الی شش سال زمان می برد.
شیوع این آفت باعث شده كه روستایی كه تنها منبع درآمدش باغداری است از دسترنج چندین ساله خود مایوس شود.
در چند سال گذشته كشاورزان با تبلیغ گسترده صندوق بیمه محصول كشاورزی اقدام به بیمه باغ های خود كرده اند و با شیوع آفت انتظار داشتند، بیمه خسارت وارده را پرداخت كند، اما امروز بیمه پاسخگو نیست .
« جواد غنچه »، مدیر صندوق بیمه محصولات كشاورزی استان اذعان دارد كه درختان زرشك تنها در برابر حوادث طبیعی بیمه است و این صندوق نسبت به پرداخت خسارت آفات متعهد نیست.
** 400هكتار از باغ شهرستان درمیان آلوده به آفت زنگ زرشك
مدیر جهاد كشاورزی درمیان می گوید: اولین بار آفت زنگ زرشك در سال 85 توسط كشاورزان در روستاهای نوقند و خوان شهرستان گزارش شد.
وحید ضیائیان احمدی اضافه كرد: به تدریج آفت به سایر نقاط شهرستان از جمله مناطق كوهستانی شیوع پیدا كرد.
وی سطح زیركشت محصول زرشك شهرستان را دو هزار و 500 هكتار ذكر كرد و گفت: تاكنون 400 هكتار از باغ های منطقه به این آفت آلوده شده است.
وی پیش بینی كرد: با توجه به افزایش بارندگی در اسفند ماه سال 94 و افزایش رطوبت هوا، این بیماری در سال 95 نسبت به سالهای گذشته شیوع بیشتری داشته باشد و میزان آلودگی به 450 هكتار افزایش یابد.
به گفته وی آفت زنگ زرشك یا « زنگ جارویی زرشك» بیماری گیاهی با عامل قارچی( PUCCINIA BRACHIOPODA) است.
وی با اشاره به اینكه برای مهار این بیماری نیاز به عزم عمومی باغداران است، افزود: بیشتر باغ های آلوده با بیش از 20 درصد، اراضی كشاورزی رها شده هستند.
** آفت زنگ زرشك خسارت زیادی به كشاورزان وارد كرد
این مسئول اظهار كرد: شغل اصلی مردم شهرستان كشاورزی است، گسترش این آفت خسارت زیادی به باغداران درمیان وارد كرده است.
ضیائیان احمدی به كشاورزان و باغداران توصیه كرد: از به كاربردن كودهای حیوانی و شیمیایی در باغ ها آلوده اجتناب كنند.
به گفته وی همچنین هرس كلی باغ برای افزایش تهویه بین درختان و كاهش رطوبت ماندگار در سطح باغ در كاهش مقدار آلودگی و پیشگیری از شیوع آن مناسب است.
وی تهیه دستورالعمل فنی، توزیع و اطلاع رسانی در بین باغداران، برگزاری كارگاه های آموزشی، تهیه و توزیع رایگان سموم مناسب برای مبارزه، تحقیقات برای شناسایی كامل و دقیق بیولوژی بیماری در منطقه و آزمایش كاربردی سموم جدید را از جمله اقدام های كنترلی برای مهار این آفت ذكر كرد.
** سرعت انتشار آفت در اثر خشكسالی و رطوبت، باغ های زرشك را تهدید می كند
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی خراسان جنوبی می گوید: به دلیل كاهش منابع آبی استان به دلیل 17سال خشكسالی و ضعف خاك، درختان زرشك با وجود مقاومت زیاد در مقابل بیماری ها؛ آسیب پذیر شده اند.
مهدی یوسفی بیان كرد: در میان آفت هایی كه به دلیل خشكسالی در استان افزایش یافته، زنگ زرشك بحرانی تر است.
به گفته وی زنگ زرشك بیماری قارچی بسیار خطرناكی است كه از سال 85 در بخش قهستان شهرستان درمیان و در روستای نوقند شناسایی شد.
وی ادامه داد: علایم این آفت به صورت تاول هایی پشت برگ ها و نیز روی سطح برگ است كه به مرور زمان و پیشرفت بیماری به رنگ زرد در می آید در مواردی تمام سطح برگ را پوشانده و باعث كاهش فتوسنتز گیاه و كاهش ساخت و ساز مواد غذایی در گیاه می شود.
وی اظهار كرد: شاخه های روییده معمولا از یك ناحیه خارج و به درخت زرشك حالت جارویی می دهد و به همین دلیل این بیماری به زنگ جارویی زرشك نیز معروف است.
به گفته یوسفی در صورت پیشگیری نكردن، این آفت باعث نابودی باغ ها شده و زیان های جبران ناپذیری به بار می آورد.
به گفته وی رطوبت عامل گسترش این بیماری است به همین دلیل در دشتها با كاهش میزان رطوبت و افزایش تهویه هوا این بیماری كمتر می شود.
وی یادآور شد: با توجه به روند خشكسالی و ضعف درختان سرعت انتشار آفت افزایش یافته و دیگر باغ ها را تهدید می كند.
**آفت زنگ زرشك 150 هكتار باغ های شهرستان زیركوه را آلوده كرد
مدیر جهاد كشاورزی زیركوه می افزاید: آفت زنگ، 150 هكتار از باغ های زرشك این شهرستان مرزی را در چند سال اخیر آلوده كرده است.
محمد بنی اسدی افزود: مهمترین علت شیوع این آفت در باغ های زرشك منطقه تداوم 17سال خشكسالی در استان است.
وی با بیان اینكه این بیماری در برخی باغ های منطقه در حال گسترش است، افزود : اقدام كنترلی برای جلوگیری از شیوع آن با همكاری جهاد كشاورزی و كشاورزان در حال انجام است.
وی با بیان اینكه خشكسالی در تشدید این بیماری تاثیر گذار است گفت: درختان دچار آفت، بیمه هستند، ولی بیمه تنها محصول زرشك را در برابر حوادث طبیعی بیمه می كند و جوابگوی كشاورزان در برابر آفات و بیماریها نیست.
بنی اسدی تنها راه مبارزه با این آفت را هرس تمام باغ های زرشك و استفاده از قارچ كش ذكر كرد.
وی بیان كرد: به كشاورزانی كه مراجعه كرده اند سم قارچ كش تحویل شد و زرشك كاران در صورت مراجعه پس از كار كارشناسی سم مورد نیاز را دریافت خواهند كرد.
سال گذشته سه هزار و 600 تن زرشك خشك از سه هزار هكتار باغ شهرستان زیركوه برداشت شد.
** 120 هكتار از باغ های بیرجند در دام آفت زنگ زرشك
همچنین مدیر جهاد كشاورزی بیرجند گفت: آفت زنگ زرشك در 120 هكتار از باغ این شهرستان شیوع پیدا كرده است.
محمد علی محمدی با بیان اینكه این آفت از سال 90 در باغ های منطقه گزارش شد، افزود: در چند سال گذشته 30 هكتار از باغ ها سم پاشی شد.
وی مبارزه مكانیكی از جمله حذف و هرس شاخه های آلوده، تنظیم دوره آبیاری، استفاده نكردن از كود ازت برای كاهش سطح رشد درخت، استفاده از كود پتاس برای افزایش مقاومت درخت به آفات و آموزش به كشاورزان را از جمله اقدامات كنترلی در برابر این آفت ذكر كرد.
به گفته وی سرعت انتشار این آفت بستگی به میزان رطوبت پای درخت دارد و در بیرجند با توجه به اقدام های كنترلی این آفت تنها به صورت لكه ای مشاهده می شود.
وی ادامه داد: خشكسالی در روند انتشار این آفت از نظر ضعف درختان در برابر آفات تاثیرگذار است.
**آفت زنگ زرشك مشمول بیمه نیست
مدیر صندوق بیمه كشاورزی خراسان جنوبی می گوید: از بین رفتن زرشك در اثر عوامل طبیعی مشمول بیمه است و هنگام انعقاد قرارداد با متقاضی عوامل تحت پوشش بیمه به صورت مكتوب مشخص می شود.
« جواد غنچه » با بیان اینكه صندوق توسعه بخش كشاورزی محصول را در برابر حوادث طبیعی بیمه می كند، افزود: صندوق بیمه در خارج از این موارد جوابگوی كشاورزان نیست.
وی بیان كرد: تاكنون در تمام پوشش محصول باغی و زراعی عامل آفت و بیماری تحت پوشش بیمه قرار نگرفته و در سالهای آینده پیگیر این موضوع هستیم.
گزارش: حكیمه مصطفایی
2047/7556