سابقه ایجاد فروشگاه های زنجیره ای در ایران به سال 1328 و تاسیس تعاونی مصرف سپه برمی‌گردد، ودر سال های گذشته به دلیل مشكلات فراوان در بخش توزیع كالا دولت بر آن شد تا با تاسیس فروشگاه های زنجیره ای وضعیت توزیع را در كشور بهبود بخشد.
وضعیت نابسامان اقتصادی و ساختار نامناسب نظام توزیع سنتی دو عامل اصلی در بخش توزیع كالا در كشور بود كه این مهم زمینه بازگشایی فروشگاه های زنجیره ای را در كشور فراهم كرد.
اگر چه وجود فروشگاه های زنجیره ای یكی از اركان توسعه یافتگی است و نقش تاثیرگذاری در برقراری ثبات قیمت ها در بازار دارد اما، فعالیت این فروشگاه ها بسیاری از خرده فروشان محلی را تحت الاشعاع قرار داده و به نوعی رونق كار فروشگاه های زنجیره ای كسادی فعالیت خرده فروشان محله ای را به دنبال داشته است.
برخی از خرده فروشان در محله های مختلف شهرستان اراك می گویند: اگر چه ممكن است اجناس و مواد غذایی در فروشگاه های زنجیره ای كمی ارزان تر و با شكل آراسته تری به دست مردم برسد اما فعالیت این فروشگاه ها كسبه خرده را به حاشیه برده اند و به نوعی به مسئله بیكاری و نچرخیدن معیشت خانوار شاغلان این صنف را دامن زده است.
یكی از خرده فروشندگان مواد غذایی شهرك شهید مصطفی خمینی اراك در گفت و گو با ایرنا گفت: در مغازه خود حدود 200 میلیون ریال سرمایه گذاری كرده ام كه به همراه فرزندم از محل آن ارتزاق كنیم اما، با باز شدن دو فروشگاه زنجیره ای در محدود كسب به یكباره میزان فروش تنزل كرد و اینك در مسیر ورشكستگی حركت می كنم.
محسن محمدی ادامه داد: دو فروشگاه زنجیره ای در این محله ، هر نوع كالایی را با زرق و برق و تبلیغات وسیع به فروش می رسانند و بسیاری از ساكنان این منطقه مایحتاجشان را از این فروشگاه ها می خرند و مغازه من بدون مشتری مانده است.
وی اظهار كرد: متقاضیان راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای باید در انتخاب محل فعالیت خود دقت لازم را داشته باشند و در اماكنی كه ارائه خدمات صنفی به سهولت انجام می شود، اقدام به راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای نكنند.
این خرده فروش مواد غذایی شهرستان اراك اظهار كرد: سود حاصل از فروش به صورت طبیعی بسیار كم است و كفاف مخارج اجاره مكان و هزینه های جانبی را نمی دهد و شرایط فعلی دررونق فروشگاه های زنجیره ای به مشكلات این صنف به شدت دامن زده است.
وی عنوان كرد: یك فروشنده سنتی در محله متوسط اراك باید حداقل ماهیانه یكصد میلیون ریال فروش داشته باشد تا بتواند حدود 15 میلیون ریال را به عنوان سود حاصل فعالیت خود برداشت كند و وجود فروشگاه های زنجیره ای در مكان هایی كه خردو فروشان فعالیت می كنند فروش ماهانه كسبه را پایئن می آورد.
یكی مرغ فروش در بلوار دانشگاه اراك نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: هر فروشگاهی كه فروش مناسب داشته باشد طبیعی است كه برای حفظ مشتریان، كالاهای خود را با قیمت مناسب تری به مشتریان می رساند و این مهم خرده فروشان را محله ای را نابود كرده است.
حسین احمدی اظهار كرد: فروشگاه های زنجیره ای به دلیل سرمایه گذاری نامحدود، ضریب تخفیف بیشتری برای كالاهای خود لحاظ می كنند و هر از گاهی نیز با تبلیغات گستره و جوایز متعدد اقدام به برپایی حراج برای مشتریان می كنند.
وی ادامه داد: طبیعی است كه خرده فروشان محلی نمی توانند در شرایط سخت اقتصاد كنونی و ركود تورمی ریخت و پاش داشته باشند و از طرفی هم توان رقابت با فروشگاه های زنجیره ای را ندارند، از این رو مسئولان باید نسبت به ارائه مجوزهای لازم به متقاضیان راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای تجدید نظر كنند.
یكی از فروشندگان پوشاك در فاطمیه اراك نیز به خبرنگار ایرنا گفت: فروشگاه های زنجیره ای از یك سو و برگزاری نمایشگاه های فصلی از سوی دیگر توان و رمق كاسب كارهای محلی را گرفته اند و ادامه این روند بیكاری شاغلان این صنف را در پی دارد.
فاطمه زارعی اظهار كرد: یك فروشگاه زنجیره ای در بخش های مختلف فروش مواد غذایی، گوشت، مرغ، ماهی و مواد پروتئینی، پوشاك، لوازم خانگی، لبنیات، لوازم آرایشی، كیف و كفش فعالیت می كنند در صورتی كه اگر مسئولان از همه این اصناف به شكل مجزا حمایت كنند، انقلاب عظیمی در اشتغالزایی و رفع معضل بیكاری صورت می پذیرد.
وی ادامه داد: فروشگاه های زنجیره ای با برخورداری از سرمایه های كلان، قادر به حذف واسطه ها در تهیه كالاها هستند و می توانند به صورت مستقیم از كارخانه های تولیدی، اجناس را تهیه كنند اما خرده فروشان از این امكان برخوردار نیستند.
رئیس اتاق اصناف مركز استان مركزی نیز گفت: فروشگاه های زنجیره ای ناخواسته بر روند فعالیت كاسب كاران محله ای تاثیر گذاشته اند و نیاز است تصمیم سازان عرصه اقتصادی به این مهم توجه ویژه داشته باشند.
جمشید زند افزود: باید با حمایت از اصناف و كاسب كاران خرد زمینه رقابت با فروشگاه های بزرگ برای آن ها فراهم شود و از سوی دیگر قدرت نظارتی هم بر روی فعالیت این فروشگاه ها بسیار پائین است.
وی افزود: امروزه به دلیل نبودن اشتغال مولد در استان مركزی، جوانان این استان برای رفع بیكاری و ارتزاق خانواده اغلب تمایل به فعالیت های صنفی دارند و وجود فروشگاه های زنجیره ای باعث ورشكستگی و در نهایت بیكاری جوانان می شود.
وی ادامه داد: بسیاری از كالاهایی كه در فروشگاه های زنجیره ای به فروش می رسد با قیمت گذاری غلط و غیر قانونی است و به عبارتی این واحدها اقدام به ارزان فروشی صوری و بازارگرمی در چلب مستری می كنند و این مهم نیز باعث استقبال مردم از این فروشگاه ها می شود.
رئیس اتاق اصناف مركز استان مركزی بیان كرد: مجوزهای فعالیت فروشگاه های زنجیره ای نیز به صورت متمركزو كشوری صادر می شود و در استان ها امكان نظارت بر فعالیت آن ها وجود ندارد.
فروشگاه زنجیره ای رفاه، شهروند، شهر و كورش در نقاط مختلف شهری شهرستان اراك فعالیت می كنند.
مصطفی مجللی
3017/6013
تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۷:۳۸
اراك- ایرنا- ایجاد فروشگاه های زنجیره ای و روش های نوین داد و ستد با خدمات متنوع، ویژگی موج جدید زندگی شهرنشینی است كه با مزایای مختلف رضایتمندی طیف بزرگی از شهروندان را فراهم كرده اما این مسئله برای كسبه سنتی معضلاتی ایجاد كرده كه پرداختن به آن ضروریست.