عراقچی: جا به جایی موردی خط قرمزها درمذاكرات؛ سرخود اقدام نكردیم/گزارش بان كی مون متوازن نیست

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، سید عباس عراقچی روز یكشنبه در ادامه نشست خبری با خبرنگاران افزود: در مواردی خط قرمزها جابه جا شد، یكی از آن ها این بود كه باید همه تحریم ها لغو می شد. آمریكاییان گفتند دولت نمی تواند تحریم های مصوبه كنگره را لغو كند و اگر ما اصرار می كردیم به معنای عدم توافق بود.
وی ادامه داد: در دو سه مورد، وزیر خارجه گزارشی خدمت رهبر معظم انقلاب داد و خط قرمزها جابه جا شد. اینگونه نبود كه ما سرخود اقدام كرده باشیم.

**سر خود، هیچ خط قرمزی رد نشد
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره عبور تیم مذاكره كننده از خطوط قرمز اظهار داشت: خطوط قرمز رهبری برای تیم مذاكره كننده ترسیم شد. بعضی از این خطوط در صحنه مذاكره و صحنه عمل قابل محقق شدن نبود و اینها با صداقت و شفافیت كامل به مراجع تصمیم گیری در نظام گزارش می‌شد. وقتی كه امر دایر می شد، بین اینكه آیا ما توافق نداشته باشیم یا خطوط قرمزمان را ، بعضی جاها را با تشخیص مقامات عالی جا به جا كنیم، آنجا تصمیم گیری با كسانی بود كه مذاكرات را هدایت می كردند. بله این واقعیت هست كه در دو سه مورد ما گزارش دادیم؛ همانطور مقام معظم رهبری فرمودند وزیر خارجه گزارش كرد.
عراقچی اضافه كرد: این طور نبود كه ما سرخود خطی را رد كرده باشیم و نادیده گرفته باشیم و نظام را در مقابل عمل انجام شده قرار داده باشیم. ممكن است ما را كسی متهم كند كه نتوانستید خوب مذاكره كنید ولی كسی نمی تواند ما را متهم كند سرخود كاری كرده باشیم .
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان كرد:در چند موردی كه شدنی نبود ما گزارش كردیم و در مواردی خطوط قرمز را به ما اجازه دادند تغییراتی داده شود. یك و دو نمونه را خود رهبری در صحبت‌هایشان اشاره كردند ؛ یكی این بود كه همه تحریم ها باید لغو شود؛ وقتی در مذاكرات در خصوص لغو تحریم ها بحث می كردیم، رسیدیم به اینكه مذاكره كنندگان آمریكایی گفتند ما دستورات اجرایی رییس جمهور را می توانیم لغوكنیم ولی قوانین كنگره را نمی توانیم لغو كنیم؛ اگر انتظار دارید كنگره قوانین خود را لغو كند، دست دولت نیست، خود كنگره باید لغو كند و كنگره در موقعیتی نیست كه بیاید قوانین خود را لغو كند اما رییس جمهوری می‌ تواند اجرای این قوانین را متوقف كند.
عراقچی گفت: گزارش ما این بود كه اگر اصرار كنیم بر اینكه همه تحریم‌ها باید لغو شود به معنی این است كه توافق نداریم چون كنگره این كار را نخواهد كرد اما رییس جمهوری می تواند متعهد شود این دستورات را اجرا نكند. دستور این بود عیبی ندارد تحریم‌های اتحادیه اروپا، ٰدستورات اجرایی رییس جمهور و قطعنامه شورای امنیت لغو شود ولی تحریم‌های كنگره متوقف شود و رییس جمهوری آمریكا متعهد شود این توقف را ادامه دهد.
عضو تیم مذاكره كننده هسته ای ادامه داد: بنابر این، اینكه بگوییم هیچ خط قرمزی رد نشده، در دو سه مورد خط قرمر ناچارا جا به جا شد. در موارد باقی مانده هیچ كدام را رد نكردیم و سر خود، هیچ خط قرمزی رد نشده است.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص خصومت های كنگره‌ آمریكا با ایران نیز گفت: خصومت كنگره با برجام از روز اول تا الان بوده و هنوز هم ادامه دارد. ٰشاهد تلاشهای مختلف كنگره برای اینكه مذاكرات موفق نشود و برجام از سد كنگره رد نشود بودیم.
عراقچی اضافه كرد: از فردای اجرایی شدن برجام هم كنگره با ابتكارات جدید و تصویب قوانین جدید تمام تلاش خود را كرد تا حداقل منافع ایران از برجام را كاهش دهد و شرایط را به سمتی ببرد كه ایران از برجام خارج شود؛ البته كنگره تنها نبوده و دیگرانی در منطقه و بیرون منطقه هم همراهی می كردند.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان كرد:ما در اجرای برجام دولت آمریكا را موظف و متعهد می دانیم. دولت آمریكا از هر اقدامی كه منجر به نقض برجام شود باید جلوگیری كند و از هر اقدامی كه می تواند اجرای موفق برجام را متوقف كند باید جلوگیری كند و ما كاری نداریم كنگره چه اقدامی انجام می دهد .
وی تصریح كرد:اگر دولت متعهد شده مجوز فروش هواپیما را به بوئینگ و ایرباس بدهد باید انجام دهد. اگر ندهد از نظر ما نقض برجام است و وارد مكانیسم و دوره جدید خواهیم شد.
عراقچی در عین حال گفت:‌ البته تا الان ریس جمهورآمریكا گفته مصوبات كنگره را وتو خواهد كرد. اینكه در مكانیسم داخلی آمریكا چه می گذرد خیلی فرق نمی كند. از دولت آمریكا توقع داریم به تعهدات خود پای بند باشند و هر آنچه منجر به عدم اجرای مطلوب برجام می شود جلوگیری كند.
به گفته این عضو تیم مذاكره كننده هسته ای یكی ازموارد كنگره ، قانون منع ویزا برای كسانی بود كه پنج سال گذشته به ایران سفركردند. از نظر ما این در نقض تعهدات آمریكا برای اجرای مطلوب برجام به حساب می آمد و دولت آمریكا آن قسمتی كه به ویزاهای اقتصادی مربوط می شد را متوقف كرد. با این حال، در بخش ویزای گردشگری و علمی هنوز متوقف نشده و این یكی از خواسته های ما هست.
وی تصریح كرد: معتقدیم كنگره از فضای موجود سوء استفاده می كند. اینكه نقض مستقیم برجام هست یا نیست یك بحث است واینكه اجرای موفق برجام را خدشه دار می كند یك بحث روشن و مطالبه ما از دولت آمریكا برای خودداری از اجرای این قانون كماكان ادامه دارد.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به سوال ایرنا درباره انتظارات بخش خصوصی از برجام نیز گفت: برجام گشایش های بسیار زیادی داشته است. البته انتظارات ما به صورت كامل محقق نشده است. یكی از مهمترین انتظارات در حوزه مالی و بانكی هست كه در این خصوص كاستی‌های زیادی وجود دارد.
عراقچی ادامه داد: عمده نگرانی بخش خصوصی و دولتی ما از عدم اجرای مطلوب برجام نسبت به بحث‌های بانكی هست. این مقداری زمانبر است كه بانك های ما برگردند به شبكه بانكی بین المللی و با قوانین مربوط به پولشویی، خود راهماهنگ كنند.
به گفته وی از طرف دیگر، فضای لازم هم توسط آمریكایی ها نه تنها ساخته نمی شود بلكه تخریب می شود. وزارت خزانه داری آمریكا در این خصوص نقش مثبتی نه تنها ایفا نمی كند بلكه در بعضی حوزه ها نقش مخربی دارد.

**روابط بانكی كشور هر روز بهتر می شود ولی موانع هم هنوز وجود دارد
وی با بیان اینكه اینها دامنگیر هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی ما هست گفت: به تدریج گشایش های بیشتری انجام می دهیم. در بانك ها تقریبا هر روز روابط كارگزاری جدیدی ایجاد می شود و بانك های كوچك و متوسط غربی بسیاری به همكاری بانكی با ایران برگشتند. شعب بانك های ایرانی در خارج از كشور كاملا فعال شده اند. بانك های ما راضی هستند و حتی چند تا از بانك هایی كه كار می كنند در حوزه یورو و ین ژاپن به شدت عملكرد مطلوبی داشتند.
معاون وزیر خارجه گفت: ما با بن بستی در این خصوص مواجه نیستیم. روابط بانكی كشور هر روز بهتر می شود ولی موانع هم هنوز وجود دارد. هنوز به ظرفیت كامل نرسیدیم. هم زمان و هم تلاش بیشتری نیاز هست و هم مقابله با شیطنت‌هایی كه صورت می گیرد.
عراقچی در پاسخ به سوالی دیگر درباره نحوه مواجهه تیم مذاكره كننده هسته ای با طرف امریكایی طی یك سال اخیر گفت: ما قرار نیست از كسی دفاع كنیم . حتی از تیم مذاكره كنند ٰمی خواهیم واقعیات صحنه را خوب بفهمیم و عكس العمل مناسبی نشان دهیم .
وی افزود:اینكه روی كاغذ تحریم برداشته شده و آنها به تعهدات خود طبق برجام روی كاغذ عمل كردند، آیا اینها در صحنه عمل خود را خوب نشان داد و باعث شده شرایط به شرایط قبل از تحریم برگردد یا نه خیر، این هنوزانجام نشده است. این بحث مقداری مربوط می شود به مشكلات داخلی، مقداری به عامل زمان و مقدار زیادی هم مربوط می شود به بد عهدی ها و بدقولی ها وعدم همراهی ها.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد:اینكه این بدقولی را چه زمانی می توانیم اسم آن را بگذاریم نقض برجام، بحثی عمده است. می شود گفت در بعضی حوزه ها با تفسیری كه از برجام می كنیم مثل (در مورد بند) 29می شود سراغ نقض برجام رفت ولی تشخیص آن با هیئت نظارت بر اجرای برجام هست. در بند 29 و برجام طرفهای 1+5 قبول كردند شراط اجرای موفقیت آمیز برجام را فراهم كنند و شرایط را به گونه ای فراهم سازند كه آثار رفع تحریم ، خود را به صورت كامل نشان دهد.
وی خاطرنشان كرد : هر تصمیمی كه در هیئت نظارت گرفته شودٰ، تبعات آن، ملی خواهد بود و ما موظف هستیم در وزارت خارجه و ستاد پیگیری برجام واقعیات صحنه را گزارش كنیم.

**اجازه نمی دهیم كسانی برجام را از مسیر خود خارج كنند
معاون وزیر امورخارجه همچنین درباره پیش نویس گزارش دبیركل سازمان ملل درباره برجام گفت: این پیش نویس متوازن و متعادل نیست و حتی در بعضی قسمت ها جانبدارانه است.
عراقچی افزود: نمایندگی امریكا در سازمان ملل به دبیركل فشار زیادی آورده است. از نظر ما قسمت هایی كه مربوط به عدم اجرای مطلوب برجام در گزارش است مثبت است اما كامل نیست. به بعضی اطلاعات ناقص و غلط كه به دبیرخانه رسیده اتكای بیش از اندازه شده و اتهاماتی به ایران وارد شده است.
وی ادامه داد: در پیش نویس گزارش دبیركل سازمان ملل ادعا شده كه آزمایش موشكی ما خلاف روحیه سازنده حاكم بر برجام است. این در حالی است كه آزمایش های موشكی ما در حیطه صلاحیت قطعنامه ٢٢٣١ قرار نمی گیرد و نه دبیركل و نه هر كسی دیگر، حق ندارد ایران را متهم كند با آزمایش موشكی با برجام مقابله كرده است.
عضو ارشد تیم مذاكره كننده هسته ای با بیان این كه بر اساس گزارش غلط آمریكایی ها، ایران به ارسال سلاح به یمن متهم شده است، اضافه كرد: همچنین ادعا شده افرادی كه تحت تحریم هستند به خارج سفر كرده اند یا در نمایشگاه دفاعی عراق شركت كرده ایم.
عراقچی اظهار داشت: همه این ادعاها بی پایه و اساس است. امیدواریم تا دوشنبه كه زمان ارائه گزارش است، در این موارد تجدیدنظر شود. ما اجازه نمی دهیم كسانی كه هیچ نقشی در برجام نداشتند بخواهند برجام را از مسیر خود خارج كنند، البته گزارش دبیركل سازمان ملل تأثیری در اجرای برجام و قطعنامه ٢٢٣١ نخواهد داشت.

**بتن در راكتور اراك استفاده تبلیغاتی آمریكایی ها بود
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر این كه برجام ادبیات جدیدی را وارد مطبوعات كرده و استفاده از تعابیری مانند بتن ریزی، ماله كشی و سیمان آیا احساس می كنید تیم مذاكره كننده این حركت را انجام می دهد و شما توجیه می كنید ؟ گفت: در كلان قضیه احساس می كنم یكی از دستاوردهای فرعی و حاشیه ای برجام برای كشور ما این بوده كه میزان رشد و نبوغ سیاسی جامعه را بسیار بالا برده است كه این چیز كمی نیست.
عراقچی افزود: این كه یكی از مهمترین موضوعات كشور به این روشنی، دقت و صراحت مورد بحث و مناظره قرار بگیرد. در همه محافل سیاسی و فنی و رسانه ای این طور درباره آن بحث شود و مسئولان متصدی آن را این گونه زیر سوال ببرند و مجبور به پاسخگویی كنند، به نظرم در كلیت خود امر مباركی است و به رشد و بلوغ سیاسی جامعه كمك می كند.
وی ادامه داد: در كنار آن تبعات هم دارد وقتی وارد بحثهای سیاسی داخلی هم می شود تعابیری كه به كار برده می شود، از یك طرف خوشحالم می كند و از یك طرف بعضی از اینها فكر می كنم جای تامل دارد.
عضو ارشد مذاكره كننده هسته ای اضافه كرد: سیمان و بتن كه اشاره كردید، یك ترفند آمریكایی بود. ما هم در داخل گرفتار شدیم. یكی از بزرگترین دستاوردهای ما در برجام تثبیت راكتور آب سنگین اراك هست و چیزی كه آمریكایی ها به هیچ وجه مایل نبودند به صورت واضح و علنی در باره آن مذاكره كنند، آب سنگین بود كه بارها گفته بودند اجازه آب سنگین نخواهیم داد و در اوایل مذاكرات، غربی ها حاضر نبودند حتی اسم راكتور اراك و راكتور آب سنگین را به كار ببرند.
عراقچی ادامه داد: توافق اولیه ای كه ما كردیم، در آن توافق وقتی به اراك می رسیدیم كه در مورد اراك باید اعتماد سازی شود، آمریكای ها گفتند كه دستور العمل دارند. اسم اراك را در هیچ سندی نیاورند. اسم آب سنگین را نیاورند. گفتیم اسم بین المللی بیاوریم آی آر 40 كه در آژانس ثبت شده است. گفتند اجازه آن را هم ندارید.
وی یادآور شد: اگر به توافق ژنو مراجعه كنیم، عبارتی درباره راكتور اراك استفاده شده كه می گوید راكتوری كه آژانس به آن ای ار 40 می گوید. آمریكایی ها این طور برخورد می كردند وحاضر نبودند اسمش را بیاورند. در موضع آخر قبول كردند راكتور اراك با ماهیت آب سنگین برجا بماند ولی نگرانی هایی به سوء استفاده از آن وجود دارد.
رییس ستاد پیگیری برجام گفت: حاضر بودیم با آنها همكاری كنیم؛ به همین دلیل راكتور اراك مدرن سازی می شود، هم كارایی آن افزایش و هم تولید پلوتونیوم كاهش می یابد. اینها در برجام و در توافق نهایی راكتور آب سنگین اراك را پذیرفتند و قبول كردند خودشان و همه اعضا به ایران در راستای مدرن سازی آن كمك كنند.
عراقچی ادامه داد: وقتی قرار شد مخزن راكتور اراك را دربیاوریم و با مخزن مدرن تری كه تولید پلوتونیوم در آن كم شود، جایگزین كنیم، بحث بود كه مخزن قطعه قطعه شود یا اینكه در لوله آن مخزن بتن پر شود تا مشكل احیای مجدد وجود نداشته باشد.
وی اضافه كرد: دوستان گفتند بهتر است بتن در آن ریخته و شكل ظاهر آن حفظ شود. در یك مخزن كه كارایی ندارد در حفره های آن بتن ریخته شود با اینكه اراك را سیمان گرفتند، فرق دارد. این تبلیغاتی بود كه بلافاصله آمریكایی ها شروع كردند چون خیلی باخته بودند گفتند كه بتن گرفتیم.
معاون وزیر امور خارجه اضافه كرد: این بحث بتن در داخل كشور هم خودش یك موضوع شد. درعین اینكه استقبال می كنم مسائل مربوط به كار تیم مذاكره كننده كاملا شفاف سازی شود اما باید مراقب باشیم در تله ترفندهای خبری و رسانه ای طرف های مقابل قرار نگیریم.
عراقچی تصریح كرد: در باره بحث ماله كشی احساسم این هست كه آنچه كه ما انجام دادیم با توجه به بی انصافی هایی كه صورت گرفته روشنگری نسبت به ابعاد مختلف برجام بوده است.
وی افزود: مزاح كردن خیلی خوب است و برای خود من هم ماله كشی و ماله طلایی را می فرستند و خیلی هم لذت می برم و اتفاقا این نشان می دهد منطق ما دارد كار می كند كه برای مقابله با آن به شوخی متوسل شده اند.

**اگر كمك نمی كنیم تیشه به ریشه منافع كشور نزنیم
عضو ارشد تیم مذاكره كننده اضافه كرد: احساس می كنم كه ما اگر به تامین منافع ملی كشور در راستای اجرای موفق برجام كمك نمی كنیم حداقل تیشه به ریشه منافع كشور نزنیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره دستور كار نشست كمیسیون مشترك برجام كه سه شنبه قرار است در وین برگزار شود گفت: كمیسیون مشترك روز سه شنبه این هفته در وین برگزار خواهد شد. یكی از نهادهایی كه بین ایران و 1+5 ایجاد شده كمیسیون مشترك است كه بر ابعاد فنی و همه ابعاد تحریمی برجام و مشكلات آن نظارت و تلاش می كند كه مشكلات را برطرف سازد.
در بحث هسته ای جز دو - سه موضوع كوچك كه مربوط می شود به نحوه برداشت و تفسیر برجام ، كه خیلی طبیعی است، در اجرای هرسند ممكن است سوء تفاهم هایی پیش بیاید و سوالاتی كه آژانس مجری تصمیمات داشته است كه ما در این كمیسیون مشترك به برداشت واحد می رسیم. بحث اصلی ما در جلسات قبلی و سه شنبه این هفته بحث انجام تعهدات طرف مقابل در رفع تحریم ها است. موارد متعددی از عدم پیشرفت مناسب در رفع تحریم ها و شرایط مطلوبی كه باید ایجاد می كردند و نكردند، در جلسه بحث خواهد شد تلاش می كنیم برای اینها راه حلهایی پیدا شود.
عراقچی گفت: دانشگاهها طبق برجام و قطعنامه 2231 هیچ گونه مانعی برای دانشجویان ایرانی برای تحصیل در خارج از كشور ایجاد نكرده اند. قطعنامه های گذشته یكی از موانعی كه برای ایران ایجاد كرده بود این بود كه دانشجویی از ایران در رشته های مرتبط با هسته ای كه خود كشور محل دانشگاه تشخیص می داد نمی توانست تحصیل كند. قبل از برجام این مشكل را داشتیم. در قطعنامه جدید این بند به طور كامل برداشته شده است و هیچ مانعی برای تحصیل دانشجویان ایرانی ایجاد نمی كند.
وی ادامه داد: در قضیه همكاری های اقتصادی مشكلی كه وجود دارد این هست دانشگاههایی كه دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در آن هستند، موسسات خصوصی هستند وطبق دستور كار نمی كنند. باید خود آنها تصمیم بگیرند با ایران كار كنند و خود دانشگاه باید كه به این سیاست برسد كه دانشجوی ایرانی بپذیرند یا نه. (اگر) دانشگاه ها و بانك ها و شركت ها تمایلی به ایران نداشته باشد از موارد اختلافی است و در حال پیگیری هستیم اتفاقا مورد به مورد، موارد در حال برطرف شدن است و پیشرفت های خوبی داریم.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی در باره نقش هیات عالی نظارت بر اجرای برجام وتشكیل جلسات آن و اظهار نظر منتقدین كه گفتند عراقچی عضو این هیات و مذاكره كننده است چشم خود را بر مسائل می بندد چیست؟ آیا آقای عراقچی جزو هیات نظارت نیست و وزیر محترم امور خارجه عضو هستند؟ گفت: این هیات به دستور رهبر معظم انقلاب در نامه معروف در تایید برجام نوشتند (ایجاد شد) و شروط مقرر فرمودند. آخرین شرط تشكیل این هیات بود برای رصد كردن و اجرای برجام و تشخیص نقض برجام است.
وی ادامه داد: این هیات هشت عضو دارد و اعضای آن با تایید رهبری انتخاب شدند. دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی همزمان دبیر این هیات هم هستند. وظیفه اطلاع رسانی و تشكیل جلسات، نوع مصوبات با خود هیات و دبیر هیات است.
عراقچی گفت: تا جایی كه بنده اطلاع دارم به اقتضای موضوعات، هیات تشكیل جلسه داده است. در بعضی موارد به علت اینكه وزیر امور خارجه سفر بودند، بنده جای ایشان شركت كردم. البته از جهت ارائه گزارشی كه باید به هیات می دادم، به نظر من هیات از ساختار مناسبی برخوردار است و كار خود را انجام می دهد.
رییس ستاد پیگیری برجام گفت: اینكه تصمیم بگیرد آیا اقدامی از طرف 1+5 یا هر یك از اعضای این گروه نقض برجام به حساب می آید یا نه و اگر نقض برجام هست این نقض فاحش است یا نه؟ چون طبق برجام وقتی به سمت لغو برجام می رویم كه نقض فاحش صورت گرفته باشد و با هر نقض كوچكی برجام لغو نخواهد شد. مصوبات هیات هم تا جایی كه اطلاع دارم مثل مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید به تایید رهبری برسد تا الان وظیفه خود را به درستی انجام داده است و هر موقع مصلحت بداند تصمیمی بگیرد حتما این كار را انجام خواهد داد.
سیام**1553**2021**9254**1429 /1449