ايدز را با پنهان كاري گسترش ندهيم

آمار هاي رسمي نشان مي دهد كه در حال حاضر حدود 30 هزار نفر در ايران به اين بيماري مبتلا هستند اما پزشكاني مانند 'مينو محرز' كه از پيشقراولان مبارزه با ايدز است و بيش از 30 سال از نزديك دست بر آتش دارد، از آمار 90 هزار نفري اچ آي وي مثبت در ايران سخن مي گويد .
موج اول اين بيماري از طريق فرآورده هاي خوني آلوده در ايران و موج دوم آن با انتقال از طريق اعتياد تزريقي و سرنگ آلوده شروع شد؛ اما اكنون ديگر اعتياد و تزريق، الگوي اول انتقال ايدز در ايران نيست چرا كه در سال هاي اخير رشد اين بيماري از طريق رفتارهاي پرخطر جنسي بسيار نگران كننده و نشان دهنده تغيير الگوي ايدز در ايران است.
از سوي ديگر، افراد آلوده به ويروس ايدز به دليل وحشت از مرگ و تنهايي، طرد از خانواده و جامعه و پيشداوري هايي كه در باره اين بيماري وجود دارد، از لحاظ روحي و رواني بسيار آسيب پذير و گوشه گير مي شوند تا آنجا كه بيماري خود را مخفي نگه مي دارند و اين خود باعث گسترش ايدز مي شود.
نهاني شدن مسيرانتقال و پنهان كاري مبتلايان، كار مسئولان مبارزه به ايدز را به شدت سخت و پيچيده كرده و دست اندركاران حوزه سلامت معتقدند كه درمان بهترين راه پيشگيري ايدز است؛ چون درمان به موقع، لود (حجم) ويروس را در خون پايين مي آورد و ميزان ابتلا را كم مي كند.
ايدز كه ششمين بيماري كشنده جهان محسوب مي شود، در همه كشورها، در گروه هاي سني متفاوت، نژادهاي مختلف و در هر دو جنس نه به عنوان يك مشكل بهداشتي بلكه به عنوان يك معضل اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي مطرح است.
خوشبختانه مسئولان به اهميت آگاه سازي مردم نسبت به اين بيماري و آموزش به قشرهاي مختلف به منظور پيشگيري از ابتلاء به آن واقف هستند.
امروز نگاه ها به اين بيماري تا حدودي تغيير كرده ، هرچند كه شرايط چندان هم مساعد نيست اما همين كه بيشتر افراد تيك تيك بمب ساعتي ايدز را جدي گرفتند، خود جاي شكرگذاري و نشان از آن دارد كه آگاه سازي مردم و اطلاع رساني در خصوص اين بيماري بي تاثير نبوده است.
هنوز جاي كار بسياري در خصوص اين بيماري وجود دارد، اينكه مردم بپذيرند كه ايدز بيماري است و جرم نيست و بايد به درمان بيماران مبتلا به آن كمك كرد تا جامعه از خطرات بيشتر شيوع آن در امان بماند.
به اعتقاد برخي كارشناسان روان شناسي با توجه به پيشرفت هاي حاصل شده در دنياي پزشكي اگر بيماران ايدزي درست درمان شوند، مي توانند زندگي عادي خود را ادامه دهند، اما اين افراد در طي اين مسير نيازمند حمايت هاي رواني و اجتماعي هستند.
مبتلايان به ايدز در معرض ابتلا به بيماري استرس و فشار روحي و رواني قرار دارند كه بايد به منظور تاثيرگذاري بهتر داروها در اين بيماران ، به آنها كمك كنيم تا كمي از بار استرس و فشار آنها كاسته شود.
افزايش چشمگير زنان مبتلا به ويروس اچ آي وي، كاهش سن ابتلا، تغيير راه انتقال از تزريق به سمت روابط جنسي و شيوع بيماري هاي مقاربتي مهم ترين مسائلي است كه امروز با آنها مواجه هستيم.
الگوي انتقال اين ويروس كه تا سالهاي پيش از طريق سرنگ هاي الوده بوده، امروز به تماس هاي محافظت نشده جنسي تغيير يافته و موج جديدي از نگراني را در ميان مسئولان امر ايجاد كرده و نشان از برخي رفتارهاي پنهان در ميان توده هاي مختلف مردم دارد.
اين تغيير الگو در استان هرمزگان كه از آن به عنوان دروازه طلايي اقتصاد ايران ياد مي شود، گوي سبقت را از ساير استان ها ربوده و به گفته مسئولان دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان ميزان ابتلا به اين بيماري در اين استان از طريق رفتارهاي پرخطر جنسي دو برابر متوسط كشوري است كه اين زنگ خطري جدي براي اين استان با توجه به حجم بالاي مهاجرپذيري آن است.
رئيس سابق دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان ارديبهشت ماه امسال در اين خصوص به خبرنگار ايرنا گفته بود: اگر چه انتقال از سرنگ‌هاي آلوده به واسطه اعتياد تزريقي با 61 درصد همچنان بيشترين راه انتقال ايدز در استان هرمزگان است اما آنچه بيش از اين موجب نگراني است افزايش موارد ابتلا از طريق تماس جنسي محافظت نشده با 26 درصد در يك سال اخير است كه در هرمزگان دو برابر متوسط كشوري است.
دكتر محمد شكاري بيان داشت: هرمزگان به واسطه مرزي بودن، ترددهاي خارجي خصوصا به كشورهاي حاشيه خليج فارس و مهاجر‌پذيري داخلي در شمار مناطق آسيب ‌پذير كشور است كه اين عوامل در افزايش موارد ابتلا به بيماري ايدز موثر هستند.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان نيز در خصوص آمار مبتلايان به ايدز به خبرنگار ايرنا گفت: تا به امروز يك هزار و 361 مورد مبتلا به ويروس اچ آي وي در اين استان شناسايي شده است.
دكتر يحيي ميرزاده با بيان اينكه براساس پايش هاي انجام شده به نظر مي رسد كه 30 درصد موارد مبتلا را شناسايي كرديم، افزود: 63 درصد از مبتلايان مرد و 27 درصد زنان هستند كه متاسفانه ميانگين ابتلا زنان در اين استان نيز بالاتر از متوسط كشوري مي باشد.
وي درصد ابتلاء زنان به اين بيماري در كشور را 15 درصد اعلام كرد وگفت: هرمزگان جزء استان هاي پرخطر درخصوص اين بيماري است و مبتلايان به اين بيماري در استان در رده سني 24 تا 35 سال قرار دارند.
وي نيز با تائيد تغيير الگوي انتقال اين بيماري در هرمزگان از سرنگ آلوده به رفتارهاي پرخطر جنسي، تصريح كرد: متاسفانه هم در خصوص ميزان ابتلاء زنان و هم شيوه ابتلا از طريق رفتارهاي پرخطر جنسي ، هرمزگان بالاتر از متوسط كشوري قرار دارد كه اين مقوله جاي نگراني بسيار دارد.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان با اشاره به اهميت تقويت هماهنگي هاي بين بخشي در هرمزگان ر راستاي مبارزه با بيماري ايدز ، گفت: برنامه مبارزه با ايدز يك برنامه چند وجهي است و در همين راستا بايد هماهنگي هاي بين بخشي بيشتر تقويت شود .
ميرزاده با بيان اينكه پيشگيري بهتر از درمان است ، ابراز داشت: ايدز بيماري است كه فعلا درمان قطعي ندارد و بايد بخش عظيمي از انرژي در مسير مبارزه با آن صرف آموزش و اطلاع رساني شود.
اين مقام مسئول رويكرد وزارت بهداشت و به تبع آن دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان در زمينه بيماري ايدز را پيشگيري عنوان كرد و افزود: پيشگيري بهتر از درمان است و اين اصل بسيار مهم بايد همواره سرلوحه كار مان به ويژه در زمينه ايدز باشد و با حساسيت ويژه اي به اين شعار عمل كنيم.
مير زاده خاطرنشان كرد: با برنامه ريزي هاي انجام شده و راه اندازي مراكز جامع سلامت در استان و برنامه ضربتي كه تعريف كرديم، سعي بر آن داريم تا پايان امسال موارد شناسايي شده را به بالاي 50 درصد برسانيم.
وي با بيان اينكه هم اكنون خدمات مربوط به مشاوره ايدز در تمام مراكز بهداشتي و درماني استان انجام مي شود، تصريح كرد: براي شناسايي و كنترل بيماري ايدز درهرمزگان طرح ديده وري در زندانها ، مراكز ترانزيت و اسكله هاي استان اجرا شده و آزمايشگاه تشخيص قطعي اچ آي وي نيز در اين استان راه اندازي شده است.
مدير روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان نيز در خصوص برنامه هاي اين دانشگاه براي پيشگيري از شيوع بيماري ايدز در استان، گفت: اين دانشگاه به سهم خود گام‌هايي را برداشته كه گسترش فعاليت‌هاي آموزشي و افزايش مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري از جمله اين اقدامات است.
دكتر فاطمه نوروزيان با بيان اينكه علاوه بر شهرها گسترش مراكز مشاوره در روستاها نيز انجام شده، خاطرنشان كرد: در همه موارد از آموزش و پيشگيري گرفته تا خدمات بهداشتي درماني و مشاوره‌اي به سهم خود ايفاي نقش داريم و علاوه بر آموزش‌هاي كاربردي، خدمات بهداشتي نيز به افراد در معرض خطر ارائه مي‌شود.
وي با اشاره به اهميت توسعه آموزش در جهت پيشگيري از اين بيماري، ابراز داشت: تمركز جدي ما نيز توسعه آموزش‌ها در مناطق پرجمعيت و آسيب‌پذير است ، زيرا اين رويكرد در دنيا جواب داده و بسياري كشورها از جمله تايلند كه با شيوع گسترده بيماري ايدز روبرو بودند هم اكنون با رويكردهاي واقع‌بينانه رشد اين بيماري را منفي و مهار كرده‌اند.
اين مقام مسئول تاكيد كرد: اعتقاد داريم آنچه بيش از هر امر ديگري بايد مورد توجه باشد توسعه آموزش‌هاي همگاني و فرهنگ‌سازي به ويژه براي گروه سني جوانان و نوجوانان است كه اين امر تنها بر عهده حوزه بهداشت نبوده و ديگر حوزه ها از جمله صدا و سيما، آموزش و پرورش و رسانه ها بايد وارد عمل شوند.
نوروزيان يادآور شد: پنهان كاري در اين زمينه ، چالش هاي موجود را تشديد مي كند. به همين دليل، انگ زدايي از مبتلايان به HIV از سياست هاي وزارت بهداشت و درمان و دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان است.
ايدز به عنوان يك بيماري با همه‌گيري جهاني شناخته مي‌شود كه در حال حاضر حوزه شيوع آن بسيار وسيع و در حال گسترش است وايدز (AIDS) يا نشانگان اكتسابي كمبود ايمني (Acquired immune deficiency syndrome)، نوعي بيماري است كه در دستگاه ايمني و توسط ويروس نقص ايمني (HIV) ايجاد مي‌شود.
HIV به طور عمده از طريق آميزش جنسي محافظت نشده، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداري، زايمان يا شيردهي منتقل مي‌گردد و بعضي از مايعات بدن مانند بزاق و اشك قادر به انتقال HIV نيستند.
اصولا اين ويروس در خارج از سلول زنده، قادر به ادامه حيات نيست وبا توجه به راه هاي انتقال HIV، تمام افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به اين عفونت هستند و اين بيماري به هيچ گروه خاصي از افراد اختصاص ندارد كه اين خود اهميت برنامه ريزي و آموزش براي پيشگيري از اين بيماري را دو چندان مي كند.
مصرف كنندگان تزريقي مواد مخدر، افرادي كه روابط جنسي محافظت نشده با افراد مختلف (همجنس يا جنس مخالف) دارند، دريافت كنندگان مكرر خون، همسر يا شركاي جنسي افراد بيشتر در خطر ابتلا به اين ويروس هستند.
پژوهش‌هاي ژنتيكي نشان مي‌دهند كه HIV در اوايل قرن بيستم ميلادي با جهش در غرب آفريقا پديد آمده و اولين بار در سال 1981 توسط مركز كنترل و پيشگيري بيماري (CDC) شناسايي و عامل آن (عفونت HIV) در اوايل آن دهه شناخته شد.
از زمان كشف ايدز تا سال 2009، ايدز باعث مرگ 30 ميليون نفر در جهان شده و تا سال 2010، در حدود 34 ميليون نفر به ايدز مبتلا بوده‌اند كه از اين تعداد 19 ميليون نفر از بيماري خود اطلاع ندارند وطبق برنامه سازمان بهداشت جهاني بايد 90درصد بيماران مبتلا به ايدز در كشورهاي مختلف شناسايي و 90درصد آنان نيز درمان شوند.
البته اين روزها خبرهايي خوشايندي در حوزه بيماري ايدز به گوش مي رسد كه از جمله آنها اين خبر است كه محققين آمريكايي موفق به شناسايي قسمت آسيب پذيري در ويروس «اچ آي وي» شده اند كه اميدها را براي درمان اين بيماري مهلك افزايش مي دهد.
محققان «NIH» آمريكا، ناحيه اي آسيب پذير را در ويروس «اچ آي وي» كشف كرده اند كه با هدف قرار دادن آن قسمت مي توان بخش قابل توجهي از آنتي بادي هايي كه غير فعال شده اند را دوباره فعال و مانع از عفوني شدن سلول ها توسط ويروس «اچ آي وي» شد.
اين ناحيه آسيب پذير در ويروس «اچ آي وي»، «فيوژن پپتيد» نام دارد كه در واقع رشته اي است كه از 8 «آمينو اسيد» تشكيل شده و كمك مي كند تا ويروس «اچ آي وي» سلول هاي سالم را عفوني كند.
به گفته اين تيم تحقيقاتي «فيوژن پپتيد» داراي ساختاري بسيار ساده تر نسبت به قسمت هاي ديگر ويروس «اچ آي وي» است و مي توان با هدف قرار دادن اين قسمت، سلول هاي سالم را از عفوني شدن باز داشت.
محققان مركز «NIH» آمريكا در حال توسعه اين روش به منظور ساخت واكسن اوليه براي هدف قرار دادن اين قسمت آسيب پذير در ويروس «اچ آي وي» هستند و
نتيجه اين تحقيق در نشريه Journal Science منتشر شده است.
گزارش از فاطمه حسيني خبرنگار مركز هرمزگان(بندرعباس)