تاكید سران سازمان شانگهای بر عضویت رسمی ایران/ دستاوردهای سفر ظریف به تاشكند

به گزارش ایرنا، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه در سخنرانی رسمی خود در نشست سران 10 كشور در تاشكند پایتخت ازبكستان كه دیروز (جمعه) برگزار شد، تاكید كرد: هیچ مانعی برای عضویت ایران در سازمان همكاری شانگهای وجود ندارد.
وی افزود: ایران از مدت ها پیش و فعالانه در فعالیت های سازمان همكاری شانگهای به عنوان عضو ناظر حضور دارد و هیچ مانعی برای عضویت رسمی این كشور نمی بینم.
الماس بیك اتامبایف رییس جمهوری قرقیزستان نیز در نشست سران شانگهای اعلام كرد: امضا و اجرای برجام شرایط عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همكاری شانگهای را در آینده ای نزدیك فراهم كرده است.
به گزارش پایگاه خبری ایران رو، اتامبایف با تاكید بر حمایت قرقیزستان از عضویت رسمی ایران در این تشكل منطقه ای، گفت: اكنون شرایط بسیار خوبی برای عملی شدن برنامه عضویت تهران فراهم شده است.
وی افزود: روند اجرای برجام و دستاوردهای آن فرصت بسیار خوبی برای عضویت ایران در سازمان همكاری شانگهای در آینده ای نزدیك ایجاد كرده است.
نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه در سازمان همكاری شانگهای نیز در حاشیه نشست سران با عاقلانه خواندن برنامه عضویت رسمی ایران در این سازمان، خواستار اجرای بدون تاخیر آن شد.
وی در تاشكند به خبرنگاران گفت: اكنون هیچ محدودیتی برای پیوستن ایران به سازمان همكاری شانگهای وجود ندارد و این موضوع در دستور كار است.
نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه افزود: مسكو می خواهد روند پیوستن تهران به سازمان همكاری شانگهای طول نكشد و شتاب یابد كه مذاكرات در این زمینه با شركا در حال انجام است.
همچنین به گزارش خبرنگار اعزامی ایرنا، ابراهیم رحیم پور معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه و عضو هیات همراه ظریف در تاشكند به خبرنگاران گفت: در نشست سران شانگهای رییسان جمهوری چین، قرقیزستان، قزاقستان، روسیه، هند و پاكستان از عضویت رسمی ایران استقبال كردند.
تاكید سران در نشست تاشكند مبنی بر لزوم عضویت ایران در سازمان همكاری شانگهای در حالی برای جمهوری اسلامی به دست آمد كه روز قبل از برگزاری اجلاس (پنجشنبه) یك رسانه انگلیسی با انتشار خبر نادرست مخالفت چین با عضویت رسمی تهران، در صدد تاثیرگذاری منفی بر این روند كاری برآمد كه در برخی رسانه ها حتی داخلی بازتاب یافت.
این خبر مجعول در حالی انتشار پیدا كرد و مورد توجه قرار گرفت كه هنوز هیچ مذاكراتی آغاز نشده بود و اجلاس اصلی روز (جمعه) بود كه تقریبا تمامی سران سخنران نیز بر لزوم پیگیری سریع عملی شدن عضویت ایران در سازمان همكاری شانگهای تاكید كردند.
این اقدام های ضد ایرانی با هدف ایجاد تنگنا برای هیات ایرانی به ریاست ظریف در بزرگترین نشست منطقه ای در حالی شكل گرفت كه یك هفته پیش از آن رییس جمهوری قزاقستان خبر از سرعت گرفتن برنامه عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای خبر داده بود.
نور سلطان محمد نظربایف 27 خرداد ماه اعلام كرده بود: سازمان همكاری شانگهای كه در نشست تاشكند عضویت رسمی هند و پاكستان را اعلام خواهد كرد، عضویت ایران را نیز در نظر گرفته است كه این برنامه ها مرحله مهمی در گسترش فضای اقتصادی اوراسیایی خواهد بود.
نظربایف در مصاحبه با خبرگزاری ایتارتاس گفت: اكنون سازمان همكاری شانگهای در فضای اوراسیایی جایگاه بسیار مهمی یافته است و برای پاسخگویی به چالش ها و نیازهای معاصر نیز موضوع رسمی شدن عضویت ایران را بررسی خواهیم كرد.
رحیم پور معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه ایران نیز در حاشیه اجلاس تاشكند با حضور در جمع خبرنگاران، ادعای مخالفت با عضویت ایران در سازمان همكاری شانگهای را رد كرد و گفت كه براساس مقررات، هنوز روند عضویت به مرحله ارائه اسناد به تهران نرسیده است.
وی افزود: نخست اسناد و شرایط ارائه شده باید برای بررسی و انطباق با قوانین ایران مورد مطالعه قرار گیرد. امكان دارد ما دیدگاه های دیگری داشته باشیم.
رحیم پور ادامه داد، اكنون كه از تحریم ها خارج شده ایم، باید سازمان همكاری شانگهای برای آغاز اجرای كار تصمیم بگیرد، زیرا براساس مقررات این سازمان، تحریم یكی از موانع عضویت است كه ما هم تاكنون دنبال نكردیم، ولی اكنون رفع شده است.
وی گفت: در شرایط كنونی هم با عضویت ناظر تهران در سازمان همكاری شانگهای، نیازهای همكاری های منطقه ای ایران تامین شده است و اگر عضویت كامل شود، شرایط تاثیرگذاری دیگری می یابیم، بنا بر این دلیل طرح ادعاهای نادرست رد درخواست عضویت ایران به عنوان یك هوچی گری مشخص نیست.
از سوی دیگر، همزمان با برگزاری اجلاس تاشكند، خبری نادرست مبنی بر ترك نشست سران شانگهای از سوی ظریف در اعتراض به بی توجهی چند سخنران و دبیر نشست به ایران در یك رسانه داخلی انتشار یافت كه بازتاب پیدا كرد، ولی بلافاصله با پیگیری های ایرنا، تكذیب رسمی آن در جمع خبرنگاران همراه هیات ایرانی اعلام شد.
رحیم پور معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه ایران در این باره به خبرنگاران گفت كه ظریف برای ادای نماز از سالن نشست خارج شده بود و دلیلی برای اعتراض وجود نداشته است، زیرا سران چین، قرقیزستان، قزاقستان، روسیه، هند و پاكستان از عضویت رسمی ایران در سازمان همكاری شانگهای استقبال كردند.
از سوی دیكر، حضور ظریف در نشست سران شانگهای فرصتی بود تا وزیر خارجه ایران دو مذاكره مهم در تاشكند انجام دهد.
ظریف در دیدار های جداگانه خود با اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه روابط دوجانبه، توسعه و تحكیم همكاری ها و مسائل منطقه ای را بررسی كرد.
با وجود حضور كوتاه (كمتر از یك روز) اما فشرده هیات ایرانی در تاشكند، نشست سران ازبكستان، روسیه، قزاقستان، چین، قرقیزستان، تاجیكستان، هند، پاكستان، افغانستان و تركمنستان، فرصتی برای پیشبرد دیپلماسی ایران شد تا سران كشورهای عضو سازمان شانگهای باز هم بر لزوم عضویت تهران و سرعت بخشی در اجرای آن تاكید كنند و همچنین رایزنی های دوجانبه ای نیز انجام گیرد.
از سوی دیگر در چارچوب برنامه كاری این نشست كه بیش از 1000 نفر از مقام های كشورهای عضو و غیر عضو، سازمان های بین المللی و خبرنگاران حضور داشتند، اسناد تفاهم عضویت رسمی هند و پاكستان، برنامه كاری چهارساله 2016 تا 2020 و بیانیه مشترك سران مورد تایید قرار گرفت.
همكاری شانگهای كه یك سازمان بین دولتی منطقه ای برای همكاری های چند جانبه امنیتی و اقتصادی است، سال 1385 تاسیس شد كه شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیكستان و ازبكستان در برگیرنده معادل 30 میلیون و 189 هزار كیلومتر مربع مساحت، سه پنجم گستره آسیا و حدود یك میلیارد و 500 میلیون نفر جمعیت (نزدیك 25 درصد جمعیت كره زمین) است.
با توجه به عضویت هند و پاكستان و سپس در آینده ای نزدیك پیوستن ایران، این سازمان با افزایش جمعیت به سه میلیارد نفر و پهنه سرزمینی به 35 میلیون و 972 هزار كیلومتر مربع به یكی از بزرگ ترین قدرت های منطقه ای در جهان تبدیل می شود كه منافع دو جانبه و چند جانبه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای اعضا و شركای اقتصادی غیر عضو دارد.
با رسمی شدن عضویت هند و پاكستان، ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس چهار كشور عضو ناظر این سازمان منطقه ای هستند.
از: هادی مولوی نیا و امیر خانزاده- ایرنا
اروپام 391** 6804 ** 1516